Azәrbaycan Vәtәndaş Cәmiyyәtinin
Yüklə 0,5 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
1
Azәrbaycan Vәtәndaş Cәmiyyәtinin Đnkişafı Proqramı Tәlim Kursları Vәtәndaş Cәmiyyәtinin Đnkişafı vә VCT anlayışı
Aprel 2010
Kipr Menecment Mərkəzi. Paşa Ave. No 31/4, Köşklüçiftlik Nicosia, N. Cyprus www.mc-med.eu
info@mc-med.eu Tel: 90 392 227 7234; Fax: 90 392 227 7226
Đ qtisadi və Sosial Đnkişaf Mərkəzi. Dilara Aliyeva 115, Az1009, Baku www.cesd.az
cesd.az@gmail.com Tel: 597 06 91 Fax: 497 56 84
2 VCT Təlim Kursu Vәtәndaş cәmiyyәtinin güclәndirilmәsi vә VCT anlayışı
Kursun Məqsədləri Kursun məqsədi iştirakçılara “vətəndaş cəmiyyəti nədir”, “ vətəndaş cəmiyyətini inkişaf etdirməkdə məqsəd nədir”, “ vətəndaş cəmiyyəti təşkilatları necə inkişaf edir”, “ daha güclü vətəndaş sektoru qurmaqda bu təşkilatları rolu nədən ibarətdir” sualları ətrafında müzakirələr təşkil etmək və bu suallara daha konseptual aydınlıq gətirməkdir. Burada məqsəd həmçinin təşkilatların inam və bacarıqlarını artırmaqla onların ictimai, mədəni sahədə fəaliyyətinə imkan yaratmaqdır.
- Təşkilatlarının inkişaf mərhələlərini anlaya biləcəklər
- Təşkilatlarının vətəndaş cəmiyyəti sektorunun inkişafında oyanaya biləcəyi potensial və mövcud roldan xəbərdar olacaqlar
- Cəmiyyətin digər sektorlarının bir-biriləri ilə qarşılıqlı əlaqəsini və bu ə laqənin məqsədini anlayacaqlar - Cəmiyyətin digər sektorları ilə müqayisədə təşkilatlarının güclü, eləcə də zəif tərəflərini müəyyən edə biləcəklər
Kursun Məzmunu Vətəndaş cəmiyyətini anlamaq və onun gücləndirilməsi
- Vətəndaş cəmiyyəti üzrə əsas debatlar: Məqsədi və qurluşu - Cəmiyyət nümayəndələri olaraq fəaliyyət göstərə bilmək üçün vətəndaş cəmiyyəti təşkilatlarının malik olduğu seçim imkankarı - Özünü mədəni səviyyədə ifadə edəbilmə bacarıqları - Vətəndaş cəmiyyətini gücləndirmək məqsədilə istifadə oluna biləcək əlaqə və rol modelləri
Vətəndaş cəmiyyəti təşkilatlarını (VCT) anlamaq və effektiv təşkilatlar qurmaq - Təşkilat nədir? (Təşkilatları anlamaq üçün modellər) - Təşkilatlar zaman içərisində necə inkişaf edir:( təşkilatın həyat dövrü) - Təşkilatlar cəmiyyət içərisində digər iştirakçı- maraqlı tərəfləri necə müəyyən edirlər: (Maraqlı tərəflərin- bir-birini dəstəkləyəcək tərəflərin yerlərinin müəyyən edilməsi) - Təşkilatların vətəndaş cəmiyyətinə bağlılığı
3 Kurs Proqramı SESSION Gün: 1 Gün:2 Gün: 3 Gün: 4 Gün: 5 Vətəndaş cəmiyyətinin inkişafı Vətəndaş cəmiyyəti təşkilatlarını anlamaq 10.00- 11.30
Sessiya 4 və 5 Vətəndaş cəmiyyəti inkişaf proqramı Və Vətəndaş cəmiyyətinin inkişaf məqsədləri
11.30- 11.45 Fasilə 11.45- 13.15 Sessiya 6 Vətəndaş cəmiyyətininin inkişaf səviyyələri
Vətəndaş cəmiyyəti, dövlət və bazar 15.45- 16.00
16.00- 17.20 Sessiya 8 Ə məkdaşlıq çərçivələri 17.30- 19.00 Sessiya 1 və 2 Giriş və vətəndaş cəmiyyətinin izahı
VCT-ləri anlama ə ks əlaqə Sessiya 11 Təçkilati həyat dövrü modelləri
Maraqlı tərəflər təhlili
19.10- 19.20 Fasilə Fasilə Fasilə Fasilə 19.20- 20.50 Sessiya 3 Vətəndaş cəmiyyətinin qruluşu
Sessiya 10 Dəyərlə görüş və missiya
Təşkilati həyat dövrü modelləri
SWOT təhlili
21.00 İş çi qrupları İş çi qrupları İş çi qrupları Son
4
çi qruplarının öhdəlikləri
Seminar boyunca bir qrupun üzvü olmaq tələb olunur. Üzvlər qruplar üçün bir ad müəyyənləşdirməlidirlər.
Qrup üzvləri hər gün çalışmalarla bağlı bir-biri ilə əlaqə qurmalı, kiminsə dil və digər praktiki problemlərinin olub -olmamasına əmin olmalıdırlar. Əgər problem varsa, bu barədə təşkilatçılara/təlimçilərə əvvəllcədən bildirilməlidir.
Hər günün sonunda hər qrup 15 dəqiqəlik yığışıb aşağıdakıları müzakirə etməlidirlər:
• Bu gün hansı fəaliyyət daha yaxşı olub? • Nəyi daha yaxşı etmək olardı ? • Seminarın irəlidə olan hissəsi üçün təkliflər
Hər qrup qrupun fikirlərini təlimçi və təşkilatçılara çatdırmaq üçün günün sonunda öz üzvləri arasından bir nümayəndə seçməlidir. Zaman baxımından bu müzakirələr 15 dəqiqə çəkməli, hər gün üçün qrupların nümayəndələri fərqli şəxs olmalıdır.
5
• İş tirakçıları salamlama • Təlimçiləri təqdim etmə • İş tirakçıları təqdimetmə • Kurs məqsədlərini təqdim etmək • Kursa ümumi baxış • İş çi qrupları Metod: • Ş ifahi olaraq iştirakçıların qarşılanması • Təşkilatçılar özlərini təqdim edir • İş tirakçılar özlərini (top istifadə edərək) adlarını, təşkilatlarını və kursa qatılma səbəblərini qeyd etməklə təqdim edirlər. • Qütüblülük • Prezentasiya ilə kursun məqsədləri • Kursa ümumi baxış • Həftə içi bir plan irəli sürmək • İş
• Ev təsərrüfatı məsələlərini təqdim etmək Ə sas öyrənmə bəndləri Vaxt : 30 dəqiqə
• Kiçik top • Gözdən keçirilmiş kurs programı • Üzərində məqsədlər qeyd edilmiş hazır kağızlar • Çırtma diaqramı
Tapşırıq: S1 Təşkilatınız nə zamandır fəaliyyət göstərir? S2 Neçə müddətdir təşkilata üzvsünüz? S3 Təşkilatda nə qədər şəxs çalışır (işçilər, könüllülər , vəkillər)? S4 Nə qədər müddətdir təşkilatda fəaliyyət göstərirsiniz? S5 Nə qədər müddətdir inkişaf sahəsində çalışırsınız?
6 Sessiya 2: Vәtәndaş cәmiyyәti anlayışı Öyrәnmә hәdәflәri
1. Azәrbaycan konteksindә vәtәndaş cәmiyyәtinin nә olduğuna dair konseptual biliklәrin artırılması Proses 10 dәqiqә
10 dәqiqә 10 dәqiqә
Metod:
Müzakirə qrupları: vətəndaş cəmiyyəti sözü sizin üçün nə ifadə edir? + plenar sessiya
CIVICUS modelinin təqdimatı: Azərbaycandakı sektorlar arasında “bulanıq sirrlər” və onların miqyası
Vətəndaş cəmiyyəti İstiqamətləti və müzakirələr Açıqlamarla bağlı tapşırıq: kiçik qruplar şəklində (Səhnə, iştirakçılar, alternativlər və əlaqələndiricilər) Açılışlara baxın və öz kolleqalarınıza aşağıdakıları açıqlayın: • Hər bir açıqlama nə məna ifadə edir • Azərbaycan vətəndaş cəmiyyətinə uyğundurmu (vəya deyil) • Açıqlamalar ictimai fəaliyyət üçün nə kimi vədlər ifadə edir • Vətəndaş cəmiyyətində fəaliyyət göstərənlərə nə kimi məsulliyyət verir
Nəticə: Filipçart kağızlardan istifadə etməklə daha sonra istifadə üçün vətəndaş cəmiyyətinin mövcud rollarını göstərmək (yenilikçi, xidmət təmin edici, dəstəkləyici)
Öyrәnilәn әsas mәqam: Tәşkilatların vәtәndaş cәmiyyәtinin inkişafına yönәlmiş töfhәsi, tәşkilatların bunu necә müәyyәn etmәsindәn asılıdır. Vaxt 60 dәqiqә Vәsaitlәr
Bildirişlәr Tәqdimat
Flipchart
Vәtәndaş cәmiyyәti haqqında mәqalә oxumaq Vәtәndaş cәmiyyәti istiqamәtlәri
Rollar/öhdәliklәr
7 Oxumaq üçün Məqalə
İ nkişaf çalışmaları üçün izahlar, şərhlər və mənalar Açılışlar Vətəndaş cəmiyyəti termini ailə ilə dövlət arsında mövcud olan və müstəqil xarakter daşıyan bir qurum kimi izah edilir.
