ĠġĞal olunmuġ rayonlar
Yüklə 428,54 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- LAÇIN RAYONU
- KƏLBƏCƏR RAYONU
- AĞDAM RAYONU
- CƏBRAYIL RAYONU
|
ĠġĞAL OLUNMUġ RAYONLAR
Dünya m
ə d ə niyy ə tin ə çox nadir incil ə r b
əxş etmiş Qarabağ Azə rbaycan
m ə d ə niyy
ətinin, musiqisinin beşiyidir.
Erm ənistan silahlı qüvvə l ə ri t ə r ə find
ən işğal olunmuş Azə rbaycan
ə razisind
ə 547
memarlıq abidə si, o cüml ə d
n 5 dünya, 393 ölk ə v ə 149 yerli ə h
miyy ətli memarlıq abid ə
ə , 297 kitabxana, 808 klub mü ə ssis
ə si, 85 musiqi m ə kt
bi, 12 monument, 22 muzey, 4 r əsm qalereyası, 10 mə d ə niyy ə t v ə istirah ət parkı, 4 dövlə t teatrı, 2 konsert müə ssis əsi dağıdılmış, yandırılmış və qar ət edilmişdir. Dünya ə h ə miyy ə tli K ə lb ə c ə r Tarix- Diyarşünaslıq Muzeyi, nadir eksponatlara malik Şuşa şə h əri,Qarabağın tarixi muzeyi, dünyada ikinci olan Ağdam çörə k muzeyi, Z əngilandakı heyk
ə ll ə r muzeyi erm ə ni v əhşilə ri t
ə r ə find ə n yerl ə -yeksa
n edilmişdir.
Rayonun
ə razisi 29.0 km 2
f ə r (01.01.2006) İşğaldan ə vv əl Şuşa rayonunda 248 tarix və m ə d ə niy
ə t abid
ə l ə ri, 5 muzey, r ə sm qalareya sı,
32 kitabxana mövcud olmuşdur.
Şuşa şə
h ə rind ə ilk qira ə txana dövrünün görk əmli şairi Mir Mövsüm Nəvvabın təşə bbüsü il ə
açılmışdır. O, Şuşada ilk tə hsil
ocağının qiraə txana-
kitabxananın açılmasının təşəbbüskarı olmuşdur. Mir Möhsün N ə
ə l ə rd ə çap olunan q ə zet v
ə
jurnalları Şuşaya gətirmiş və kütl ə vi ola raq oxucuların istifadə sin ə
əqdim etmişdir.
Şuşa rayonunda fə aliyy ə t göst ə r ə n bir M ə rk ə zi kitabxana v ə
31 kitabxananın birləşdirilmə si n ə tic ə sind
ə 1977-ci ild ə
rayon M ə rk ə zl əşdirilmiş Kitabxana Sistemi (MKS) təşkil edilmişdir. Rayon MKS-nin t ə rkibind ə
32 kitabxana binası mövcud olmuşdur. 1991 -ci ilin m əlumatına görə MKS-d
ə
işçilərin sayı 103 nə f ə r, kitabxana fondunun ümumi h ə cmi 200 min nüxs ə, oxucuların ümumi sayı 10 min nə f ə
əşkil etmişdir. Şuşa rayon MKS -i respublika ə h
miyy ətli “Xarı Bülbül” musiqi festifalının keçirilmə sind
ə daim f əal iştirak etmişdir. 1992-ci il 8 may tarixind ə
Şuşa rayonu erməni silahlı qüvvə l ə ri t ə r ə find
ən işğal olunmuş, rayon ə razisind ə etnik t
ə mizl
ə m ə ə m əliyyatı aparılmışdır.
İşğal nə tic ə sind ə rayon
ə razisind
ə ki
32 kitabxana v ə
bu kitabxanalarda saxlanılan qə dim v
ə
unukal kitablar yandırılmış və m əhv edilmişdir. Kitabxanaların dağıdılması nə tic ə
ə dövl
ə t ə 1 milyon 106 min manat h
ə cmind
ə ziyan d
əymişdir.
Rayonun
ə razisi:1835 km 2 Ə
ə f ə r (01.01.2006)
Rayon 18 may 1992-ci ild ə erm
əni silahlı birləşmə l ə ri t ə r ə find
ən işğal olunmuşdur.
