Эритмалар. Эритмалар назарияси. Эритмаларнинг хоссалари. Электролит эритмалари

KIMYOVIY TERMODINAMIKA

• Kimyoviy jarayonlar davomida energiya
• o’zgarishini o’rganuvchi termodinamikaning
• tarmog’i kimyoviy termodinamika deyiladi.
• Issiqlik ajralishi bilan boradigan jarayon -
• ekzotermik, issiqlik yutilishi bilan boradigan
• jarayon - endotermik deyiladi.
• Reaksiya davomida ajralgan yoki yutilgan issiqlik miqdori reaksiyaning issiqlik samaradorligi deyiladi.

Termokimyoviy tenglamalar

• Ekzotermik jarayon:
• H2 (g) + 1/2O2 (g) = H2O(s) + 284,2 kJ, yoki
• H2 (g) + 1/2O2 (g) = H2O(s) ; H = -284,2 kJ
• Endotermik jarayon:
• 1/2 N2 (g) + 1/2 O2 (g) = NO(g) - 180,75 kJ, yoki
• 1/2 N2 (g) + 1/2 O2 (g) = NO(g); H = +180,75 kJ

Gess qonuni

• «Reaksiyaning issiqlik samaradorligi (entalpiyasi) dastlabki modda va mahsulotlarining tabiati va holatiga bog’liq bo’lib, reaksiya bosib o’tadigan yo’liga bog’liq emas.»
• Q = Q1 + Q2 = Q3 + Q4 + Q5
• Q1 Q2
• Q
• Q3 Q5
• Q4

Gess qonunidan hulosalar

• 1. Hd = - Hf ; Bu erda: Hd - moddaning parchalanish entalpiyasining o’zgarishi
• Hf - moddaning hosil bo’lish entalpiyasining
• o’zgarishi
• 2. Hr0 =  nHf0 (mahs.) -  nHf0 (dastl.)
• Bu erda:  nHf (mahs.) - mahsulotlar hosil bo’lish entalpiyalari o’zgarishining yig’indisi
•  nHf (dastl.) - dastlabki moddalar hosil bo’lish
• entalpiyalari o’zgarishining yig’indisi
• 3. Hr =  nHyonish (dastl.) -  nHyonish (mahs.)

Termodinamikaning ikkinchi qonuni

• Klauziusning ta’rifi:
• «Issiqlik o’z-o’zidan sovuq jismdan issiq
• jismga o’ta olmaydi»
• Termodinamik ehtimollikning logarifmlangan qiymati entropiya deyiladi:
• S = k lgW
• Bu erda: S - entropiya - sistemaning
• tartibsizligi funcsiyasi
• k - Bolsman doimiysi
• W - termodinamik ehtimollik

Termodinamikaning ikkinchi qonuni

• O’zgarmas harorat - izotermik jarayonda:
• ΔS = Q/T; J/(K.mol) yoki Q = TΔS
• Q = ΔU + PΔV ga qo’ysak - TΔS = ΔU + PΔV
• V = const bo’lsa ish bajarilmaydi: PΔV = 0, unda
• Ubog’l. = TS
• G = H - Ubog’l. = H - TS
• Bu erda: Ubog’l. - bog’langan (ish sarflamay tarqaladigan) energiya qismi
• G - erkin yoki Gibbs energiyasi (foydali ish uchun sarflanadigan energiya qismi).

Reaksiya yo’nalishini oldindan bilish uchun hisoblanadigan kattaliklar:

• ΔG = ΔH - TΔS
• ΔH0 =  nΔH0 (mahs.) -  nΔH0 (dastl.)
• ΔS0 =  nΔS0 (mahs.) -  nΔS0 (dastl.)
• ΔG0 =  nΔG0 (mahs.) -  nΔG0 (dastl.)
• ΔG < 0 - jarayon o’z-o’zidan boradi
• ΔG = 0 - sistema muvozanat holatida
• ΔG > 0 - garayon termodinamik jihatdan
• amalga oshishi mumkin emas