F. M. Şİrzadov tribotexniKİ avadanliq və vasiTƏLƏR

Şəkil 2.5. Hamar səthləri emal etmək üçün vibrobaşlıq: 
1- 
qayış qasnağı, 2- sürgüqolu, 3- barmaq, 4- çəngəl, 5- dayaq, 6- 
əsas, 7- diyircəkli yastıq, 8- dayaq şaybası, 9- kürənin başlığı. 
Mexaniki ötürmə ilə ortaya çıxan qüsurların aradan 
qaldırılması 
üçün 
pnevmatik 
(şək. 
2.6.), 
maqnetomexanik, elektromaqnit və elektrodinamik 
vibrasiyayaradıcı üsullar tətbiq olunur. 
Şək. 2.7.- də elektromaqnit üsulu ilə vibrasiyanın 
əmələgəlmə sxemi təsvir olunmuşdur. 1 dolağından 
keçən cərəyan, 2 lövbərini cərəyanın tezliyindən asılı 
olaraq, titrəyişlə hərəkət etdirir. Bu dəyişən cərəyanın 
bir dövründə iki dəfə baş verir və lövbərə təsir edən 
dəyişən qüvvənin rəqsi tezliyi, elektromaqnit dolağını 
idarə edən cərəyanın tezliyindən iki dəfə çox olur. 
Belə sxemə əsasən işləyən başlıqda işçi tezlik 20-
600Hs arasında dəyişir.

---

40 
Şəkil 2.6. Pnevmatik ötürücülü vibrobaşlıq: 
1- ikikürəli 
başlıq, 2- diyircəkli sağanaq, 3- oymaq, 4- istiqamətləndirici 
həlqə, 5- irəli-geri hərəkət edən mil, 6- barmaq, 7- əsas, 8- 
ştuser, 9- hava kamerası.
 
Şəkil 2.7. Rəqsi hərəkət yaradan elektromaqnit ötürməsinin 
sxemi: 
a- dəyişən hava boşluğu, b- sabit hava boşluğu. 

---

41 
Şək. 2.8.- də elektrodinamik üsulla vibrasiyanın 
yaradılması sxemi təsvir olunmuşdur. 2, 3 və 5 
hissələri elastik hərəkətli mühit yaradır. 9- sahəsinin 
yaratdığı maqnit seli 5 dolağından keçərək, içliyin 8, 
10, 7 hissələrindən (eyni ilə sol tərəfdə də) axıb, qapalı 
maqnit sahəsi yaradır. 5- dolağından keçən cərəyanın 
yaratdığı maqnit sahəsi, 6- içliyindən keçən maqnit 
sahəsi ilə qarşılıqlı təsirdə olaraq, sonda 3- lövbərinə 
vibrasiyalı hərəkət verir. Bu üsulla alının vibrasiyanın 
amplitudu 12,5mm, tezliyi isə 0-10.000Hs arasında 
dəyişir.