Ə slində bu termin heç də yeni deyil. Sözün kökü bərabər və müstəqil vətəndaş prinsipi üzərində qurulan ilkin Avropa siyasi düşüncə məktəbinə gedib çıxır. Buna baxmayaraq, yalnız 1990-cı illərdən sonra başlanan inkişaf müzakirələrinə uyğun olaraq bu söz də geniş miqyas almağa başladı. Aşağıdakılar, inkişaf sahəsində çalışanların istifadə etdikləri vətəndaş cəmiyyəti terminlərindəndir:
İş tirakçılar: “cəmiyyətdə olan müxtəlif tipli təşkilatlardır. Hansılar ki, dövlət sayılmır və mənfəət üçün çalışmır.Bura könüllülərdən ibarət assosiasiyalar, qadın qrupları, ticarət ittifaqları, kommersiya palataları, fermer tərəfdaşlıqları, mədəni qruplar, idman cəmiyyətləri, dini qruplar, akademik və araşdırma institutları və.s daxildir.” (DFID 1998)
laqələndiricilər: “Vətəndaş cəmiyyəti həm də cəmiyyətin bir parçası olaraq vətəndaşlarla dövlət dairələri arasında körpü rolunu oynayır. Bəzən vətəndaş cəmiyyəti “cəmiyyətin siyasi üzü” kimi də adlandırılır. Vətəndaş cəmiyyəti insanların fikrini dövlət siyasəti, iqtisadi, siyasi və sosial sahədə baş verən proseslərə yönəltməklə qərarvermə prosesinə və ictimai resurslardan istifadədə vətəndaşların iştirakını artırır. Bu yolla, VCT-lər insanların maraqlarını təmsil etmək və sosial dialoq yaratmaq üçün bir mexanizm funksiyasını yerinə yetirirlər.
ümumi maraqları ifadə etmək üçün birgə faəliyyətini üzə çıxardığı məkandır.”
Alternativler bölgəsi: “Vətəndaş cəmiyyəti əsasən dövlət və bazardan kənar olaraq müstəqil fəaliyyət göstərən,dövlət və bazar tərəfindən həyata keçirilməyə cəhd göstərilən fəaliyyətlərə alternativ fikir, təklif və görüşlər irəli sürmək bacarığına malik assosiasiyalara deyilir”. (INTRAC)
Bütün bu baxışları cəmləsək, vətəndaş cəmiyyətinin əsasını əməkdaşlıq, könüllü fəaliyyət və inam üzərində qurulmuş prinsiplər təşkil edir.
8 Sessiya 3: Vәtәndaş cәmiyyәtinin quruluşu Öyrәnmә Mәqsәdlәri
Vәtәndaş cәmiyyәtini yaxşı tanımağın ictimai fәaliyyәtin miqyasını genişlәndirәbilәcәyini görmәk. Müddәt 40 dәqiqә
20 dәqiqә
30 dәqiqә
Hollovey tipologiyasının tәqdimatı. Qarışıq qruplar aşağıdakıları müzakirә edәcәk. : • Azәrbaycan başqa hansı tәrәflәr var? • Bunlardan әn әsasları hanslılardır? • Đctimiai vә mәdәni hәyatla bağlı nә dәrәcәdә çalışırlar? Necә?
• Hansı kateqoriyalar әksikdir?
Prezentasiya/Tәqdimat: Azәrbaycanda kim vәtәndaş cәmiyәti içәrisindәdәdir, kim yox ?
Daxili vә xarici vәziyyәtlәrlә bağlı müzakirә qrupları: • Azәrbaycandakı vәtәndaş cәmiyyәtinә yanaşma necә qәbuledici vә istisna edicidir? • Geniş yanaşmanın mәdәni vә cәmiyyәtin yaşamı üzәrindәki tәsirlәri nәdәn ibarәtdir?
Đştirakçılar Azәrbaycan vәtәndaş cәmiyyәtini necә gördüklәrini bir-birinә tәsvir etmәlidirlәr.
Müddәt 90 dәqiqә Vәsaitlәr
Bildirişlәr
Prezentasiya/Tәqdimat
Vәtәndaş Cәmiyyәti Đştirakçılarının tәsnifatı
Kimlәr Vәtәndaş Cәmiyyәti içәrisindәdir, kimlәr kәnardadır? Xarici vә daxili mövqelәr
9 Qarşılıqlı Fayda Təşkilatları İctimai Fayda Təşkilatları Özəl Fayda Təşkilatları Öz üzvlərinin faydalandırmaq üçün çalışır Ictimaiyyəti faydalandırmaq üçün çalışır özləri fayda götürür
Dini Qruplar (Misal: Kilsə, Məscid)
Özəl Xeyriyyəçi Təşkilatları
MONGO ( Mənim QHT ) *Dövlət olmayan birliklər*
Daxili Resurslu Təşkilatlar
*Portfel QHT ləri* (BRİNGO)
(CBO) Regional xeyriyyə
CRINGO *Kriminal QHTlər" İ cma Təşkilatları
(CBO) Bölgesel hayır Kuruluşları Saxta QHTlər
PONGO- Siyasətçilərin QHTləri
Etnik quruluşlar/Qəbilələr
GONGO-Hökümətin yaratdığı QHTlər
,
Dini Qruplar M. Kilsələr CONGO- Kommersiya yönümlü
Siyasi Quruluşlar
DONGO Donorların yaratdığı
QHTlər - Inkişaf layihələri həyata keçirən
İş lə əlaqəli quruluşlar
Peşəkar
Xidmət
Ticarət
Palataları
Təhsil
Həmrəyliyin qurulması
İxtisas Quruluşları Balıqçılar
Araşdırma
Fermerlər
Vəkillik
“Çətir Federasiyaları”
Kooperativler
Milli/Əyalətə aid üzvlük
(e.g. əlillər, cavanlar, qadınlar, vəs.)
Mənfəət güdməyən təşkilatlar
Ə yləncə/Mədəni Qruplar
10 Sessiya 4: Vətəndaş cəmiyyətinin inkişaf modelləri
1. Vətəndaş cəmiyyətinin digər yerlərdə keçirdikləri dəyişmə modellərinin təqdimatı
2. Bu modellərin Azərbaycana uyğunluğunu müəyyənləşdirmək Müddәt 15 dәqiqә
15 dәqiqә
15 dәqiqә
Giriş. Zaman çərçivəsində VCT-lərin inkişafını göstərən müxtəlif modellər mövcuddur.Biz, Kortenin VCT-lərdə 4 nəsil modelini izləyəcəyik.
PoverPoint təqdimatı - 4 qrup düzəlir: - Hər bir qrup bütün cədvəli oxuyur - Qrupa təqdim edilən nəsil modeli qiymətləndirilir, Azərbaycan kontekstində hər biri üçün misalları və çatışmazlıqları araşdırılır. - Hər bir qrupdan qısa bir hesabat alınır
Birlikdə aşağıdakı suallra cavab axtarılır: - Sizin VCT bu nəsillərin birinin çərçivəsində öz əksini tapa bilərmi, və ya ayrı-ayrı təşkilatlar içərisində nəsillər arasında müxtəlif rollar müəyyən edə bilirsinizmi? - Azərbaycanda VCT-nin inkişafı nəyə bənzəyir?
sas öyrənmə məqamı VC müəyyən bir anlayışa söykənsə də sürətli olaraq dəyişir. QHT-lər hər an fərqli nəsillərdən fərqli rolları birləşdirə bilirlər. Misal üçün mədəni inkişaf qlobal qoruma ilə birləşdirilə bilər.
Yüklə 0,5 Mb. Dostları ilə paylaş:
|