Vurğun Əyyub. “Çənlibel» təşkilatının ilk sədri Yuxarıdan yaradılmayan və hətta, bir qayda olaraq, rəsmən heç bir qeydiyyatdan keçməyən belə təşkilatların yaranmasının bir çox səbəbləri vardı. R. Pixoya və A. Sokolov, haqlı olaraq yazırlar ki, bu səbəblərdən biri M. Qorbaçov başda olmaqla, Sov. İKP-nin yeni rəhbərliyi tərəfindən ortaya atılan cəmiyyətin demokratikləşməsi və aşkarlıq siyasəti idi (7, s. 177). Bu siyasət ictimai həyatın liberallaşmasına, vətəndaşların özfəaliyyətinə və təbii aktivliyinə yönəlik bir çox siyasi və hüquqi məhdudiyyətlərin aradan qaldırılmasına səbəb olmuşdu.
O. Reşetnikovun fikrincə, qeyri-formal təşkilatların yaranmasının başqa bir səbəbi də yenidənqurmanın icrasındakı problem və ziddiyyətlər idi və bütün bunlar ictimai fikirdə belə bir qənaət formalaşdırırdı ki, islahatlara mane olan qüvvələr var. Bu qənaət yenidənqurmaya aşağıdan dəstək verməyin zəruriliyi fikrini möhkəmləndirir və bu da öz növbəsində kütlələrin təşkilatlanmasına gətirib çıxarırdı. «Qeyri-formal hərəkatın güclənməsinə yenidənqurmanın dərinləşməsi ilə ölkədəki sosial-iqtisadi vəziyyətin pisləşməsi də təsir edirdi» (8, s. 26).
