Fizika (Əsas fəNLƏR)

Fənnin tədris  planındakı  yeri.  «Mexanika» fənni «Fizika – 
050503»  ixtisası  üzrə  bakalavr  hazırlığının  «Tədris  planı»nda 
«İxtisasın peşə hazırlığı fənləri» qrupuna
 
(İPF-B01) daxildir. 
Fənnin tədris üsulları. Mühazirə, laboratoriya işləri (prakti-
kum dərsləri), məşğələ, sərbəst işlər, kollokviumlar. 
 
FƏNNİN MƏZMUNU 
 
1.  Giriş. Mexanika fənninin qarşısında qoyulan əsas məsələ-
lər.  Mexaniki  hərəkət.  Fəza  və  zaman,  onların  xassələri.  Koordi-
nat sistemləri. Hesablama sistemləri.  
2.  Maddi  nöqtənin  kinematikası.  Hərəkətin  təsnifatı.  Sər-
bəstlik dərəcəsi. Birölçülü, ikiölçülü və üçölçülü hərəkətlər. Mad-
di  nöqtənin  kinematikası.  Radius-vektor,  yerdəyişmə,  sürət  və 
təcil, onların vektor və koordinat formaları. Düzxətli dəyişən sür-
ətli  hərəkət.  Orta  və  ani  sürət.  Əyrixətli  hərəkət.  Tangensial  və 
normal təcillər. Bucaq yerdəyişməsi, bucaq sürəti və bucaq təcili. 
Xətti kəmiyyətlərlə bucaq kəmiyyətləri arasındakı əlaqə.  
3.  Dinamika.  Nyutonun  birinci  qanunu.  İnersial  hesablama 
sistemi. Qaliley çevirmələri, onların invariantları. Sürətlərin klas-

---

 
8 
sik  toplanma  qaydası.  Nyutonun  II  qanunu.  Kütlə.  Qüvvə.  Hərə-
kət tənliyi və onun tətbiqləri. Nyutonun III qanunu. İmpuls (hərə-
kət  miqdarı)  və  onun  saxlanma  qanunu.  Maddi  nöqtələr  sistemi. 
Kütlə  mərkəzi.  Kütlə  mərkəzi  sistemi.  İmpulsun  saxlanma  qanu-
nunun  tətbiqi.  Reaktiv  hərəkət.  Dəyişən  kütləli  cismin  hərəkəti. 
Meşerski tənliyi. Siolkovski düsturu.