Created by Neevia Personal Converter trial version бакы 2005



Yüklə 4,8 Kb.
Pdf görüntüsü
səhifə5/12
tarix16.02.2017
ölçüsü4,8 Kb.
#9066
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   12
деди.  
Галын Оьуз бяйляри ял галдырдылар, дуа етдиляр – Аллащ-таала сяня дя бир гыз версин – 
дедиляр.  Байбеъан  бяй  деди:  Аллащ-таала  мяня  бир  гыз  верся,  сиз  таныг  олун,  мяним 
гызым Байбура бяйин оэлуна бешиккярди йавуглу олсун! 
Байбура  бяй  чохлу  хейирли  ишляр  эюрдц,  йетимляря,  йохсуллара  пул  пайлады,  йемяк 
верди, йардым етди. Бундан сонра онун бир оьлу олду. Байбеъан адлы кишинин дя гызы ол-
ду. Онлар бу ушаглары эюбяккярди адахладылар. Ушаглар бир-бирини эюрмядян бюйцдцляр. 
Оьлан щяля ушагкян Байбура бяй Станбула эедян таъирляря тапшырмышды ки, онун цчцн 
йахшы  ярмяьанлар  алсынлар.  Базирэанлар  онун  цчцн  бир  дяниз  гулуну  боз  айгир,  бир  аь 
тозлу гаты йай , бир дяня дя алты пярли  эцрз вя диэяр ярмяьан алыб эери дюнцрдцляр. 
Оьлан  артыг  бюйцмцшдц  –  он  йашындан  15  йашына  эирди,  чайа  бахса  чалымлы, 
Чалгарагуш ярдямли бир эюзял иэид олду. О заманда бир оьлан дцшмянля вурушуб баш 
кясмяся, ган тюкмяся, ад гоймаздылар.  
Бир  эцн  оьлан  атланды,  ава  чыхды.  Ав  авларкян  атасынын  тювляси  цзяриня  эялди. 
Ямирахурбашы  ону  севинъля  гаршылады,  дцшцрдц,  гонаглады,  йейиб-ичиб  отурурларды.  Бу 
йандан  дяхи  базирганлар  эялиб,  Гара  Дярвянд  аьзына  гонмушларды.  Йарымасын-
йарчымасын  Евник галасынын  кафирляри  онлары  ъасуслады, базирэанлар  йатыркян,  гафилъя  беш 
йцз кафир щцъум едиб бцтцн шейлярини  йяьмаладылар. Базирэанын бюйцйц тутулду, кичиэи 
гачараг Оьуза эялди. Бахды эюрдц, Оьузун уъунда бир уъа чардаг    дикилмишдир, бир 
ямирзадя  эюзял  оьланла  саьында,  солунда  йолдашлары  отуруб  йейиб-ичирляр.  Деди  еля 
онаъаг гачыб хябяр версям, кюмяк едяр. Бязирэан деди: 
— Иэид, бяй иэид, 
Сян
 
мяним
 
цнцм
 
цнля,
 
ъюзцм
 
динля.  16  илдир  ки,  Оьуз  ичиндян  эетмиш  идик,  дан-
данышыг иля кафир малын Оьуз бяйляриня эятирирдик.  Пасинцк гара Дярвянд аьзында дцш-
Created by Neevia Personal Converter trial version
 http://www.neevia.com

 
51 
мцшдцк  Евник  галасынын  беш  йцз  кафири  цзяримизя  тюкцлцшдц.  Гардашым  дустаг  олду, 
малымызы – ризгимизи йяьмаладылар,  эери эюндцляр,                                                                                      
Гара башым эютцрдцм сяня эялдим, гара башын сядягяси  иэид, мядяд-мяня деди. 
Буну ешидиб оэлан шяраб ичяркян ичмяз олду. Гызыл бадясини йеря чалды, деди: 
—Ня  дейирям  ешидин,  эейимимля  мяним  шащбаз  атымы  эятирин.  Щей,  мяни  севян 
иэидляр атлансынлар! –  деди. 
Базирэан дяхи юнляриня дцшдц, бялядчилик етди.  
Кафирляр дя бир йердя дцшцб таъирлярин пулуну-малыны бюлцшмякдя иди. Еля бу заман 
иэидлярин  асланы,  пящляванларын  гапланы  Боз  оэлан  юзцнц  йетирди.  Бир,  ики  –  демяди, 
кафирляри  гылынъа  долады.  Вурду  баш  галдыран  кафирляри  юлдцрдц,  бюйцк    иэидлик  эюстярди, 
базирэанларын бцтцн малыны, пулуну дцшмяндян азад еляди, гуртарды. 
Базирэанлар дедиляр:  

  ЙиИэид,  сян  бизя  кишилик  етдин,  эял  инди  бяйяндийин  малдан  ня  истяйирсян,  сеч 
эютур.  
Йиэидин  эюзц  бир  дяниз  гулуну  боз  айгыры,  бир  дя  алты  пярли  эцрз  иля  аь  тузлу  йайы 
тутду. Эюрдц базирэанлар пис олдулар, деди: 
— Мяря базирэанлар, чохму  шей истядим?  
Базирэанлар дедиляр:  
— Хейр, султаным! Чох дейил. Амма, Бяй йиэид, бу цч шейи бизим бир бяйимиз оьлу 
вар  она  ярмяьан  апарасыйыг.  Оэлан  деди:  –  Мяря  бяйиниз  оэлу  кимдир?  Дедиляр:  — 
Байбура  бяйин  оьлуна  апарырыг.  Оьлан  мясяляни  билиб,  атыны  чевириб  эери  дюндц. 
Базирэанлар архасынъа бахыб: — Валлащ йахшы йиэид, Бяй мцрцвятли йиэиддир,– дедиляр.  
Бу  тяряфдя  дя  Байбура  бяй  базирэанларын  эялдийини  ешидиб,  йахшы  бир  мяълис 
гурдурду. Оьлан атасынын йанында отурмушду. Базирэанлар ону эюрцб габагъа оэлана 
баш яйиб салам вердиляр, ялини юпдцляр. 
 Байбура  бяй  пярт  олуб  аъыгланды,  базирэанлара  деди:–  Мяря  ахмаг  ушаьы  ата 
дуруркян оэулун ялини юпярляр? 
Дедиляр: — Ханым, бу йиэид сянин оьлундурму? 
—  Бяли, мяним оьлумдур. 
Дедиляр: — Инди инъимя, ханым, габагъа онун ялини юпмяйимизя. Яэяр сянин оьлун 
олмасайды,  бизим  малымыз  Эцръцстанда  ялимиздян  эетмишди,  щамымыз  да  дустаг 
олмушдуг.  
 Байбура бяй деди: 
— Мяря мяним оьлум баш кясдими, ган тюкдцмц?! 
Created by Neevia Personal Converter trial version
 http://www.neevia.com

 
52 
— Бяли, баш кясди, ган тюкдц, – дедиляр. 
— Мяря, бу оьлана ад гоймаг вахтыдырмы,   – деди. 
— Бяли, султаным, артыг вахтыдыр.  
Байбура  галын  оьуз  бяйлярини  чаьырды,  Дядям  Горгуд  эялди,  оьлана  ад  гойду, 
деди: 
—  Сюзцм  динля,  Байбура  бяй,  Аллащ-тааля  сяня  бир  оэул  вермишдир,  она  дайаг 
дурсун.  Аьыр  санъаг  эютцряндя  мцсялманларын  архасы  олсун!  Гаршы  йатан  гара  гарлы 
даьлардан ашанда Аллащ-таала сянин оэлуна ашыт версин. 
Ганлы-ганлы сулардан кечяр олса кечит версин.  
Галабалыг кафиря эиряндя Аллащ-таала сянин оэлуна фцрсят версин 
Сян оэлуну Басам дейиб охшарсан, бунун ады Боз айгырлы Бамсы Бейряк олсун! 
Адыны мян вердим, йашыны Аллащ версин, –  деди. 
 Галын Оьуз бяйляри ял эютцрдцляр, дуа гылдылар.  
— Бу ад бу йиэидя гутлу олсун! – дедиляр. 
Бяйляр  щамысы  атланыб  ава  чыхды.  Боз  айгырын  чякдириб  Бейряк  дя  атланды.  Наэащ 
Оьузун  цзяриня  бир  сцрц  кейик  эялди.  Бамсы  Бейряк  биринин  далынъа  дцшцб  гова-гова 
бир чямянлийя эялди. Эюрдц эюй чямяндя  бир гырмызы чадыр гурулмушдур. 
«Йа Рябб, бу чадыр кимин ола?»  –  дейя дцшцндц. 
 Хябяри  йох  иди:  бу  алаъаьы  ала  эюзлц  гызын  отаьыдыр.  Отаьын  цзяриня  эетмяйи  айыб 
билди,  лакин  ня  олур  олсун,  мян  авымы  алмалыйам  дейиб,  кейики  отаьын  юнцндя  синирляди. 
Бахды эюрдц бу отаг Байбеъан гызы Банычичяйин, юз эюбяккятмя адахлысынын отаьы имиш!  
Банычичяк чадырдан бахырды. Буну эюрцб деди: 
— Ай гызлар, бу оьлан бизя иэидлийиними эюстярир? 
— Эедин, ондан пай истяйин, эюрцн ня дейир. 
Гызлардан бири иряли эялди, пай истяди. 
— Ей иэид, бизя дя бу кейикдян пай вер! –  деди. 
Бейряк: 
— Ханым, мян овчу дейилям, щамысы сизин  олсун,  – деди. Амма сорушмаг айыб 
олмасын бу чадыр киминдир? Гыз деди: 
—  Иэид,  бу  чадыр  Байбеъанын  гызы  Банычичяйиндир.  Буну  ешидяндя  Бейряйин  ганы 
гайнады. Ядябля йаваш-йаваш эери дюндц.  
Гызлар кейики ичяри эятирдтляр. Банычичяк бахды эюрдц ки, доьрудан да, бу чох эюзял 
кейикдир. О, гызлара: 
— Ай гызлар, бу иэид ня иэиддир?  – деди. Гызлар дедиляр: 
Created by Neevia Personal Converter trial version
 http://www.neevia.com