İşğal nə tic ə sind ə
Laçın rayonunda 119 kitabxana, Tarix - Diyarşünaslıq Muzeyi, 85 klub, 5 musiqi m ə kt əbi dağıdılmış və
talan edilmişdir. İşğaldan ə vv ə
ə razisind
ə
marağa mə b ə d (V ə sr), türb ə l
r (XIV, XIX ə srl ə r), qala (XVII ə sr), m
ə scid
(1716- cı il), körpü ( XVIII ə
ə s. qeyd
ə
alınmışdır. Laçın rayonunda fə aliyy ə
ə r ə n 119 kitabxana əsasında 1976 - cı ildə Laçın rayon Mə rk ə
əşdirilmiş Kitabxana Sistemi
(MKS) yaradılmışdır. 1991 -ci ilin m əlumatına ə sas
ən Laçın rayon MKS -nin kitab fondu 843 min nüsx ə, oxucuların sayı 20 min nə f ər, işçilərin sayı 199 nə f ər olmuşdur. Rayon MKS-nin 115 k ənd kitabxana filialı müasir binalarla təmin olunmuşdu.
Laçın rayon M ə rk əzi Kitabxanasının fondunda qə dim, unikal v ə
Kitabxanada 14 otaq, 2 oxu zalı oxucuların istifadə sin
ə
verilmişdi. Rayon MKS -i rayon v ə respublika ə h ə miyy
ə tli t
ə dbirl
ə rin keçirilm ə sind
ə
yaxından iştirak etmişdir. 18 may 1992-ci ild ə
l ə ri t ə r ə find ən işğal olunduqdan sonra rayon ə razisind
əki bütün kitabxanalar dağıdılmış, onların kitab fondu və kitabxanalara m ə xsus
123 bina m əhv edilmişdir. Az ərbaycan Respublikasına 2 milyon 580 min manat h ə cmind ə maddi ziyan d əymişdir. Hal-
hazırda Laçın rayon Mə rk ə zl əşdirilmiş Kitabxana Sistemi Az ərbaycan Respublikasının Ağcabə di rayonunun Taxtakörpü adlanan ə razisind ə müv
ə ə ti f ə aliyy ə t göst
ə rir.
Laçın rayonu Dağlıq Qarabağ ətrafında yerl
əşdiyi və bu regiona heç bi r aidiyyatı olmadığı halda Ermənistan Respublikası bütün beyn
ə lxalq konven siyaları pozaraq rayonu işğal altında saxlamaqda davam edir.
KƏLBƏCƏR RAYONU Rayonun
ə razisi: 3054 km 2 Ə
ə f ə r (01.01.2006)
1993- cü ilin aprel ayının 2 -d ə
ə lb ə c ə r rayonu erm əni silahlı birləşmə l ə ri t ə r ə find ən işğal edilmişdir.
İşğal nə tic ə sind ə 119 kitabxana, 17 klub, inc ə s
n ə t m ə kt ə bi, rayon Tarix- Diyarşünaslıq muzeyi dağıdılmış və
talan edilmişdir. İşğaldan ə vv ə
K ə lb ə c ə r rayonunda XIII-XVIII ə sr ə aid alban m ə b
dl ə ri qeyd ə
alınmışdır. K ə lb ə c ə r rayonunda oxuculara xidm ə t ed
ə n 119 kitabxana əsasında 1976 - cı ildə K ə lb ə c ə r rayon M ə rk ə zl əşmiş Kitabxana Sistemi (MKS) yaradılmışdır. 1992 -ci ilin m əlumatına ə sas
ə n K ə lb ə c ə r rayon MKS-nin kitab fondu 600 min nüsx ə , oxucuların sayı 35 min nə f ə r, işçilərin sayı 175 nə f ər olmuşdur. Kə lb ə c ə r rayon M ə rk
-ci ild ə
“Yeni şə h ər” adlanan ə razid
ə ikim
ə rt ə b ə li xüsusi kitabxana tipli binada yerl əşdirilmişdir. Eyni zamanda şə h ər kitabxana filialları da yeni bin alarla, habel ə inventar v ə
avadanlıqla t əmin edilmişdir. 1993- cü ilin aprel ayının 2 -d ə K ə lb ə c ə r rayonunun erm əni silahlı birl
əşmə l ə ri t ə r ə find
ən işğal nə tic
ə sind
ə
rayonun 119 kitabxana binası, habelə onlara m əxsus kitab fondları dağıdılmış və talan edilmi şdir.
Hazırda Kə lb ə
ə r rayon M ə rk
zi Kitabxanası və
onun kitabxana filialları Azərbaycan Respublikasının Gə nc ə
şə h ə rind ə
k ə lb ə c ə rlil ərin sıx məskunlaşdığı Gülüstan qə s ə
ə sind
ə müv
ə ə ti f ə aliyy ə t göst
ə rir.
İşğal nə tic
ə sind
ə rayonda bütün infrastruktur, m ə d
niyy ə t abid ə l ə ri, o cüml ə d ə n kitabxana binaları tamamilə m əhv edilmiş, kitabxanalara tə qribi hesablamalara gör ə 2 milyon 470 min manat h ə cmind ə maddi ziyan d əymişdir. 1993-
cü il aprel ayının 6 -da
BMT-nin T ə hlük əsizlik Şurası Ermənistan silahlı birləşmə l ərinin Dağlı Qarabağ ətrafında yerl əşə
n K ə lb ə c ə r rayonunun v ə Az ərbaycanın digə r ə razil ərinin işğalını pislə y ə
q ə tnam ə q ə bul etdi. Lakin erm əni qoşunları artıq 20 ildən artıqdır ki, işğalı davam etdirir.
AĞDAM RAYONU
Rayonun ə razisi:1150 km 2 Əhalisinin sayı : 167,3 min nə f ə
Ağdam rayonu 1993 -cü il 23 iyul tarixind ə erm əni silahlı birləşmə l ə ri t ə r ə find
ə n işğal olunmuşdur. İşğal nə tic ə sind ə
Ağdam rayonunda 107 kitabxana, Tarix - Diyarşünaslıq Muzeyi, Çörək Muzeyi, tanınmış xanə nd ə
24 klub, Dram Teatr, Şə kil Qale reyası dağıdılmış və m
əhv edilmişdir.
İşğaldan ə vv ə l Ağdam rayonunda Qutlu Musa oğlu tü rb ə si (1317) K ə ng ə rli k
ə ndind
ə ki türb
ə (XIV
ə sr),
Paprav ə nd k ə ndind
ə 2 türb ə (XVIII ə sr) qeyd ə
Dağlıq Qarabağın ətrafında yerl əşən Ağdam iqtisadi cə h ə td ən inkişaf etmiş bir rayon idi. Rayonda çoxlu sayda m ə d ə niyy ə t obyektl əri inşa edilmişdi.
Ağdam rayonunda 107 kitabxananın əsasında 1979-cu ild ə
Ağdam rayon Mə rk əzi Kitabxana Sistemi (MKS) yaradılmışdır . 1992-ci ilin m əlumatına ə sas ən Ağdam rayon MKS -nin kitab fondu 970 min 996 nüsx ə, oxucularının sayı 72 min 130 nə f ər, işçilərin sayı 170 nə f ər olmuşdur.
Ağdam rayon Mə rk ə zi Kitabxanası respublika ə h ə miyy ətli “Xarı Bülbül” festifalının keçirilmə sind ə
ından iştirak etmişdir.
İşğaldan ə vv ə l rayonun 106 k ənd kitabxana filialında 676 min nüsxə
kitab, jurnal v ə q əzet saxlanılmışdır. Ağdam rayon Mə rk əzi Kitabxanası 1992 -ci ild ə
inşa edilmiş yeni binaya köçürülmüş, kitabxana, inventar, avadanlıqla tə min edilmişdir. Ağdam rayonunun 1993 -cü il 23 iyul tarixind ə erm əni silahlı birləşmə l ə ri t ə r ə find
ən işğal olunması nə tic ə
ə d ə rayon ə razisind ə ki 107 kitabxana tamamil ə
rayon kitabxanalarına tə qribi hesablamalara gör ə 2 milyon 850 min manat m ə bl əğində maddi ziyan d
əymişdir.
Hazırda Ağdam rayon Mə rk əzi Kitabxanası rayonun Quzanlı q ə
ə b ə sind ə müv ə ə ti f ə aliyy ə t göst
ərir. Ağdam rayonunun erməni işğalı altında olmayan 10 k ə ndind
ə (rayonun 20 faizi) 60 min sakin m əskunlaşmışdır.
CƏBRAYIL RAYONU Rayonun
ə razisi: 1049,8 km 2 Ə
ə f ə r (01.01.2006)
C əbrayıl rayonu 1993 -cü il 23 avqust tarixind ə erm əni silahlı birləşmə l ə ri t ə r ə find ən işğal olunmuşdur. İşğal nə tic
ə sind
ə 31 kitabxana, 3 musiqi m ə kt
bi, 19 klub mü ə ssis əsi dağıdılmış və
talan edilmişdir. İşğaldan ə vv əl rayonda çoxsaylı tarixi - arxeoloji v ə
l ə ri, q ədim yaşayış mə sk ə nl ə ri, kurqanlar, m ə scid, hamam, türb ə
ə r, tarixi Xudaf ərin körpüsü mövcud olmuşdur. C
əbrayıl
rayonunda M ə rk ə zl əşdirilmiş Kitabxana Sistemi (MKS) 1983-cü ild ə t əşkil edilmişdir. 78 kütlə vi
kitabxana əsasında rayon Mə rk ə
əşdirilmiş Kitabxana Sistemi yaradılmışdır. 1992-ci ilin m əlumatına görə rayon MKS-nin 105 n ə f ə r ə m əkdaşı olmuşdur. Cəbrayıl rayon MKS-nin kitab fondu 552 min 400 nüsx ə, oxucuların
sayı 27 min 800 nə f ə r t əşkil etmişdir. C əbrayıl rayon MKS -i h ə r il rayonda keçiril ən “Qurbani saz bayramı” və
ə n ə n əvi “Novruz bayramı”nın keçirilmə sind
ə
yaxından iştirak etmişdir. C əbrayıl rayonu 1993-cü il 23 avqust tarixind ə erm əni silahlı birləşmə l ə ri t ə r ə find
ən işğal edildikdə n sonra rayon ə razisind
əki 78 kitabxana binası dağıdılmış və
orada saxlanılan nadir və unikal n əşrlə r m
əhv edilmişdir. İşğal nə tic
ə sind
ə
rayon kitabxanalarına indiki qiymə tl ə
t ə qrib ə n 1 milyon 700 min manat h ə cmind
ə maddi ziyan d əymişdir. Hal - hazırda C əbrayıl rayon Mə rk əzi Kitabxanası Biləsuvar rayonunda inşa edilmiş qə s ə b ə d ə c əbrayıllıların kompakt yaşadığı ə razid ə müv ə ə ti f ə aliyy ə t göst
ə rir.
FÜZULĠ RAYONU Rayonun
ə razisi: 1390 km 2 Ə
ə f ə r (01.01.2006)
Füzulil rayonu 1993-cü il 23 avqust tarixind ə erm
əni silahlı birləşmə l ə ri t ə r ə find
ə n işğal olunmuşdur. İşğal nə tic ə sind ə 15 tarixi abid ə , 90 kitabxana, 20 m ə d ə niyy ə t evi, 45 klub, Dövl ət Dram Teatrı, 2 muzey və s. obyektl ər dağıdılmış və
talan edilmişdir. İşğaldan ə vv ə
ədim yaşayış mə sk ə nl ə ri, kurqanlar (XVII-XVIII ə srl
ə r),
m ə scidl ə r (XVII-XIX ə srl
ə r), Karvansara (1684- cü il) mövcud olmuşdur. Füzulil rayonunda M ə rk ə zl əşdirilmiş Kitabxana Sistemi (MKS) 1978 -ci ild ə t əşkil edilmişdir. 1
rayon M ə rk ə zi v
ə 89 kütl ə vi kitabxana əsasında Füzulil rayon Mə rk ə zl əşdirilmiş Kitabxana Sistemi yaradılmışdır. 1992-ci ilin m əlumatına görə rayon MKS-nin 171 n ə f
r ə m əkdaşı olmuşdur. Füzulil rayon MKS -nin kitab fondu 659 min nüsx ə, oxucuların sayı 45 min 620 n ə f
r t əşkil etmişdir. Füzulil rayonu 1993-cü il 23 avqust tarixind ə erm ə ni
silahlı birləşmə l ə ri t ə r ə find
ən işğal edildikdə n sonra rayon ə razisind
ə ki bütün kitabxanalar dağıdılmış və
orada saxlanılan nadir və unikal n əşrlə
r m əhv edilmişdir.
İşğal nə
tic ə sind ə
rayon kitabxanalarına indiki qiymə tl ə t ə qrib
ə n 1 milyon 889 min manat h ə
ə maddi ziyan d əymişdir. Hal - hazırda Füzulil rayon Mə rk əzi Kitabxanası Füzulil rayonunun Az ərbaycan Silahlı qüvvə l ə
ə zar
ə tind
ə olan I Zobucuq k ə ndind
ə
f ə aliyy
ə t göst
ə rir. Füzulil rayon MKS-i 2009-cu ild ə
- saytını
oxucuların istifadə sin
ə t əqdim etmişdir.
Yüklə 428,54 Kb. Dostları ilə paylaş:
|