Azərbaycan Respublikası Elm və Təhsil Nazirliyi Qərbi Kaspi Universiteti

Elektrik yükləri. Kulon qanunu
İpəyə sürtülmüş kəhraba və ya dəriyə sürtülmüş şüşə çubuğun elektriklənməsi hadisəsi qədimdən məlumdur. Xarici təsir nəticəsində (sürtünmə, toxunma, təsir) cisimlər nüvə ilə daha zəif əlaqədə olan 1-2 elektronunu itirərək müsbət yeklənirlər.
Təcrübələr göstərmişdirlər ki, elektriklənmənin iki növü var. Şərti olaraq qəbul olunmuşdur ki, şüşə çubuqda alınan yük müsbət, ebonit çubuqda alınan yük mənfi adlandırılsın. Eyni adlı yüklər bir birini dəf, müxtəlif adlı yüklər isə bir birini cəzb edir.
Sürtünmə zamanı elekteriklənən hər iki cisimdə eyni miqdarda yük alınır. Bu cisimlərin yükləri birlikdə bir birini neytrallaşdırdığından, bunlardan biri müsbət,digəri isə mənfi yük adlanır.
Faradey təcrübələrlə yüklərin saxlanması qanununu kəşf etmişdir.
Qapalı cisimlər sistemində bütün cisimlərin elektrik yüklərinin cəbri cəmi sistemdə baş verən istənilən hadisə və ya proseslərdə sabit qalır:

Başqa sözlə elektrik yükü itmir, heçdən yaranmır, yalnız toxunma nəticəsində bir cisimdən digərinə ötürülür və ya bir cisum daxilində bir hissədən digərinə keçir.
Ən kiçik elektrik yükü elementar yük adlanır  ilə işarə edilir və ədədi qiyməti  - dur. Elementar yük qiymətcə elektronun yükünə bərabərdir.
Cisim daxilində  sayda elektron olarsa onun yükü

olar.
Yüklənmiş maddi nüqtəyə nöqtəvi yük deyilir. Elektriklənmiş cisimlərin qarşılıqlı təsirini kəmiyyətcə tətqiq edən Kulon aşağdakı qanunu kəşf etmişdir(1785):
Iki nöqtəvi yükün qarşılıqlı təsir qüvvəsi bu yüklərin miqdarları hasili ilə düz, aralarındakı məsafənin kvadratı ilə tərs mütənasib olur.
(1)
- yüklər olduğu mühitin dielektrik nüfuzluğu,
Burada : k-vahidlər sistemindən asılı olan mütənasiblik əmsalıdır. Haus sistemində k=1. B.S.-də . - elektrik sabitidir . -ın fiziki mənası yoxdur.
(2)
Eyni adlı yüklər üçün F>0 (cazibə), müxtəlif adlı yüklər üçün isə F<0 (dəf etmə)
K
ulon qanunu vektor şəklində belə yazılır:
(3)
Burada : qüvvəsi təsir etdiyi yükə yönəlmiş vektordur. - vahid vektor deyilir.