 
53 
— Валлащ, ханым, бу иэид цзц нигаблы, йахшы бир иэиддир. 
Банычичяк: 
—  Щей-щей,  гызлар!  Атам  мяня:  мян  сяни  цзц  нигаблы  Бейряйя  вермишям,    –  
дейярди. Олмайа бу, одур. Чаьырын эялсин, хябяр алаг. 
Чаьырдылар, Бейряк эялди. Банычичяк башына юртцк салыб хябяр алды: 
— Оьлан, эялишин щарадан? 
Бейряк деди: 
— Ич Оьуздан. 
— Ич Оьузда кимин оьлусан? 
— Байбура оьлу Бамсы Бейряк дедикляри мяням! 
— Бяс, бурайа нийя эялдин, иэид? 
Бейряк ъаваб верди: 
— Ешитдим Байбеъанын бир гызы вар, ону эюрмяйя эялдим. 
Банычичяк: 
О,  гыз  еля  адам  дейил  ки,  сяня  эюрцня,    –    деди,  амма  мян  Банычичяйин 
дайясийям.  —  Эял,  инди  сянинля  ат  чапаг,  ох  атаг,  яэяр  мяни  кечярсянся,  ону  да 
кечярсян. Вя щям сянинля эцляшяк, мяни йыхарсанса, ону да йыхарсан,  –  деди.   
Бейряк деди: 
— Йахшы, атланаг! 
Щяр икиси атландылар, мейдана чыхдылар, ат чапдылар, Бейряйин аты гызын атыны кечди. Ох 
атдылар, Бейряк гызын охуну йарды. 
Гыз деди: 
—  Яйя,  иэид  индийядяк  щеч  кяс  мяним  атымы  кечмямиш  вя  охуму  йармамышдыр. 
Инди эял сянинля эцляшяк. 
О  дям  Бейряк  атдан  енди.  Гармалашдылар,  ики  пящляван  олуб  бир-бириня 
сармашдылар. Бейряк эютцряр гызы йеря вурмаг истяр, гыз эютцрцб Бейряйи йеря вурмаг 
истярди.  Бейряк  сарсылыб  фикирляшди:  «Бу  гыз  мяни  йыхса,  бцтцн  ел  ичиндя  башыма  гахынъ 
олар».  Гейрятя  эялди.  Фырлады  гызын  дюшбаэыны  алды,  ямъяйиндян  тутду.  Гыз  сарсылды, 
Бейряк бу дяфя гызын инъя белиня эириб ону дцз архасы цстя йеря вурду.  
Гыз деди: 
— Иэид,  Байбеъан гызы Банычичяк мяням,  –  деди. 
Бейряк  цч  юпдц,  бир  дишляди.  —  Дцйцн  ганлы  олсун  хан  гызы!  –  дейиб  юз 
бармаьындан гызыл цзцйцнц чыхарды, гызын бармаьына кечирди. 
Арамызда бу, нишан олсун! – деди.  
Created by Neevia Personal Converter trial version
 http://www.neevia.com

