I кейс «Muddatdanoldingitug’ruq» Kirish



Yüklə 32,76 Kb.
tarix09.02.2017
ölçüsü32,76 Kb.
#7944
O'ZBEKISTON RESPUBLIKASI SOG'LIQNI SAQLASH VAZIRLIGI TOSHKENT ТIВВIУОТ AKADEMIYASI

.

KEYS-STADI



Muddatidan oldingi tug’ruq

ТАШКЕНТ- 2014



I КЕЙС

«Muddatdanoldingitug’ruq»

Kirish

Muddatdanoldingitug’ruqhozirgipaytdagionavabolaningsog’lig’inisaqlashdolzarbmasalabo’libturadi. Aynanbularperinatalkasallikvao’limnianiqlabberadi. Muddatdanoldingitug’ruqtug’ruqning 5-6% tashkilqiladibundan 65% nineonatalo’lim, 70% bolalaro’liminitashkilqiladi. O’liktug’ilish 8-13 marotabaoddiytug’ilishgaqaragandako’puchraydi.XSSTnita’kidlashichamuddatdanoldingitug’ruqdeb 22-37 xaftadatug’ruqbo’lgandaaytiladi.



Klassifikasiyasi

Aniq bir klassifikasiya ko’rsatilmagan.

· muddatdan oldingi tug’ruqning 22-27 haftasi

· muddatdan oldingi tug’ruqning 28-33 haftasi

· muddatdan oldingi tug’ruqning 34-37 haftasi

Mexanizmi bo’yicha muddatdan oldingi tug’ruq quyidagilarga bo’linadi:

· o’z-o’zidan;

· sun’iy:

onaning va bolaning sog’ligiga qarab;

sotsial tomonga qarab.

Tibbiyot tomonidan homilaning to’xtatilishi sababi bu onaning yoki bolaning sog’ligiga ta’sir qilishi mumkin bo’lgan holatlarda. Buni davolovchi shifokor boshqa tibbiyot hodimlari bilan (terapevt, jarrox, onkolog, psixiatr) va davolov maskani boshqaruvchisi bilan hal qiladilar. Bunda ayol tilxat yozib beradi va bu mahsus komissiya yordamida ko’rib chiqiladi.
Tug’ruq vaqtiga qaramasdan muddatdan oldingi tug’ruq quydagi klinik bosqichlarga bo’linadi:

· xavfli muddatdan oldingitug’ruq;

· boshlanayotgan muddatdan oldingitug’ruq;

· boshlangan muddatdan oldingi tug’ruq.


Bu bosqichning bir biriga o’tishini ajratish qiyinligini yoki iloji yo’qligini doim yodda tutish lozim.Bunda bachadon bo’g’zining ochilishiga qarab yoki kardiotokografiya yordamida manitor orqali bachadonning qisqarishini kuzatadi.Etiologik omillarga- gormonal buzilishlar, jinsiy a’zo yo’lining infeksiyalari kiradi.Gemostaz sistemasini buzilishi- tug’ruqning to’xtatilishining yana bir sababi hisoblanadi.

22-27 haftadagi muddatdan oldingi tug’ruq sabalari bu – bolaning etiologik omillar ta’sirida va tug’ma nasli patalogiyasida kuzatiladi. Bunda bolaning o’pkasi rivojlanmagan bo’ladi. Medikamentoz dori vositalari ham yordam bermaydi va bolaning nobud bo’lish xavfi ortadi. 28-33 haftada infeksion etiologiyani tasiri 50% tashkil etadi. 34 haftadan boshlab tug’ruq boshqa sabablarga ko’ra bo’ladi va bu infeksiya bilan bo’gliq bo’lmaydi.

Muddatdan oldingi tug’ruqning xavfli sabablari:

· ayolning ekonomik jixatdan past bo’lishi;

· ekstrogenital kasalliklar (gipertarioz, yurak kasalliklari, anemiya 90 dan past);

· narkomaniya va chekish;

· kasb kasalliklari

· irsiylik;

· o’tkazgan virusli infeksiyalar;

· anamnezdagi muddatdan oldingi tug’ruq;

· bachadonning nuqsonli rivojlanishi;

· bachadonning tortilishi (ko’p suvlik, makrosomiya);

· homiladorlik vaqtidagi xirurgik operatsiyalar, ayniqsa qorin bo’shligida bo’lsa.
Patogenez

Muddatdan oldingi tug’ruqning patogenezi quyidagilarga bog’liq:

· infeksion shikastlanishda ko’p miqdor sitokininlar chiqishi;

· yo’ldoshdagi mikrotrambozga olib kelgan koaguloplastik jarayon bu yo’ldoshning ko’chishiga ham sabab bo’ladi;

· miometriyada oksitotsin miqdorini ortishi va bu miositdagi kalsiyli kanalning ochilishiga olib keladi.

Patogenetik mexanizm- homila pufagining pastki qismini infeksiyalanishi bilan bog’liq.


Klinik ko’rinish

Muddatdan oldingi tug’ruqning klinikasi, normal tug’ruqdan farq qilmaydi.

Muddatdan oldingi tug’ruqning xavfini klinik ko’rinishi:

· bachadon tonusini ortishi. Homilador qorinning pastki va beldagi og’riqlarga shikoyat qiladi;

· qin sohasida bosimni his qiladi;

· tez siyish kuzatiladi.

Xorionamnionit intoksikasiyasida quyidagi simptomlar yuz beradi: titrash, haroratni ortishi, suvlar.


Diagnostika

Diagnoz qo’yish qiyinchilik tug’dirmaydi bunda bemorning shikoyatlari, umumiy ko’rinishi va qin orqali tekshiruvlar yordam beradi



Differensial diagnostika

Vrach-akusher uchun xavfli yoki vaqtdan oldingi tug’ruq haqida diagnoz qo’yish qiyinchilik tug’dirmaydi.Lekin vrach-akusher muddatdan oldingi tug’ruq ikkinchi darajali bo’lib og’riqli sindrom bo’lishi mumkin.

Differensial diagnoz o’tkir pielonefrit yoki buyrak kolikasi bilan o’tkaziladi, bunda o’ng buyurakda shish sodir bo’ladi.

Muddatdan oldingi tug’ruqdagi qayt qilish simptomi, ovqat bilan zaxarlanganda, o’t yo’lining diskeneziyasida, pankreatitda ham uchrashi mumkin.

Bachadon tonusi hisobiga qorinda tortilgan o’griq o’tkir appendisit bilan chalkshish mumkin.

Bachadondagi chandiq muddatdan oldingi tug’ruqning sababi bo’lishi mumkin.

Differensial diagnozda laporaskopik operasiyada elektrokogulyasiya hisobiga sodir bo’lgan chandiq bir qancha qiyinchiliklar tug’diradi.Agar chandiq bachadonning orqa tanasida bo’lsa UZIda yaxshi aniqlanmasligi mumkin. Chandiqning bunday joylashishida bachadonning yorilishi qorin bo’shligiga qon ketishi sababi bo’ladi..

Xirurgik vaekstrogenital patologiyaga shubxa bo’lsa homilador ayolni konsultasiyadan o’kazish lozim bo’ladi, agar xavf tug’dirilsa bemorni kasalxonaga yotqizish lozim bo’ladi.


Rejalashtirilgan o’quv natijalari-ish natijalari bo’yicha keys bilan talabalar ko’nikmalar orttirishadi: Muddatidan oldingi tug’ruqlarda ayolning umumiy holati va vaziyatini analiz qilish va baholash. Diagnoz qo’yish uchun ta’sir algoritmini to’g’ri tanlash

-Zarur paytda tez yordamni mustaqil ko’rsata olish.

-Malakali postoperatsion reabilitasiyani o’tqazishni bilish

Ushbu keysni omadli bajarish uchun talaba bilishi shart:dif.diagnostikani olib borish va tug’ruq faoliyati nuqsonlari rivojlanishida aniq sabablarni ajratish.


Masala :

Tug’ruq bo’limiga bemor 5-7 daqiqada regulyar bachadon qishqarishi bilan shikoyat qildi.Suv ketmagan 32-33 haftali homila. Anamnezda 2 marotaba homila tushishi va bitta muddatdan oldingi tug’ruq. 35-36 haftada 2350 gramm nuqsonsiz.Qin tekshiruvida bachadon bo’ynining o’zgarishlari- 1-2.5 sm qisqargan, ikkita barmoqni ichkari bo’g’izi o’tkazadi, xomila pufagi butun, bosh bilan kelish, ekzostoz yo’q.Dinamik tekshiruvdan so’ng 2 soat ichida bachadon bo’yni ochilmagan va’tekislanmagan.

Dastlabki tibbiy/xirurgik anamnez


  • O’tkazgan kasalliklaridan–tez-tez shamollashlar,7 yoshida gepatit bo’lgan

  • Xayz ko’rish 13 yoshdan,jinsiy hayot 20 yoshdan,1 chi nikox

  • 5-homildorlik,ulardan 4 tasi 7-8 xaftaligida tabiiy abort,asoratlarsiz bo’lgan

  • Allergiya yo’q

  • Oilaviy/ijtimoiy anamnez:erlik ayol,o’qituvchi,ichmaydi ,chekmaydi

EPID.ANAMNEZ

  • Infeksion kasallar bilan aloqada bo’lmagan

  • Qon preparatlari olmagan

  • Infeksion terapiyani inkor qiladi

FIZIK KO’RUV

  • Teri qoplamlari odatiy rangda.Es hushi aniq,xolati faol

  • Puls muntazam-90-92zarb/min AD 110/70mm s,us.yurak auskultatsiyada normada,patologik shovqinlar yo’q

  • Nafas buzilishi yo’q,aus.o’pkalarda buzilishlar yo’q

  • Qorin yumshoq, homiladorlik hisobiga kattalashgan, QA-95,BTO’-34.SM homila joylashishi bo’ylamasiga,oldindagi qism boshcha,chanoqning kirish qismiga yaqin. homila yurak urish soni minutiga 146 zarb/min

  • UQAHb-90g/l.biroz leykotsitoz-9.2.ECHT-15mm/s

  • USA normada

  • USD; xomila bosh bilan oldinda kelishi.sezilarli kamsuvlik, Yo’ldosh III darajali etilish petrifikatlari bilan

Savollar va topshiriqlar:

1.Sizningcha tug’ruq induksiyasini qaysi yo’l bilan olib boriladi?

2.SRB sharoitida bu xolatda qanday kuzatuvlar olib borish kerak?

3.Sizning diagnoz qanday va uni izohlang?



TOPSHIRIQ

Ayolning xolatiga qarab analiz asosida taxminiy diagnoz qo’yiladi,diagnostikaning zarur metolarini o’tqazish,tug’ruq faoliyati nuqsonlarida ayolni keyingi kuzatuvlar uchun asosiy vazifalarni qabul qilish.



II.Talabalar uchun metodik ko’rsatmalar
Masala

SRB sharoitida tug’ruq faoliyati nuqsonlarida ayollarni olib borish taktikasini tanlash.



Kichik masala.

1.Tashqi ko’rinish anamnezi

2.Analiz va tug’ruq faoliyati nuqsonlari rivojlanishida taxminiy etiologik faktorlar bo’lib xisoblanishni analizi.

3.Ko’ruv analizi

4.Kerakli diagnostik metodlarni tanlash

5.Olingan ma’lumotlarni solishtirish va dif.diagnostikani olib borish.

6.SRB sharoitida masalani aniq to’xtamiga kelish.

Bajarish algoritmi

1.Tashqi ko’ruv analizi o’z ichiga quyidagilarni oladi;

-Teri va ko’rinuvchi shilliq qavatlarni ko’rish

-Yuz(ko’z,til)

2.Anamnez analizi

-O’tqazgan kasalliklari

-Oilaviy –ijtimoiy anamnez

-Akusher-ginekologik anamnez

3.Ko’ruv analizi

-Ps,AD,nafas olish soni,teri qoplamlari

-yurak va o’pkalai tanlash

5.Olingan ma’lumotlarni solishtirish va dif.diagnostikani olib borish.

6.SRB sharoitida masalani aniq to’xtamiga kelish.

2.3.Bajarish algoritmi

1.Tashqi ko’ruv analizi o’z ichiga quyidagilarni oladi;

-Teri va ko’rinuvchi shilliq qavatlarni ko’rish

-Yuz(ko’z,til)

2.Anamnez analizi

-O’tqazgan kasalliklari

-Oilaviy –ijtimoiy anamnez

-Akusher-ginekologik anamnez

3.Ko’ruv analizi

-Ps,AD,nafas olish soni,teri qoplamlari

-yurak va o’pkalar auskultatsiyasi

-qorin palpatsiyasi(Leopold Levtskiy bo’yicha)

-oynalarda ko’ruv

-bimanual ko’ruv

4.Kerakli dignostik metodlarni tanlash

-UQA,USA

-PUSHT UZDs

-doplerometriya

5.SRB sharoitida masalani aniq to’xtamiga kelish

-kerakli davo-choralari

-tez tibbiy yordam ko’rsatish.


Analiz va amaliy vaziyatni hal etish bo’yicha mustaqil ish tuzilishi.Vaziyatni analiz varog’i


Ish bosqichi

Tavsiya va maslaxatlar

2.Berilgan vaziyatli masala bilan tanishish

Dastlab keys bilan tarnishing

Vaziyatni darxol baxolashga shoshilmang



3.Asosiy masalani va kichik masalani izoxlash va shakllantirish va ko’rsatish.

Masala;

Muddatidan oldingi tug’ruqda ayollarni gospitalizatsiya qilish va taktikasini olib borishni tanlash



4.Vaziyatni analiz diagnostikasi

Vaziyatni analizida keying savollarga javob bering

Qaysi doira kasalliklari Muddatidan oldingi tug’ruqkeng tarqalgan va xavfli?

*Qaysi nozologiya bilan dif.diagnostikani o’tqazish kerak va chanoq bilan kelishni keltirib chiqarishda eng ko’p sabablarni ko;rsating

*Qanday diagnostik metodlarni qabul qilish zarur,SRB darajasida kuzatuv rejasini izoxlang va tuzing.

*Oxirgi diagnozni qo’yish uchun qaysi tor doiradagi mutaxassislar maslaxati qo’shimcha ravishda kerak?

*Keyingi kerakli kuzatuvlar darajasini ko’rsating(medikomentoz va nomedikomentoz davo)




5.Masalani echish va metodni tanlash va izoxlash

Berilgan vaziyatda,berilgan masalani hal qilishning barcha yo’llarini o’tkazing

6.Muammoli vaziyatni qayta ishlash va qayta qo’llash

SRB sharoitida masalani hal qiling va diagnoz qo’ying.


III.Keysni bajarish varianti

Keysolog –o’qituvchilarga

IV-KEYS-amaliyotida o’rganish texnologiyasi

O’rganish texno’logiyasi modeli


Mavzu

Muddatidan oldingi tug’ruq

Soat hajmi-2 soat

O’rganuvchilar soni 10 kishi.



O’quv mashg’ulotining shakli

Bilimni chiqurlashtirish va kengaytirish bo’yicha amaliyot Muddatidan oldingi tug’ruqbilan ayollarni kuzatuv taktikasini olib borishni bilsh

Amaliyot rejasi

1.O’quv mashg’ulotiga kirish

2.Bilimni faollashtirish

3.Kichik guruxlarda keys bilan ishlash

4.Natijalarni e’lon qilish va baxolash,muxokama qilish

5.Eng g’olib variantni tanlash va baxolash ,muxokama qilish

6.Xulosa.Talabalarning va guruxning ishini baxolash,o’quv mashg’ulotini maqasadiga erishish darajalari



O’quvmashg’ulotimaqsadi: Muddatidanoldingitug’ruqayollarnikuzatuviniolibborishtaktikasibo’yichabilimnichuqurlashtirish.Tug’ruqishinuqsonlaridaayollardapoststatsoinarreabilitatsiyavaratsionaltransportirovkasi,shoshilinchyordamko’rsatish.diagnostikadakuzatuvolibboorishtaktikasinitanlash,vaziyatnianalizlashnibaxolashlayoqatirivojlanganligi.




O’qituvchitopshirig’i:

*Muddatidanoldingitug’ruqdaayolningumumiyxolativavaziyatnianaliziinibaxolashbo’yichabilimnichuqurlashtirishvamustaxkamlash

*Diagnozqo’yishuchunta’siralgoritminito’goritanlashnibilish

*Tezyordamko’rsatishbo’yichako’nikmalarniishlabchiqish

*SRB sharoitida tug’ruq faoliyati nuqsonlarida ayolllarni kuzatuvida qabul qilingan ko’nikmalarni mustaqil rivojlantirish.


O’quv ishining natijalari;

* Muddatidan oldingi tug’ruqda ayollarni umumiy xolatini va vaziyatni analiz va baxolaydi

*DIAGNOZ QO’YISH UCHUN TA’SIR ALGORITMINI tanlaydi

*SRB sharoitida Muddatidan oldingi tug’ruqda ayolni kuzatish vaqtida qabul qilingan ko’nikmalrni mustaqil bajarish rivojlanadi

*Zarur paytda tez yordam ko’rsatadi,tasir algoritmini ishlab chiqadi.


O’rgsnish metodi

Keys bosqichi,muzokara,amaliy metod

O;rganish ashyosi

Keys,metodik ko’rsatma

O’rganish shakli

Individual,frontal,gurux ichida ishlash

O’rganish sharoiti

Texnik qurilmali,ish uchun moslashgan auditoriya

Monitoring va baxo

Kuzatish,tezkor opros,e’lon qilish ,baxolash


KEYSDAGI ASOSIY O’QUV MASHG’ULOTINING TEXNOLOGIK KARTASI


Ishning tarkibi va bosqichi

O’qituvchilar

Talabalar

Tayorlov bosqichi

Keys tavsiyasi tushuntiradi-bosqichlari va uning mukammal bilimlarini rivojlanishiga tasiri.Keys materiallarni tarqatadi va vaziyatning analiz algoritmi bilan bilan tanishtiradi(talabalar uchun metodik ko’rsatmaga qarang)Analizni mustaqil olib boorish uchun topshiriq beradi va natijalarni”Vaziyatning analiz qog’oziga”ko’chiradi

Eshitishadi

Keysning tarkibini mustaqil o’rganishda va individual xolatda vaziyatning analizlar qog’ozini to’ldirishadi.



I bosqich-O’quv mashg’ulotiga kirish.

1.1Mashg’ulot mavzusini nomlaydi,rejaning maqsadi,topshiriq, va o’quv ishini natijasini rejasini aytadi

2.1Baxo natijalari kriteriyalari va mashg’ulotda ish rejimi bilan tanishtiradi(talabalar uchun ko’rsatmaga qarang)



Eshitishadi;Mos keluvchi zapislar olib borishadi

II-asosiy bosqich 60 min.

2.1Muammoni xal etishni tushuntiradi va aktuallik vaziyatini tanlaydi. Mavzu bo’yicha bilimni aktivlashtirish maqsadida tezkor apros o’tkazadi (mashg’ulot № 1)

- tug’ruq faoliyati nuqsonlari sabablari

- tug’rua faoliyati nuqsonlarida zamonaviy bo’lmagan diagnostikaning qanday asoratlari bo’lishi mumkin

2.2 Talabalarni guruhlarga bo’lish Keys topshirig’I va tarkibini eslatadi. Muzokora qoidalari gruppada ish tartibi bilan tanishtiradi.

2.3 Topshiriq beradi, topshiriqni topshirishnoi idrok qilishni idrok qilishni aniqlashtirish

-qaysi nazologiya bilan difdiagnoz o’tkazish kerak va tug’ruq faoliyati nuqsonlari kelib chiqishda aniq sabablarni ko’rsatish.

-SRB sharoitida diagnostikmetodlarni tanlash

Tug’ruq faoliyati nuqsonlarida ayollarni davolash va olib borish taktikasi

2.4 O’quv ishiga yo’naltiradi maslahat beradi koordinatsiyalaydi/

Individual ish rejalarini baholaydi

Vaziyatni analizlash varog’i

2.5 Muhokama, Keysni bajarish bo’yicha qilingan ishni e’lon qilishni tashkillashtirish.Muzokara tashkilotchisi;savol beradi gapiradi nazariy materiallarni eslatadi

2.6 Organayzer tasir algoritmi UASH tasir algoritmi

2.7. Keysni bajarish variantini elon qiladi (4 mashq).






III. Barcha malumotlarni analizni baholash 20 minut

3.1 O’quv ish natijalarini elon qiladi, qo’shimcha ish bilan individual bahoni ma’lum qiladi. Guruhni baholaydi va analizlaydi, ijobiy va sarbiy holatlarni belgilaydi.

3.2 Keys ahamiyatining bosqichlari va uning mutahassis uchun tasirini bildiradi.



Eshtishadi.

O’z – o’zini va nisbiy baholashini o’tkazishi mumkin


O’zining fikrini bildiradi.

Keys bilan ishlashda individual baholash chizmasi

Qatnashuvchi

Bahoni ko’tsatuvchilar va kriteriylar




Joriy vaziyatni analizi max 1.0

Masalani izohlash max 0.5

Masalani yechish ashiyosi va tanlash yo’li

Qismni qayta ishlash darajasini yechish

Umumiy baho (2.5)

1.
















2.

































2.0 – 2.5 ball “a’lo” 1.5 – 2 ball “yaxshi”1.0 – 1.5 – “qoniqarli” 1.0 balldan kam qoniqarsiz

Masalani guruhli hal qilish variantini baholash sistemasi

1. Har bir guruh 2 ballik baho oladi. Uni darrov hammasini yechgan variant berish yoki ikkiga bo’lish mumkin (1:1.05:1.5:boshqalar). Mustaqil hal qilgan variant bahoni qabul qilmaydi.



2. Hamma yig’ilgan ballar har bir variant bo’yicha tanlanadi. Eng ko’p ball to’plagan g’olib keladi.Bahsli holatlarda ovozga qo’yish mumkin.

Masalani guruhli hal qilish variantini baholash chizmasi.

Gurux

Masalani echishda alternative variantlar




1

2

3



1













2



























Summa













Tavsiya qilingan prezentatsiyani baxolash

Guruxlar

Prezentatsiyaning butunligi va aniqligi(1-20)

Tavsiya qilingan prezentatsiyaga nigox.(1-20 min)

Gurux a’zolarining aktivligi va jamligi(1-20min)

Tavsiya qilingan masalani haqiqiy (1-20)

Qonuniy normalarni qabul qilinishi (1-20)

Yig’ilgan ballarnig umumiy summasi max 100

1.



















2.







































Yüklə 32,76 Kb.

Dostları ilə paylaş:




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©www.azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin