Ferma teoremasi
Teorema. Agar f(x) funksiya (a,b) oraliqda aniqlangan va biror ichki c nuqtada eng katta (eng kichik) qiymatga erishsa va shu nuqtada chekli f’(c) hosila mavjud bo‘lsa, u holda f’(c)=0 bo‘ladi.
Isbot. f(c) funksiyaning eng katta qiymati bo‘lsin, ya’ni x(a;b) da f(x) ≤ f(c) tengsizlik o‘rinli bo‘lsin. Shartga ko‘ra bu s nuqtada chekli f’(c) hosila mavjud.
Ravshanki,
Ammo x bo‘lganda va x>s bo‘lganda bo‘lishidan f’(c)=0 ekani kelib chiqadi.
E ng kichik qiymat holi shunga o‘xshash isbotlanadi.
Ferma teoremasi sodda geometrik ma’noga ega. U f(x) funksiya grafigiga (c;f(c)) nuqtada o‘tkazilgan urinmaning Ox o‘qiga paralell bo‘lishini ifodalaydi ( 17-chizma).
Eslatma. Ichki s nuqtada f’(s)=0 bo‘lsa ham bu nuqtada f(x) funksiya eng katta (eng kichik) qiymatni qabul qilmasligi mumkin. Masalan, f(x)=2x3-1, x(-1;1) da berilgan bo‘lsin. Bu funksiya uchun f’(0)=0 bo‘ladi, lekin f(0)=-1 funksiyaning (-1;1) dagi eng katta yoki eng 17- chizma
kichik qiymati bo‘lmaydi.
Dostları ilə paylaş: |