 
54 
Гыз деди:  
— Чун беля олду, иряли дурмаг эяряк, бяй оьлу, – деди!  
Бейряк дя: Нола ханым баш цстя! – деди.   
Бейряк гыздан айрылыб евляриня эялди. Аьсаггаллы атасы ондан сорушду: 
— Оьул, бу эцн Оьузда ня эюрдцн? 
Бейряк деди:  
     — Ня эюряъям, ата, оьлу олан евляндирмиш, гызы   олан кючцрмцшдцр. 
Атасы деди: 
— Оьул, эялсяня сяни дя евляндирим? 
Бейряк: 
Бяли, аьсаггаллы ата, мяслящят сяниндир,  –  деди. 
Атасы деди: 
— Йахшы, Оьузда кимин гызыны сяня алым? 
—  Ата  мяня  еля  бир  гыз  ал  ки,  мян  йеримдян  дурмамыш,  о  дурмуш  олсун.  Мян 
атыма минмямиш, о минмиш олсун. Мян дюйцшя эирмямиш, о, мяня баш эятирсин! Бунун 
кими гыз алы вер, ата мяня – деди.  
Атасы деди: 
—  Оьул, сян гыз истямязсян, юзцня дюйцш йолдашы, бир пящляван истяйирсян! Оьул, 
бялкя сян истядийин Байбеъан гызы Банычичяк ола? 
Бейряк деди: 
— Бяли, аь саггаллы язиз ата. Мян истядийим одур! 
Атасы деди:  
— Ай оьул! Банычичяйин бир дяли гардашы вардыр, адына Дяли Гочяр, дейярляр, баъысыны 
ким истяся, ону юлдцрцр. 
Бейряк деди: 
— Онда бяс, нейляйяк? 
Байбура бяй деди: 
—  Оьул,  бцтцн  Оьуз  аьсаггалларыны  чаьыраг.  Неъя  мяслящят  эюрцрлярся,  еля  дя 
едярик! 
Бцтцн Оьуз аьсаггалларыны чаьырдылар. Бюйцк гонаглыг елядиляр, йедиляр-ичдиляр, сюз 
ачыб сющбят салдылар: «Банычичяйи истямяйя ким эедя биляр?» –  дедиляр. Мяслящят эюр-
дцляр ки, Дядя Горгуд эетсин. 
Дядя Горгуд деди: 
—  Достлар,  сиз  юзцнцз  Дяли  Гочярин  хасиййятиня  бялядсиниз,  бары,  Байандыр  ханын 
Created by Neevia Personal Converter trial version
 http://www.neevia.com

 
55 
товласындан ики шащбаз, йцйряк ат эятирин, бири Кечи башлы Кечяр айгыры, бири дя Тоьлу башлы 
Дцр айгыры. Яэяр гачма-говма оларса, бирисини минярям, бирисини йедяйимя аларам. 
Дядя  Горгудун  сюзцня  тез  ямял  етдиляр.  О,  атын  бирини  минди,  бирини  дя  йедяйиня 
алды. «Достлар, сизи Щагга исмарладым!»  – дейиб эетди. 
Бу йанда да Дяли Гочяр йашыл бир чямяндя йолдашлары иля мяълис гуруб кеф едирди. 
Бу щалда Дядя Горгуд эялди, баш ендирди, баьыр басды, щюрмятля салам верди. 
Дяли Гочярин аьзы кюпцклянди, Дядя Горгудун цзцня бахды, деди: 
—  Ялейкяссялам!  Ей  ямяли  азмыш,  фели  дюнмцш,  гадир  Аллащ  аь  алнына  гада 
йазмыш! Айаглылар бурайа эялся, айаг салар, аьызлылар бу суйумдан ичся, дили йанар. Ся-
ня ня олду? Ямялинми азды? Фелинми дюндц? Яъялнми йетди? Бураларда нейляйирсян? 
Дядя Гогуд деди: 
Гаршы йатан гара даьыны ашмаьа эялмишям,  
Ахнтылы, ъошьун суйуну кечмяйя эялмишям, 
 
Эен ятяйиня, дар голтуьуна гысылмаьа эялмишям, 
Танрынын буйруьу иля, пейьямбярин гювмиля  
Айдан ары, эцндян дуру баъын Банычичяйи 
Бамсы Бейряйя истямяйя эялмишям. 
 
