Hörmətli oxucular
Yüklə 9,12 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Hamınıza uğurlar arzulayırıq! Azərbaycan Banklar Assosiasiyası
- Kitabça barəsində ümumi məlumat.
- Bələdçinin strukturu və onu necə oxumalı.
- Bu kitabçanı hazırlamaq qərarına niyə gəldim
|
Hörmətli oxucular, Sahibkarlığın inkişaf etdirilməsinin vacib element- lərindən biri gənclərə aktiv həyat mövqeyinin aşılanması və yeni nəsil iş adamlarının yetişdirilməsidir. Bu fəaliyyətdə hökumət strukturları ilə yanaşı, biznes qurumlarının və ictimai təşkilatların üzərinə də böyük məsuliyyət düşür. Azərbaycan Banklar Assosiasiyası (ABA) ölkədə sahibkarlığı təbliğ etməklə qeyri-neft iqtisadiyyatının inkişafı üçün həlledici əhəmiyyət daşıyan kiçik və orta biznesin genişlənməsinə dəstək olur. Təlim və tədris sahəsindəki təşəbbüslərə növbəti töhfəsini vermək, bu istiqamətdə görülən işlərə dəstək olmaq məqsədilə ABA “Uğura inan, öz biznesinə başla!” adlı biznes-bələdçinin nəşrini öz üzərinə götürmüşdür. Bankların inkişafı, onların daim yeniliklər tətbiq etməklə əhaliyə və ölkə iqtisadiyyatına daha yaxşı xidmət göstərməsi uğurlu iş adamlarının və bizneslərin mövcudluğundan əhəmiyyətli dərəcədə asılıdır. Əminik ki, oxumağa başladığınız bu bələdçi bir çox gənci aktivliyə və bizneslə məşğul olmağa sövq edəcək. Kitabın müəllifi ABA-nın ekspert qrupunun üzvü, 20 ildən artıq maliyyə sektorunda fəaliyyət göstərmiş, bır sıra aparıcı maliyyə qurum- larında rəhbər vəzifələrdə çalışmış, gənclər üçün Mikrobiznes İnkubatoru layihəsinin müəllifi Elşən Bədirxanovdur. Hamınıza uğurlar arzulayırıq! Azərbaycan Banklar Assosiasiyası 3 Kitab Azərbaycan Banklar Assosiasiyasının maliyyə və ASAN Könüllüləri təşkilatının informasiya dəstəyi ilə nəşr edilib. AZƏRBAYCAN BANKLAR ASSOSİASİYASI ASAN KÖNÜLLÜLƏRİ Hörmətli oxucular, Sahibkarlığın inkişaf etdirilməsinin vacib element- lərindən biri gənclərə aktiv həyat mövqeyinin aşılanması və yeni nəsil iş adamlarının yetişdirilməsidir. Bu fəaliyyətdə hökumət strukturları ilə yanaşı, biznes qurumlarının və ictimai təşkilatların üzərinə də böyük məsuliyyət düşür. Azərbaycan Banklar Assosiasiyası (ABA) ölkədə sahibkarlığı təbliğ etməklə qeyri-neft iqtisadiyyatının inkişafı üçün həlledici əhəmiyyət daşıyan kiçik və orta biznesin genişlənməsinə dəstək olur. Təlim və tədris sahəsindəki təşəbbüslərə növbəti töhfəsini vermək, bu istiqamətdə görülən işlərə dəstək olmaq məqsədilə ABA “Uğura inan, öz biznesinə başla!” adlı biznes-bələdçinin nəşrini öz üzərinə götürmüşdür. Bankların inkişafı, onların daim yeniliklər tətbiq etməklə əhaliyə və ölkə iqtisadiyyatına daha yaxşı xidmət göstərməsi uğurlu iş adamlarının və bizneslərin mövcudluğundan əhəmiyyətli dərəcədə asılıdır. Əminik ki, oxumağa başladığınız bu bələdçi bir çox gənci aktivliyə və bizneslə məşğul olmağa sövq edəcək. Kitabın müəllifi ABA-nın ekspert qrupunun üzvü, 20 ildən artıq maliyyə sektorunda fəaliyyət göstərmiş, bır sıra aparıcı maliyyə qurum- larında rəhbər vəzifələrdə çalışmış, gənclər üçün Mikrobiznes İnkubatoru layihəsinin müəllifi Elşən Bədirxanovdur. Hamınıza uğurlar arzulayırıq! Azərbaycan Banklar Assosiasiyası 3 Kitab Azərbaycan Banklar Assosiasiyasının maliyyə və ASAN Könüllüləri təşkilatının informasiya dəstəyi ilə nəşr edilib. AZƏRBAYCAN BANKLAR ASSOSİASİYASI ASAN KÖNÜLLÜLƏRİ Ön söz Salam! Hamınızı təbrik etmək istəyirəm! Səbəbini bir qədər sonra izah edəcəyəm. İcazə verin, əvvəlcə bəzi məqamları açıqlayım. Kitabça barəsində ümumi məlumat. Bu kitabça mikrobiznesə başlamaq üçün əvvəldən sonadək bütün prosesləri əhatə edən bələdçinizdir. O, dünyada ən məşhur iş adamları, motivasiya trenerləri, biznes müəllifləri və mövzu üçün maraqlı olan digər sahələrə aid müəlliflər tərəfindən yazılmış kitab və məqalələr əsasında tərtib edilib və fikrimcə, olduqca maraqlı və xeyirli alınıb. Misal üçün, Stiven Kovi, Brayan Treysi, Riçard Brenson, Bodo Şefer, Kavasaki, Robert Kiyosaki, Deyl Karnegi, Stiv Blank, Çan Kim, Napoleon Hill, Toni Byuzen, Erik Ris, Karl Syuel, Donald Tramp, Set Qodin, Keyt Ferratsi və onlarla digər müəllifin, o cümlədən, bir sıra keçmiş sovet məkanının biznes müəllifi və iş adamının kitablarını qeyd etmək istərdim. Mən yüzlərlə kitab və məqalədəki məlumatlardan, necə deyərlər, “qaymaqları” yığaraq sistemləşdirmişəm və öz təcrübəmdən də misallar əlavə etmişəm. Bu o demək deyil ki, gələcəkdə bu sahə üzrə kitab oxumağınıza ehtiyac yoxdur. Sadəcə, ola bilər ki, mən sizin bir neçə ay və ya ilinizə qənaət edərək imkan yaratmışam ki, yığcam yazılmış bu bələdçi vasitəsilə qısa zaman ərzində xırda biznesinizə başlayaraq həm biznes vərdişləri qazanasız, həm də maddi qazanc əldə edəsiz. Sonradan öyrəndiyiniz bu vərdişlər və digər biliklər əsasında biznesinizi inkişaf etdirərək kiçik, orta və ola bilsin ki, iri biznesə çevirə biləcəksiz. Fikirlərimi rahat oxuna biləcək dildə yazmışam. Korrektorlar mətni ədəbi dil çərçivəsinə salmaq istəsələr də 4 “dır”, “dir”-lərdən qaçmağa çalışmışam :). Əlbə ə, biznes elə bir sahədir ki, yarana biləcək bütün halları, bütün biznes sahələrini bir kitabçada əhatə etmək mümkün deyil. Amma bələdçiniz sizə təfəkkürünüzü dəyişərək biznesə başlama yollarını sistemli şəkildə göstərəcək və bir çox praktiki biliklər verəcək. Nəticədə siz özünüz özünüzü yaratmış olacaq və öz gücünüz hesabına uğur qazanacaqsız! Bu şəklə diqqətlə baxın (özü özünü yaradan insanın heykəli). Onu bələdçimizin rəmzi hesab etmək olar. Bu sizsiz! Bələdçinin strukturu və onu necə oxumalı. Birinci hissə uğura aparan yola həsr olunub və həyatda məna tapmağa, yeni nailiyyətlərə çatmaq üçün daxili güc tapmağa çalışan bütün insanlara ünvanlanıb. Burada uğur qazanmış insanların timsalında məqsədə çatmaq üçün tələb olunan keyfiyyətlər, zamanın idarə edilməsi, məqsədlərin qoyulması, qorxunun dəf olunması və digər məqamlar barəsində danışacaq, bir çox insanın uğur hekayələrilə tanış olacağıq. Bu hissəni “beynin transformasiyası” da adlandırmaq olar. Bu mərhələni keçmədən yüksək nəticələr əldə etmək çətindir, çünki dəyişikliklər şüurdan başlanır. İkinci hissə biznes-ideyanın tapılması yolları barəsindədir 5 Ön söz Salam! Hamınızı təbrik etmək istəyirəm! Səbəbini bir qədər sonra izah edəcəyəm. İcazə verin, əvvəlcə bəzi məqamları açıqlayım. Kitabça barəsində ümumi məlumat. Bu kitabça mikrobiznesə başlamaq üçün əvvəldən sonadək bütün prosesləri əhatə edən bələdçinizdir. O, dünyada ən məşhur iş adamları, motivasiya trenerləri, biznes müəllifləri və mövzu üçün maraqlı olan digər sahələrə aid müəlliflər tərəfindən yazılmış kitab və məqalələr əsasında tərtib edilib və fikrimcə, olduqca maraqlı və xeyirli alınıb. Misal üçün, Stiven Kovi, Brayan Treysi, Riçard Brenson, Bodo Şefer, Kavasaki, Robert Kiyosaki, Deyl Karnegi, Stiv Blank, Çan Kim, Napoleon Hill, Toni Byuzen, Erik Ris, Karl Syuel, Donald Tramp, Set Qodin, Keyt Ferratsi və onlarla digər müəllifin, o cümlədən, bir sıra keçmiş sovet məkanının biznes müəllifi və iş adamının kitablarını qeyd etmək istərdim. Mən yüzlərlə kitab və məqalədəki məlumatlardan, necə deyərlər, “qaymaqları” yığaraq sistemləşdirmişəm və öz təcrübəmdən də misallar əlavə etmişəm. Bu o demək deyil ki, gələcəkdə bu sahə üzrə kitab oxumağınıza ehtiyac yoxdur. Sadəcə, ola bilər ki, mən sizin bir neçə ay və ya ilinizə qənaət edərək imkan yaratmışam ki, yığcam yazılmış bu bələdçi vasitəsilə qısa zaman ərzində xırda biznesinizə başlayaraq həm biznes vərdişləri qazanasız, həm də maddi qazanc əldə edəsiz. Sonradan öyrəndiyiniz bu vərdişlər və digər biliklər əsasında biznesinizi inkişaf etdirərək kiçik, orta və ola bilsin ki, iri biznesə çevirə biləcəksiz. Fikirlərimi rahat oxuna biləcək dildə yazmışam. Korrektorlar mətni ədəbi dil çərçivəsinə salmaq istəsələr də 4 “dır”, “dir”-lərdən qaçmağa çalışmışam :). Əlbə ə, biznes elə bir sahədir ki, yarana biləcək bütün halları, bütün biznes sahələrini bir kitabçada əhatə etmək mümkün deyil. Amma bələdçiniz sizə təfəkkürünüzü dəyişərək biznesə başlama yollarını sistemli şəkildə göstərəcək və bir çox praktiki biliklər verəcək. Nəticədə siz özünüz özünüzü yaratmış olacaq və öz gücünüz hesabına uğur qazanacaqsız! Bu şəklə diqqətlə baxın (özü özünü yaradan insanın heykəli). Onu bələdçimizin rəmzi hesab etmək olar. Bu sizsiz! Bələdçinin strukturu və onu necə oxumalı. Birinci hissə uğura aparan yola həsr olunub və həyatda məna tapmağa, yeni nailiyyətlərə çatmaq üçün daxili güc tapmağa çalışan bütün insanlara ünvanlanıb. Burada uğur qazanmış insanların timsalında məqsədə çatmaq üçün tələb olunan keyfiyyətlər, zamanın idarə edilməsi, məqsədlərin qoyulması, qorxunun dəf olunması və digər məqamlar barəsində danışacaq, bir çox insanın uğur hekayələrilə tanış olacağıq. Bu hissəni “beynin transformasiyası” da adlandırmaq olar. Bu mərhələni keçmədən yüksək nəticələr əldə etmək çətindir, çünki dəyişikliklər şüurdan başlanır. İkinci hissə biznes-ideyanın tapılması yolları barəsindədir 5 və ilk növbədə biznesə başlamaq istəyənlər üçün nəzərdə tutulub. Üçüncü hissə kreativ ideyaların formalaşdırılmasına həsr olunub və zehni qabiliyyətini genişləndirmək, işə yaradıcı yanaşmaq istəyən bütün insanlara faydalı olacaq. Dördüncü hissə mikrobiznesə başlamaq üçün ilk addımlarını atanlara həsr olunub və əminəm ki, biznesə yeni başlamaq istəyən gənclər üçün maraqlı və xeyirli olacaq. Burada biznes-modelin qurulması, bazarın araşdırılması, məhsulun mövqeləşdirilməsi, sosial şəbəkə marketinqi, müştəri qazanmaq yolları və bir çox digər məqamlar barədə qısa və aydın danışılır. Əlavələrdə biznesin qurulması və inkişafı ilə bağlı bir sıra maraqlı mövzulara toxunulur (internet, partizan marketinqi və hüquqi məsələlər). Sizi təəccübləndirməsin ki, hazırlıq prosesinə həsr olunmuş hissələrin həcmi təxmini biznesin başlanmasına həsr olunmuş hissənin və əlavələrin həcminə bərabərdir. Ən ö n ə m l i s i m ə h z i l k i n m ə r h ə l ə d i r . Ə s l i n d ə i n s a n i l k mərhələlərdəki keyfiyyətlərə malik olsa biznesə başlamaq o qədər də çətin deyil. Kitabçanı aşağıdakı qaydada oxusanız təsiri daha çox olar: Ÿ Bu, bədii ədəbiyyat deyil. Yalnız bütün fikriniz oxuduğunuza yönəlsə nəticəsi olacaq. Ÿ Hər bir tapşırığı məsuliyyətlə, sonadək yerinə yetirin. Bunlar artıq sınaqdan çıxıb, onlara ciddi yanaşın. Ÿ Ardıcıllıqla oxuyun, əvvəlki məqamların üstündən keçərək birbaşa biznes hissəsindən başlasanız effekti az olacaq. Ÿ Oxuyanda tələsməyin, aydın olmayanları yenidən oxuyub aydınlaşdırın. 6 Bu kitabçanı hazırlamaq qərarına niyə gəldim? Ölkəmizdə yaranan vəziyyət hamıya bəllidir. Geniş iqtisadi təhlillərlə sizi yormaq istəmirəm. Neft hasilatı və qiymətinin aşağı düşməsi nəticəsində ölkəmizin gəlirləri xeyli aşağı düşüb və bu proses davam edə bilər. Belə vəziyyətdə Azərbaycanın iqtisadi yüksəlişini yalnız azad sahibkarlıq təmin edə bilər. Bunu sıravi vətəndaşlardan tutmuş dövlət başçımızadək hamı etiraf edir. Buna görə də ölkəmizdə azad sahibkarlıq mühiti, kiçik biznes daha da inkişaf etdirilməlidir. İnkişaf etmiş ölkələrin ÜDM-in 50%-dən çoxu kiçik biznesin payına düşür. Bizdə isə kiçik biznesin 2014-cü ildə yaratdığı əlavə dəyər yalnız 2,6% təşkil edib. Halbuki iqtisadiyyatda kiçik biznesin rolu böyükdür (əsasları aşağıda sadalanıb): Ÿ İqtisadi konyuktura dəyişməsini yumşaldır; Ÿ Rəqabətli mühitın yaranmasına xidmət edir; Ÿ Yeni ehtiyacların qısa zamanda ödənilməsini təmin edir; Ÿ Yeni iş yerlərinin formalaşmasına şərait yaradır; Ÿ Dövlətin böhrana qarşı əsas müdafiə üsullarından biridir; Ÿ Az investisiya müqabilində gəlirlilik olduqca yüksək olur; Ÿ Sosial sabitliyin qorunmasına xidmət edir (o cümlədən orta təbəqənin artması hesabına); Ÿ Dövlət büdcəsinin gəlirini artırır və s. Qeyd edilən məqsəd uğrunda fəaliyyətin əsas yükü təbii ki, dövlətin üzərinə düşür. Amma cəmiyyətimiz də, mütərəqqi biznes qurumları da sosial məsuliyyət fəaliyyəti çərçivəsində bu prosesə ciddi dəstək ola bilər. Məsələn, ABŞ-da yerləşən dünyanın ən iri biznes-inkubator assosiasiyasına (Milli biznes- inkubatorlar assosiasiyası) daxil olan ən qabaqcıl biznes- inkubatorlarının, həmçinin Avropa biznes-inkubatorlarının iki 7 və ilk növbədə biznesə başlamaq istəyənlər üçün nəzərdə tutulub. Üçüncü hissə kreativ ideyaların formalaşdırılmasına həsr olunub və zehni qabiliyyətini genişləndirmək, işə yaradıcı yanaşmaq istəyən bütün insanlara faydalı olacaq. Dördüncü hissə mikrobiznesə başlamaq üçün ilk addımlarını atanlara həsr olunub və əminəm ki, biznesə yeni başlamaq istəyən gənclər üçün maraqlı və xeyirli olacaq. Burada biznes-modelin qurulması, bazarın araşdırılması, məhsulun mövqeləşdirilməsi, sosial şəbəkə marketinqi, müştəri qazanmaq yolları və bir çox digər məqamlar barədə qısa və aydın danışılır. Əlavələrdə biznesin qurulması və inkişafı ilə bağlı bir sıra maraqlı mövzulara toxunulur (internet, partizan marketinqi və hüquqi məsələlər). Sizi təəccübləndirməsin ki, hazırlıq prosesinə həsr olunmuş hissələrin həcmi təxmini biznesin başlanmasına həsr olunmuş hissənin və əlavələrin həcminə bərabərdir. Ən ö n ə m l i s i m ə h z i l k i n m ə r h ə l ə d i r . Ə s l i n d ə i n s a n i l k mərhələlərdəki keyfiyyətlərə malik olsa biznesə başlamaq o qədər də çətin deyil. Kitabçanı aşağıdakı qaydada oxusanız təsiri daha çox olar: Ÿ Bu, bədii ədəbiyyat deyil. Yalnız bütün fikriniz oxuduğunuza yönəlsə nəticəsi olacaq. Ÿ Hər bir tapşırığı məsuliyyətlə, sonadək yerinə yetirin. Bunlar artıq sınaqdan çıxıb, onlara ciddi yanaşın. Ÿ Ardıcıllıqla oxuyun, əvvəlki məqamların üstündən keçərək birbaşa biznes hissəsindən başlasanız effekti az olacaq. Ÿ Oxuyanda tələsməyin, aydın olmayanları yenidən oxuyub aydınlaşdırın. 6 Bu kitabçanı hazırlamaq qərarına niyə gəldim? Ölkəmizdə yaranan vəziyyət hamıya bəllidir. Geniş iqtisadi təhlillərlə sizi yormaq istəmirəm. Neft hasilatı və qiymətinin aşağı düşməsi nəticəsində ölkəmizin gəlirləri xeyli aşağı düşüb və bu proses davam edə bilər. Belə vəziyyətdə Azərbaycanın iqtisadi yüksəlişini yalnız azad sahibkarlıq təmin edə bilər. Bunu sıravi vətəndaşlardan tutmuş dövlət başçımızadək hamı etiraf edir. Buna görə də ölkəmizdə azad sahibkarlıq mühiti, kiçik biznes daha da inkişaf etdirilməlidir. İnkişaf etmiş ölkələrin ÜDM-in 50%-dən çoxu kiçik biznesin payına düşür. Bizdə isə kiçik biznesin 2014-cü ildə yaratdığı əlavə dəyər yalnız 2,6% təşkil edib. Halbuki iqtisadiyyatda kiçik biznesin rolu böyükdür (əsasları aşağıda sadalanıb): Ÿ İqtisadi konyuktura dəyişməsini yumşaldır; Ÿ Rəqabətli mühitın yaranmasına xidmət edir; Ÿ Yeni ehtiyacların qısa zamanda ödənilməsini təmin edir; Ÿ Yeni iş yerlərinin formalaşmasına şərait yaradır; Ÿ Dövlətin böhrana qarşı əsas müdafiə üsullarından biridir; Ÿ Az investisiya müqabilində gəlirlilik olduqca yüksək olur; Ÿ Sosial sabitliyin qorunmasına xidmət edir (o cümlədən orta təbəqənin artması hesabına); Ÿ Dövlət büdcəsinin gəlirini artırır və s. Qeyd edilən məqsəd uğrunda fəaliyyətin əsas yükü təbii ki, dövlətin üzərinə düşür. Amma cəmiyyətimiz də, mütərəqqi biznes qurumları da sosial məsuliyyət fəaliyyəti çərçivəsində bu prosesə ciddi dəstək ola bilər. Məsələn, ABŞ-da yerləşən dünyanın ən iri biznes-inkubator assosiasiyasına (Milli biznes- inkubatorlar assosiasiyası) daxil olan ən qabaqcıl biznes- inkubatorlarının, həmçinin Avropa biznes-inkubatorlarının iki 7 ali məqsədindən biri məhz müsbət biznes mühitinin formalaşdırılmasıdır. Biznes-inkubatorların fəaliyyəti isə yalnız dövlət tərəfindən deyil, həm də ictimai, şəxsi biznes və digər mənbələrdən maliyyələşdirilir. Azərbaycanda da bu sahədə xeyli iş görülüb, amma problemlər də mövcuddur: real nəticə göstərən biznes-inkubatorların sayı çox azdır, kütləvilik hiss olunmur, ideyası olmayan gənclərə dəstək olan biznes- inkubator yoxdur və qeyri-texnoloji sahəyə diqqət azdır. Fikrimcə, müsbət biznes mühitinin formalaşdırılması üçün mütləq mütərəqqi təfəkkürlü yeni biznesmenlər nəsli yetişdirilməlidir. Gənclərin biznesə həvəsini yoxlamaq, həmçinin biznes- dən çəkindirən məqamları aydınlaşdırmaq üçün internetdə 25 yaşadək olan gənclər arasında sorğu keçirdim (bu prosesdəki dəstəyə görə gənc biznesmen Bəhmən Hacıyevə təşəkkür edirəm). Nəticələr bəzi hallarda gözlənilən olsa da, maraqlı məqamlar da az olmadı. Şərait və imkanınız olsaydı bizneslə məşğul olmaq istərdinizmi? Bəli Xeyr Bu barədə fikirləşməmişəm 8 İnsanların məsuliyyəti kənar faktorların üstünə atmaq kimi psixoloji xüsusiyyətini nəzərə alaraq ehtimal edirdim ki, maliyyə vəsaiti və biznes mühiti barədə olan bəndlərin nəticəsi təxminən 80% təşkil edəcək. Amma sevindirici haldır ki, bu bəndlər ümumi səslərin yarıdan azını təşkil etdi. Maraqlı digər məqam da ondan ibarətdir ki, bizneslə məşğul olmaq istəyənlərin təxminən yarısı xanımlardır. Deməli, gənclər bizneslə məşğul olmaq həvəsindədirlər. Sadəcə, onlara şərait yaradılmalı, yollar göstərilməlidir. İndiki durumda hamı yeni reallıqlardan çıxış etməlidir. Xəyalları kənara ataraq mürəkkəb iqtisadi vəziyyətin tezliklə düzələcəyini, dövlətin və ya kimlərinsə bizə kömək edəcəyini gözləməməli və çıxış yollarını özümüz tapmalıyıq. Araşdırma göstərdi ki, gənclər üçün “biznesə necə başlamalı” mövzusunda azərbaycan dilində motivasiyalı, həmçinin praqmatik bələdçi rolunu oynaya bilən bir kitab yoxdur (hər 9 Hal-hazırda sizi bizneslə məşğul olmaqdan çəkindirən nədir? Maliyyə vəsaiti tapa bilmirəm. Biznes biliyim azdır Ölkədəki biznes mühiti Risk etməyə ehtiyat edirəm Maraqlı ideyam yoxdur Muzdlu işdə işləyirəm Digər səbəblər ali məqsədindən biri məhz müsbət biznes mühitinin formalaşdırılmasıdır. Biznes-inkubatorların fəaliyyəti isə yalnız dövlət tərəfindən deyil, həm də ictimai, şəxsi biznes və digər mənbələrdən maliyyələşdirilir. Azərbaycanda da bu sahədə xeyli iş görülüb, amma problemlər də mövcuddur: real nəticə göstərən biznes-inkubatorların sayı çox azdır, kütləvilik hiss olunmur, ideyası olmayan gənclərə dəstək olan biznes- inkubator yoxdur və qeyri-texnoloji sahəyə diqqət azdır. Fikrimcə, müsbət biznes mühitinin formalaşdırılması üçün mütləq mütərəqqi təfəkkürlü yeni biznesmenlər nəsli yetişdirilməlidir. Gənclərin biznesə həvəsini yoxlamaq, həmçinin biznes- dən çəkindirən məqamları aydınlaşdırmaq üçün internetdə 25 yaşadək olan gənclər arasında sorğu keçirdim (bu prosesdəki dəstəyə görə gənc biznesmen Bəhmən Hacıyevə təşəkkür edirəm). Nəticələr bəzi hallarda gözlənilən olsa da, maraqlı məqamlar da az olmadı. Şərait və imkanınız olsaydı bizneslə məşğul olmaq istərdinizmi? Bəli Xeyr Bu barədə fikirləşməmişəm 8 İnsanların məsuliyyəti kənar faktorların üstünə atmaq kimi psixoloji xüsusiyyətini nəzərə alaraq ehtimal edirdim ki, maliyyə vəsaiti və biznes mühiti barədə olan bəndlərin nəticəsi təxminən 80% təşkil edəcək. Amma sevindirici haldır ki, bu bəndlər ümumi səslərin yarıdan azını təşkil etdi. Maraqlı digər məqam da ondan ibarətdir ki, bizneslə məşğul olmaq istəyənlərin təxminən yarısı xanımlardır. Deməli, gənclər bizneslə məşğul olmaq həvəsindədirlər. Sadəcə, onlara şərait yaradılmalı, yollar göstərilməlidir. İndiki durumda hamı yeni reallıqlardan çıxış etməlidir. Xəyalları kənara ataraq mürəkkəb iqtisadi vəziyyətin tezliklə düzələcəyini, dövlətin və ya kimlərinsə bizə kömək edəcəyini gözləməməli və çıxış yollarını özümüz tapmalıyıq. Araşdırma göstərdi ki, gənclər üçün “biznesə necə başlamalı” mövzusunda azərbaycan dilində motivasiyalı, həmçinin praqmatik bələdçi rolunu oynaya bilən bir kitab yoxdur (hər 9 Hal-hazırda sizi bizneslə məşğul olmaqdan çəkindirən nədir? Maliyyə vəsaiti tapa bilmirəm. Biznes biliyim azdır Ölkədəki biznes mühiti Risk etməyə ehtiyat edirəm Maraqlı ideyam yoxdur Muzdlu işdə işləyirəm Digər səbəblər 10 halda tapa bilmədim). Bunları nəzərə alaraq qərara gəldim ki, cəmiyyətimizə, gənclərə mən də öz töhfəmi bu bələdçi ilə verim. Hazırkı kitabça mənim və mənə dəstək olan şəxslərin biznes təcrübəsi olmayan gənclərə bir köməyidir. Gəlin tanış olaq. Özüm haqqında bir qədər geniş yazacam. Bəndin sonunda səbəbini izah edəcəyəm. Mən Elşən Bədirxanovam. 46 yaşım var, amma özümü sizin kimi gənc hiss edirəm:). 1986-ci ildə Bakı Dövlət Universitetinin tarix fakültəsinə daxil olmuşam. O zamanlar yeganə universitetin tarix fakültəsinə daxil olmaq olduqca çətin idi, çünki bu fakültəni bitirənlər üçün yüksək perspektivlər açılırdı. Sənədvermə prosesində universitetin bir ağsaqqalı ilə atam söhbət edəndə ona səmimi şəkildə bildirmişdi ki, oğlunuzun bu fakültəyə daxil olmaq şansı yoxdur, uşağı sındırma. Atam bunu mənə demədi və nəticədə apelyasiya vasitəsilə tarix fakültəsinə daxil oldum (o zamanlar test sistemi mövcud deyildi). Apelyasiya, qiymətindən razı olmayan abituriyent üçün xüsusi komissiyanın çağırılması idi. Bu komissiya universitetin ən nüfuzlu alimlərindən təşkil olunurdu və sorğu-sual nəticəsində son qərar verilirdi. Sonradan özüm də bu hərəkətimə təəccübləndim. Təsəvvür edin, çəkingən, ünsiyyət qabiliyyəti aşağı olan bir gənc universitet “əjdahalarını” bir yerə toplayır və onların suallarına cavab verir. Nəticədə mənim məsələm Bakı Dövlət Universitetinin rektoru Faiq Bağırzadə (o, Azərbaycan Respublikasının başçısı Kamran Bağırovun qardaşı idi) səviyyəsinə qalxdı və müsbət həll olundu. 1992-ci ildə universiteti fəqlənmə ilə bitirdim. Dövlət imtahan komissiyasının sədri akademik Ziya Bünyadov idi. Fəxrlə qeyd edirəm ki, imtahandan sonra o, məni aspirantuyaya dəvət etdi. Amma SSRİ-nin dağıldığı dövrdə mədə maraqları elmi üstələdi. 11 Özümə bəraət qazandırmaq istəmirəm, amma maddi durum doğrudan da ürəkaçan deyildi. 1992-ci ildə mən universiteti bitirəndə Qarabağ müharibəsinə könüllü qoşulan böyük qardaşım ağır yaralandı. Onun müalicəsi uzun illər çəkdi. Nə isə... 1993-cü ildən bank sistemində çalışmağa başladım (Qüdsiyyə Əhmədovaya mənə göstərdiyi dəstəyə görə təşəkkür edirəm). Təhsilimə uyğun olmadığına baxmayaraq, bir neçə aydan sonra artıq şöbə müdiri vəzifəsini icra etməyə başladım. Burada həm mənim şəxsi keyfiyyətlərim, həm yeni bank sisteminin təzəcə formalaşması, həm də təhsil sistemimizin yeni bank çağırışlarına tamamilə uyğun olmaması rol oynadı. Yəni iqtisad fakültəsini bitirən və bitirməyənlər arasında bank sahəsində işləmək cəhətdən fərq demək olar ki, yox idi. Bir ildən sonra Rabitəbanka dəvət olundum və şöbə müdiri, sonra isə departament rəhbəri oldum. 2003-cü ildə Bank of Baku-da İdarə Heyəti sədrinin müavini, 6 aydan sonra isə sədr əvəzi təyin olundum. Hər iki bankda komanda ilə birlikdə bir çox sahələr üzrə olduqca uğurlu nəticələr əldə etdik. Bundan sonra 2007-ci ildən Bank VTB (Azərbaycan)-da və 2012-ci ildən isə Buta Sığorta şirkətində İdarə Heyəti sədrinin müavini kimi çalışmışam. Hazırda maliyyə qurumlarında müşavirəm, maraqlı layihələr həyata keçirirəm. İşlədiyim bir çox qurumlarda İnsan Resurslarının idarə edilməsi, pərakəndə bankçılıq və bir sıra digər sahələr mənim kurasiyamda olub, biznes təhlili ilə məşğul olan Kredit Komitəsinin üzvü olmuşam. Çox vacib hesab etdiyim bir nailiyyətimi də nəzərinizə çatdırmaq istərdim. İş təcrübəsi olmayan bir çox gənc istedadın aşkarlanmasında rolum olub. Onlardan biri hal-hazırda aparıcı bankların birində İdarə Heyətinin sədri, digəri isə sədr müavinidir. Vaxtilə seçdiyim gənclərdən bəziləri hal-hazırda 10 halda tapa bilmədim). Bunları nəzərə alaraq qərara gəldim ki, cəmiyyətimizə, gənclərə mən də öz töhfəmi bu bələdçi ilə verim. Hazırkı kitabça mənim və mənə dəstək olan şəxslərin biznes təcrübəsi olmayan gənclərə bir köməyidir. Yüklə 9,12 Mb. Dostları ilə paylaş:
|