Экономический рост

IQTISODIYOT TAMOYILLARI

6 jilddan iborat va hayoti davomida uni 8 marta nashrdan chiqarishgan.

Jamiyatning normal hayot faoliyatini tadqiq etish bilan shug’ullangan.

Siyisiy iqtisod va iqtisod fani insoniyatning oddiy biznesdagi hayotini o’rgatadi, u insonning yoki jamiyatning moddiy boyligi va unga erishish bilan bog’liq bo’lgan yakka hamda ijtimoy harakatlarni tadqiq etadi.

MARSHALL XOCHI

Marshall o’zidan oldin o’tgan klassiklardan farqli ravishda, iqtisodiy kategoriyalarni “isbot’ talab etuvchi u yoki bu asosiy chegaralinishi maqsadga muvofiq deb hisoblaydi.Bozorda erkin bahoning shakllanish muammosi asosiy o’rin egallaydi. Bunda bozor muvozanati yagona organizm sifatida, xo’jalik yurituvchi subyektlar chaqqon va bir-biri to’g’risida yaxshi ma’lumotga ega.

Bozor bahosiga eng yuqori naf asosida aniqlanadigan talab bahosi va eng yuqori harajatlar bilan topiladigan taklif bahosining kesishish natijasi deb qaraladi. Bu MARSHALL XOCHI deb yuritiladi, u talab va taklif chiziqlarining kesishgan grafikli shaklidir. Chiziqlar kesishgan joyda talab va taklif o’rtasidagi mo’tadil baho o’rnatiladi.Qiymatni yaratishda naflik va ishlab chiqarish xarajatlari birdek faoldir.

• TAKLIF
• TALAB

Neoklassik davr

• Marjinalistlar davlatning iqtisodiyotga aralashmaslik qoidasi bosh mezon hisoblangan iqtisodiy fanda yangi klassik yo’nalishning boshlanishiga asos soldilar.Yangi klassiklarning fikrlashicha,bozor mexanizmi xo’jalik jarayonlarini o’zi tartibga solishi, ishlab chiqarishi va istemolchi o’rtasidagi munosabatlarni o’rnatishi kerak.
• A.Marshall marjinalizm g’oyalarini mustaqil va o’ziga xos uslubda rivojlantirdi. Klassik maktab(Smit,Rikardo,Mill) va marjinalizm(Mengerdan Valrasgacha ) yutuqlarni birlashtiruvchi nazariy tizim yaratdi.

Qiymat va narxning shakllanishi

• A.Marshallning asari vujudga kelgunga qadar tovar qiymati muammosiga bo’lgan ikki xil yondashuv mavjud bo’lgan: qiymat a)ishlab chiqarish xarajatlari; b)tovarning foydaliligi va noyobligi orqali aniqlangan.
• Marshall inqilobi
• Qiymatning birinchi sababini qidirishni tahlil qilishdan talab va taklifning shakllanish va o’zaro ta’sir ko’rsatish qonuniyatlarini o’rganishni tahlil qilishga o’tishning zarurligini asoslab berdi.Qiymat nazariyasini baho nazariyasiga (yoki bozor muvozanati nazariyasi) turlantirdi.
• Me’yorli foydalilik nazariyasini talab va taklif nazariyasi va ishlab chiqarish xarajatlarinazariyasi bilan birlashtirdi
• Ishlab chiqarish xarajatlari tamoyillari va me’yorli foydalilik – talab va taklif qonunining asosiy qismlaridir.
• Marjinalistlarni asosiy xatosi talab va taklif simmetriyasiga yetarlicha baho bermaganliklari,yutug’lari talab muammosiga e’tibor berganliklari hisoblanadi.

QIYMAT
TALAB
TAKLIF