Дядя Горгуд беля деъяк, Дяли Гочяр йолдашларына гышгырды: 
— Яйя, ня десям йериня йетирин: Гара айгыры йараьыйла эятирин! 
Атыны эятирдиляр, Дяли Гочяр ъялд минди. Дядя Горгуд буну эюрцб тез Тоьлу башлы 
Дцр  айгыры  минди,  даща  дурмады,  гачды.  Дяли  Гочяр  гова-гова  ардына  дцшдц.  Дядя 
Горгудун алтындакы Тоьлу башлы Дцр айгыр йорулду. Дядя Горгуд Кечяр айгыра сычрады, 
минди.  Дяли  Гочяр    Дядяни  гова-гова  он  мянзил  йер  ашырды.  Архадан  йетишди, 
аьсаггалын щюрмятини унутду. Гылынъыны сыйырды, щцъум чякиб Дядя Горгуду doьramaq 
истяди. 
Дядя Горгуд Танрыйа сыьыныб деди: 
— Мяни гылынъла чалсан, ялин гурусун! 
Дядя  Горгуд  беля  дейян  кими,  Щагг-тааланын  буйруьиля  Дяли  Гочярин  яли 
горхусундан йухарда гуруйуб асылы галды. Чцнки Дядя Горгуд мюъцзя сащиби иди.    
Дяли Гочяр гышгырды: 
—  Аман,  яламан!  Дядя,  Танрынын  бирлийиня  йохдур  эцман!    Сян  мяним  ялими 
саьалт, ел адятинъя баъымы Бейряйя верярям. 
Created by Neevia Personal Converter trial version
 http://www.neevia.com

 
56 
Дяли  Гочяр  цч  кяря  аьзындан  играр  еляди,  эцнащына  тювбя  еляди,  эцнащкар 
олдуьуну сюйляди. Дядя Горгуд алгыш еляди, Дяли Гочярин яли саппасаь олду.  
Дяли Гочяр деди: 
— Дядя, бачымы верярям, амма эяряк явязиндя мян ня истясям, верясиниз. 
Дядя Горгуд деди: 
— Верярик, де эюряк, ня истяйирсян? 
Дяли Гочяр деди: 
 — Мяня мин буьра няр эятирин ки, майа эюрмямиш ола, мин дяхи айгыр эятирин ки,  
гысраьа ашмамыш ола. Мин дяня гойуна гошулмамыш гоч эятирин!  Мин дяня гуйругсуз 
кюпяк,  мин  дяня  дя  ири  биря    эятирин.  Яэяр  бу  дедийим  шейляри  эятирсяниз,    бачымы 
верярям. Амма эятирмясяниз, сяни бу дяфя юлдцрмядим, о дяфя юлдцряъяйям. 
Дядя Горгуд дюндц, Байбураэилин евляриня эялди. 
Бяйбура бяй деди: 
— Дядя, оьланмысан, гызмысан? 
Дядя: 
Оьланам,  – деди, гызы алдым. 
— Дяли Гочярин ялиндян неъя гуртулдун?  
Дядя деди: Аллащын кюмяклийи вя мцгяддяслярин йардымы олду, гызы алдым.  
Бейряйя, анасына вя баъыларына муштулугчу эялди. Севиндиляр, шад олдулар. 
Байбура деди: 
— Дяли ня гядяр мал истяди? 
Дядя деди: 
— Йарымасын йарамазы! Дяли Гочяр еля мал истяди ки, щеч тапыб топламаг олмаз.  
 Байбура деди: 
— Ня истяди? 
Дядя деди: 
—  Мин  айьыр  ат  истяди  ки,  илхыйа  эирмямиш  ола  адам  минмямиш  ола.  Мин  дяня  няр 
дявя истяйиб ки, индийядяк майа эюрмямиш ола. Мин дяня гоч истяйибдир ки, гойун цзц 
эюрмямиш ола. Мин дяня дя гуйругсуз-гулагсыз кюпяк вя мин дяня гараъа-гараъа ири 
биря  истяди.  Деди  ки,  бу  шейляри  эятирярсиниз,  баъымы    верярям.  Эятирмясяниз,  эюзцмя 
эюрцнмяйясян! Йохса сяни юлдцрярям.  
 Байбура деди: 
—  Инди,  Дядя,  кюпякля  биряни  сян  тап,  галаныны  мян  тапарам!  Эетди  товла-товла 
атларындан мин айгыр сечди, гатар-гатар дявяляриня бахды, мин буьра няр сечди. Гойун-
Created by Neevia Personal Converter trial version
 http://www.neevia.com

 
57 
ларындан мин гоч сечди. Дядя Горгуд да мин гуйругсуз-гулагсыз кюпяк эятирди. Дяли 
Гочярин йанына эялди.  
Дяли Гочяр ешитди, она гаршы эялди: 
—  Эюряк  дедийимин  щамысыны  эятирдилярми?  –  деди.  Айгырлары  бяйянди,  дявяляри 
бяйянди, гочлары бяйянди. Кюпякляри эюряндя гащ-гащ чякиб эцлду.  
— Дядя, бяс щаны мяним бирялярим? – деди. 
Дядя Гогуд деди: 
—  Ай  оьул,  Гочяр,  сянин  цчцн  мин  дяня  кюк  биря  алыб  тювляйя  салыб  эялмишям. 
Цзляри йанмыш адамы лап буьанаг кими бцрцйцрляр. О, йаман щейвандыр. Бир йердя ди-
ряниб дурур. Эял эедяк, юзцн кюкцнц ал, арыьыны гой галсын.  
О, Дяли Гочяри бир биряли гойун йатаьына эятирди, лцт сойундуруб, аьыла салды. Биряляр 
Гочярин ъанына дарашдылар, эюрдц баъара билмяйяъяк, гышгырды: 
— Ай Дядя, кярям еля! Танры ешгиня, гапыны ач, чыхым! 
Дядя Горгуд : 
— Оьул, Гочяр, ня гарагышгырыг салырсан? Эютцр дя! Бу юз исмарладыьын шейдир. Ня 
олду, кюкцнц сеч, эютцр, арыьы гой галсын! – деди. 
—  Ай  Дядя!  Танры  бунун  кюкцнц  дя  алсын,  арыьыны  да!  Тез  мяни  гапыдан  бурах, 
амандыр! 
Дядя гапыны ачды. Дяли Гочяр чыхды. Дядя эюрдц ки, биряляр Дяли Гочярин ъанына еля 
дарашмыш ки, эювдяси эюрцнмцр. Цз-эюзц сечилмир. Дяли Гочяр Дядянин айаьына дцшдц.  
— Танры ешгиня, мяни бунлардан гуртар! – деди.  
Дядя Доргуд: 
— Гач, оьул юзцнц суйа вур! – деди.  
Дяли  Гочяр  гачды,  юзцнц  суйа  салды.  Биряляр  суйа  ахды.  О,  палтарыны  эейди,  евиня 
эетди, баъысынын тойуна тядарцк эюрмяйя башлады.  
Гядимдя Оьузда бир иэид  евляняндя ох атарды. Оху ня йеря дцшся, орада чадыр 
гурарды. Бейряк дя охуну атды, дцшдцйц йердя чадыр гуруб йолдашлары иля мяълис дцзялт-
ди. Адахлысындан бяхшиш олараг бир гырмызы гафтан эялди. Бейряк гафтаны эейди, инъидиляр. 
Бейряк деди:  
— Нийя инъидиниз?  
Йолдашлары деди:  
— Нийя инъимяйяк, гырмызы гафтаны сян эейясян, биз аь гафтан. 
Бейряк деди: 
— Ейби йохдур. Бу эцн мян эейим, сабащ о бириниз эейсин. Гырх эцня тякин нювбя 
Created by Neevia Personal Converter trial version
 http://www.neevia.com

 
58 
иля эейярик, ондан сонра бир йохсула верярик.  
Йолдашларынын кюнлц ачылды, дейиб-эцлцб шадлан- дылар.  
Йарымасын  йарамазы,  дцшмянин  ъасусу  бунлары  эюрдц,  эедиб  Байбурд  галасынын 
бяйиня хябяр верди, деди: «Ня отурмусан?! Байбеъан Мялик яввял сяня веряъяйи гызы 
Бозатлы Бейряйя верди, бу эеъя тойудур». Байбурд щюкмдары ямр еляди, тез йедди йцз 
атлы йарагланыб йола дцшдц.  
Бейряк  ися  ня  билсин,  эцндцз  йейиб-ичдикдян  сонра  ширин  йуху  ичярисиндя  йатырды. 
Гулдурлар  гаранлыгда  гяфлятян  ичяри  сохулдулар.  Кешикчи  гылынъыны  сийириб  ялиня  алды: 
«Мяним  башым  Бейряйин  башына  гурбан  олсун!»  –  деди,  мярдликля  вурушду.  Ону 
юлдцрдцляр,  отуз  доггуз  иэидля  Бейряйи  йатдыьы  йердя  тутдулар,  ял-голуну  баьлайыб  ясир 
апардылар. 
Сабащ ачылды, атасы, анасы бахды, эюрдц ки, Бейряйин чадыры олдуьу йердя гурд-гуш, 
гарьа-гузьун долашыр. Чадыр параланмыш, кешикчи щялак олмуш. Бейряйин атасы папаьыны 
эютцрцб  йеря  чалды,  дартды  йахасыны  йыртды.  «Оьул,  оьул»,  –  дейиб  щюнкцрдц.  Аьбирчякли 
анасы былдыр-былдыр аьлады, эюзцнцн йашыны тюкдц, аъы дырнагла аь цзцнц йыртды, ал йанаьыны 
дартды,  гарьы  кими  гара  сачыны  йолду,  аьлайыб-сыдгайыб  евиня  эялди.  Байбуранын  уъа 
евиндя  шивян  гопду.  Гызы,  эялини  гащ-гащ  эцляркян  эцлмяз  олду.  Йедди  баъы  аь 
чыхардыб, гара эейди. «Вай, гардаш! Мурадына, мягсядиня чатмайан йалгыз гардаш!» – 
дейиб аьлашдылар.  
Бейряйин  нишанлысына  хябяр  чатды,  Банычичяк  аь  гафтаныны  чыхарды,  гара  эейинди. 
Пайыз алмасы кими ал йанаьыны дартды, ъырды.  
 
Вай ал дуваьым айасы, 
Вай алным башым йийяси!  
Вай шащ иэидим. 
Вай шащбаз иэидим!  
Вай дойунъа цзцня бахмадыьым, ханым иэид! 
Щара эетдин, мяни йалгыз гойуб, ъаным иэид! 
 
Эюз  ачыбан  эюрдцйцм!  Кюнцл  иля  севдийим!  Бир  йастыьа  баш  гойдуьум,  йолунда 
юлдцйцм,  гурбан олдуьум, вай Газан бяйин инаьы, вай, Галын Оьузун севимлиси Бей-
ряк! – дейиб, зар-зар аьлады. 
Буну ешидиб Гийан Сялъуг оьлу Дондар аь чыхарыб гара эейинди, йар-йолдашлары аьы 
чыхарыб гара эейиндиляр.  
Created by Neevia Personal Converter trial version
 http://www.neevia.com

 
59 
 Бцтцн Оьуз ъамааты Бейряк цчцн йас тутду, цмидлярини цздц. 
Бундан он алты ил кечди. Бейряйин юлцсцнц-дирисини билмядиляр. Бир эцн гызын гардашы 
Дяли Гочяр Байандыр ханын йанына эялди, диз чюкдц: 
— Аьыллы ханын юмрц узун олсун! Бейряк дири олсайды, он алты илдян бяри йа хябяри вя 
йа юзц эялярди. Бир иэид олса, дириси хябярини эятирся, чохлу гызыл-эцмцш верярдим. Юлцсц 
хябярини эятиряня баъымы верярдим, – деди.  
 Беля деъяк,  йарымазын йарамазы, Йаланчы оьлу Йалынъыг: «Мян эедиб, юлцсц-дириси 
хябярини эятирярям», – деди вя эетди.  
Вахтиля Бейряк буна бир кюйняк баьышламышды, эеймязди, сахларды. Эетди бир нечя 
эцн даьда-далдада эизлянди, сонра бир довшан юлдцрцб кюйняйи ганына батырды. Эятириб 
Байандыр ханын юнцня атды. 
Байндыр хан деди: — Яйя, бу ня кюйнякдир? 
— Бейряйи Гара Дярвянддя юлдцрмцшляр, бу да нишаны! 
Кюйняйи эюръяк бяйляр щюнкцр-щюнкцр аьлашдылар, зарлыг етдиляр.  
Байандыр хан деди: 
— Яйя, биз буну танымарыг. Адахлысына апарын, эюрсцн. Йеня о таныйар.  
Апардылар  кюйняйи  Банычичяйя  вердиляр.  Гыз  эюрян  кими  таныды.  «Одур»,  –  деди. 
Дартды йахасын ъырды, аъы дырнаг аь узуня чалды. Пайыз алмасы кими ал йанаьын йыртды.  
Вай эюз ачыб эюрдцйцм! 
Кюнцл вериб севдийим! 
Вай ал дуваьым йийяси,  
Вай алнымын айасы! 
Вай алным башым цмцди Бейряк!  – дейиб аьлады. 
Атасына,  анасына  хябяр  олду.  Ап-алаъа  ордусуна  шивян  эирди.  Аь  чыхардылар,  гара 
эейиндиляр. Галын Оьуз бяйляри Бейрякдян цмцд цздцляр.  
Йаланчы  оьлу  Йалынъыг  гызы  аласы  олду.  Кичик  тойуну  еляди,  бюйцк  тойуна  вядя 
гойду.  
Бейряйин  атасы  Байбура  ися  базирэанлары  чаьырды,  йанына  эятиртди,  деди:  «Яйя, 
базирэанлар! Бейряйин юлцсц-дириси хябярини эятирин» 
Базирэанлар  йола  дцшдцляр,  эеъя-эцндцз  демяйиб  эетдиляр.  Эцнлярин  бир  эцнц 
Байбурд галасына эялдиляр. О эцн йаьыларын шянлик эцнц иди. Щяр бири  йемякдя, ичмякдя 
иди.  Бейряйя  дя  гопуз  чалдырырдылар.  Бейряк  уъа  чардагдан  бахды,  базирэанлары  эюрдц. 
Онларла хябярляшди.  
Эюрялим ханым, неъя хябярляшди. Деди:  
Created by Neevia Personal Converter trial version
 http://www.neevia.com

 
60 
 
Ялан алчаг щава йердян эялян аргыш! 
Бяй атамын, ханым анамын совгаты аргыш!  
Айаьы узун шащбаз минян аргыш!  
Цнум цнля, созум динля, аргыш! 
Галын Оьуз ичиндя Улаш оьлу Салур Газаны  
Сорар олсам, саьмы, аргыш?! 
Гараэцня оьлу Гарабудаьы  
Сорар олсам, саьмы, аргыш?! 
Аь саггаллы атамы  
Сорар олсам, саьмы, аргыш?! 
Аьбирчякли анамы 
Сорар олсам, саьмы, аргыш?! 
Мяним йедди гыз гардашымы,  
Сорар олсам, саьмы, аргыш?! 
Эюз ачыбан эордцйцм, кюнцл иля севдийим 
Байбеъан гызы Банычичяк,  
Евдями аргыш, йохса эордамы, аргыш?!  
Эял бунлары деэил мяня,  
Гара башым гурбан олсун аргыш сяня! 
Базирэанлар дяхи сойляди, эюрялим ня сюйляди: 

Саьмысан, ясянмисян, ъаным Бамсы?! 
Гыйан Сялъуг оэлу Дяли Дондары,  
Сорар исян, саьдыр, Бамсы! 
Гараэцня оьлу Будаьы сорар олсан, саьды, Бамсы! 
О бяйляр аь чыхарды, гара эейди сянинчцн, Бамсы! 
Аь саггаллы атаны, аь бирчякли ананы, 
Сорар олсан, саьдыр, Бамсы! 
Аь чыхарыб, гара эейдиляр сянинчцн, Бамсы! 
Йедди гыз гардашыны, йедди йол айрыъында 
Аьлар эюрдцм Бамсы! 
Эцз алмасы кими алйанагларын йыртар эюрдцм, Бамсы! 
Эюз ачыбан эюрдцйцн 
Кюнцл вериб севдийин 
Created by Neevia Personal Converter trial version
 http://www.neevia.com

 
61 
Байбеъан гызы Банычичяк, 
Кичик дцйцнцн еляди, улу дцйцнцня вядя гойду, 
Йаланчы, оэлу Йалынчыьа варар эюрдцм. 
Хан Бейряк, Парасарын Байбурд щасарындан уча 

Yüklə 4,8 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   12




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©www.azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin