Ekstrakorporal membran oksijenizasyonu (ecmo); yaşamı tehdit eden, ileri ama

ECMO KOMPLİKASYONLARI
ECMO’nun pek çok olası komplikasyonunun olması hiç 
şaşırtıcı değildir. Bunlardan en sık görüleni hastanın trombosit 
sayısı ve koagülopati düzeyinden bağımsız olarak kanama 
komplikasyonu (%34) olup bu durum hayatı tehdit edebilecek 
noktaya varabilir
(23)
.
Bu yüzden acil olmayan tüm invaziv girişimlerden 
kaçınılmalı veya en aza indirgenmelidir. ECMO’lu hasta-
lar için kanama riski sebebiyle operasyonlar çok tehlike-
lidir ve uzak durulmalıdır
(24)
. ECMO’nun koagülopatiye se-
bep olduğu da iyi bilinmektedir. ECMO başlatıldıktan sonra 
dakikalar içinde süregelen temas ve pıhtılaşma sistemlerinin 
aktivasyonu ve diğer yandan faktörlerin tüketimi ve dilusy-
onu buna temel oluşturur. Trombosit infüzyonları ile ancak 
geçici yükselme sağlanabilir
(25,26)
. ECMO süresi uzadıkça 
bu negatif etkileri alevlendirir. Heparin kaplı devrelerin kan 
hücre travmasını, kompleman ve granülosit aktivasyonunu 
azalttığı gösterilmiştir. Mikrotrombus ve fikrin birikiminin 
neden olabileceği organ hasarı ihtimali nedeniyle heparini-
zasyon önerilmektedir. Gerekli olan heparin seviyesi tartışmalı 
olmakla beraber aPTT’yi 50-70 aralığında, trombosit sayısını 
ise 100.000 mm
3
üzerinde tutmak makul kabul edilmektedir. 
Antikoagülasyon aktive edilmiş pıhtılaşma zamanı (ACT) ile 
takip ediliyorsa düzenli infüzyon ile heparin dozu ACT’yi 
180-220 saniye arasında tutacak şekilde ayarlanmalıdır. Bu 
ayarlamayı yaparken aPTT ile kıyaslandığında ACT’nin daha 
güvenilir olduğu öne sürülmüştür
(27)
. Pıhtılaşma profili, trom-
bosit ve hemoglobin seviyeleri düzenli olarak takip edilmelidir. 
ECMO’nun diğer bir komplikasyonu da hemoliz olup %5-8 
arası bir insidansa sahiptir ve plazma serbest hemoglobininin 
düzenli ölçümleri ile monitörize edilmelidir
(28)
. ECMO’nun 
sağladığı perfüzyonun non-pulsatil oluşu da problemlere 
neden olabilir. Öncelikle risk altında olan organlar böbrekler 
olup eğer uygun perfüzyon basınçları sağlanırsa sorun çıkma 
ihtimali düşer. Splanik dolaşım da risk altında olup non-pul-
satil perfüzyonun uzaması sonucunda karaciğer yetmezliği, 
gastrointestinal sistem kanaması, ülserasyon ve perforasy-
onu görülebilir
(29)
. VA-ECMO’nun periferden yerleştirilmesi 
sırasında lokal komplikasyonlar oluşabilir ki bunlardan en 
korkulanı bacak iskemisidir ve hala çözülemeyen bir problem 

---

242
Koşuyolu Heart J 2018;21(3):236-244 ●
Ekstrakorporal Membran Oksijenizasyonu
olmaya devam etmektedir. Bu sebeple bacağın beslenmes-
ini sağlayacak tüm yollara başvurulmalıdır. Hangi hastanın 
başına gelebileceği öngörülemediğinden common femoral 
arterin perkütan kanülasyonu sırasında aşağı akımı sağlamak 
üzere bir kanül süperfisiyal femoral artere yerleştirilebilir. Açık 
prosedürlerde common femoral artere dacron graft dikilip son-
ra graft kanülasyonu ile arterin hasar görmesi engellenebilir
(30)
.
Diğer komplikasyonlar ise hava embolisi, tromboemboli 
ve nörolojik sekellerdir. Nörolojik komplikasyonlar genellikle 
intraserebral kanamalar, inme, beyin ölümü şeklinde açığa 
çıkar
(31,32)
. Cihazların giderek gelişimi ile beraber ECMO 
devresine bağlı mekanik komplikasyonların oranı ters orantılı 
olarak azalmaktadır. Geçmiş yıllarda oksijenatörün devre 
dışı kalması (genellikle trombosit oluşumu nedeniyle), tüp 
sisteminde hasar, pompanın arızalanması gibi sorunlar rapor 
edilmiştir
(27)
.