FəSİL 1 matriSLƏr və determinantlar matris anlayışı


) olduqda (1) sistemi uyuş- mayan­dır, 2)



Yüklə 1,55 Mb.
səhifə11/14
tarix01.10.2023
ölçüsü1,55 Mb.
#151404
növüYazı
1   ...   6   7   8   9   10   11   12   13   14
1-ci hissə (1)

1) olduqda (1) sistemi uyuş-
mayan­dır,
2) olduqda (1) sistemi uyuşandır və bu halda,
sis­temin ranqı sis­temdəki məchulların sayını aşmır, yəni və ola bilər:
a) ( -məchulların sayıdır) olduqda, sistemin
həlli yeganədir və həmin həll Kramer düsturları vasitəsilə tapılır,
b) olduqda isə sistemin həlli
sonsuz saydadır və bu həll belə bir sxem üzrə hesablanır: olduqda, sistemin həllini tap­maq üçün onun əsas matrisinin ­ tərtibli hər hansı bir bazis minoruna uy­ğun sayda tənliyindən yeni sistem qurulur. Həmin sistemdən, əmsalları bazis minorun elementləri olan, sayda məchullar (bazis dəyişənləri) qalan say­da məc­hul­lardan (sərbəst dəyişən­lər­dən) asılı şəkildə tapılır. Tapılan bu həllər qeyri-müəyyən sistemin ümumi həll adlanır. Əgər sərbəst dəyişənlərə ədədi qiymətlər versək, onda xüsusi həlləri alarıq.
Misal 3. Aşağıdakı xətti tənliklər sistemini Qauss üsulu ilə həll etməli:
.
Həlli.

Misal 4. tənliklər sistemini Qauss üsulu ilə həll edin.


Məsələnin MatLab mühitində həlli:




;
; % genişlənmiş matris
; % C matrisini üçcbucaq şəklinə gətirək
; % D matrisinin axırıncı sütun ele­-
% mentlərini X vektoruna mənsub edək.

-1.6441 1.3729 1.7797

və ya




;


-1.6441 1.3729 1.7797

Misal 5. Tənliklər sistemini Qauss üsulu həll etməli:


.
Həlli. Sistemin genişlənmiş matrisi üzərində elementar çevir­­mə­lə­ri aparsaq, alarıq:
~ ~
~ ~ .
Beləliklə, verilən sistem pilləvari sistemə çevrildi:
.
Onda sistemin ümumi həlli , olar. Əgər, məsələn, , qəbul etsək, sistemin xüsusi həllərini alarıq: , , ,



Yüklə 1,55 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   6   7   8   9   10   11   12   13   14




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©www.azkurs.org 2025
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin