Azərbaycan döVLƏT İQTİsad univers

Asiya İnkişaf Bankı (AİB) 
Azərbaycan Asiya İnkişaf Bankına 1999-cu ilin dekabrında 
qoşulmuş və 2002-ci ilin əvvəlində Bakıda Əlaqələndirmə Ofi-
si təsis edilmişdir. Getdikcə artan yoxsul insanlar sayının, xü-
susən də məcburi köçkün insanlara yardım göstərmək zərurə-
tinin mövcud olduğu şəraitdə AİB-in Azərbaycandakı fəaliy-
yəti əsasən sosial sektorun inkişaf etdirilməsinə yönəldilmişdir. 
Bu vəzifə AİB-in “aralıq əməliyyat strategiyasının” əsasında 
durur və onun əsas məqsədləri insanların inkişafına dəstək ver-
mək, idarəçiliyin yaxşılaşdırılmasını və institusional bazanın 
möhkəmləndirilməsini, habelə dayanıqlı inkişafı dəstəkləmək 
yolu ilə Azərbaycanda yoxsulluq səviyyəsini aradan qaldırmaq 
və yaşayış standartlarını yüksəltməkdir. AİB-in Azərbaycana 

---

25
yardım strategiyası ikili xarakter daşıyır: ən kəskin ehtiyac 
içində yaşayanlar üçün mühüm ictimai ehtiyacların və xidmət-
lərin təmin edilməsinin təkmilləşdirilməsində Hökumətə kö-
məklik etmək; rəqabətə əsaslanan özəl investisiyaların həyata 
keçirilməsi və yeni iş yerlərinin yaradılması üçün zəruri mühi-
tin yaradılmasına yardım etmək. AİB-in strategiyaya əsaslanan 
bu əməliyyatları idarəçiliyin yaxşılaşdırılmasına və institutların 
möhkəmləndirilməsinə xüsusi təsir göstərəcəkdir. 
Qara Dəniz Ticarət və İnkişaf Bankı (QDTİB) 
Azərbaycan 1997-ci ildə QDTİB-nin üzvü olmuşdur. Bu 
günə kimi onun Azərbaycandakı fəaliyyətlərinə Azərbaycan 
Beynəlxalq Bankı ilə bağlı ticarət xarakterli maliyyələşdirmə-
dən, habelə yeni yaradılmış Azərbaycan Mikro Maliyyə Bankı-
na AYİB ilə yanaşı olaraq səhm kapital qoyuluşunun həyata 
keçirilməsindən ibarətdir. QDTİB-nin Azərbaycandakı fəaliy-
yətlərinin əsas məqsədləri üzv ölkələr arasında əməkdaşlığı ar-
tırmaq (regionlar arası layihələr); qeyri-neft sektorlarını inkişaf 
etdirmək; ölkə üçün böyük təsirləri ola biləcək layihələri, mə-
sələn enerji, sənaye, aqrobiznes, qida istehsalı sahələrində layi-
hələri inkişaf etdirməkdir. 
Avropa Birliyi 
2004-cü il mayın 1-də AB-nin genişlənməsindən sonra 
Azərbaycana Avropanın Qonşuluq Siyasətində iştirak etmək 
təklif olunmuşdur. Avropa Komissiyasının Azərbaycan Höku-
məti ilə sıx əməkdaşlıq çərçivəsində hazırladığı Fəaliyyət Pla-
nının müəyyən edəcəyi vəzifələrin AYİB-in investisiya mühiti 
ilə əlaqədar apardığı strateji dialoqla uzlaşacağı gözlənilir. Bu 
siyasət Azərbaycanın beynəlxalq birliklə daha geniş əlaqələr 
qurması üçün imkanlar təklif edir. 1992-ci ildən 2004-cü ilə 
kimi olan müddətdə Avropa Komissiyası TACIS, ECHO, Qida 
Təhlükəsizliyi, FEOGA, Xüsusi Yardım, Bərpa və Xüsusi Hu-
manitar Yardım proqramları çərçivəsində ümumilikdə 400 mil-
yon avro dəyərində qrant əsaslı yardımlar etmişdir. Azərbay-
canda həyata keçirilən TACIS proqramı çərçivəsində əsas məq-

---

26
səd bazar iqtisadiyyatına və insan hüquqlarına əsaslanan plüra-
list demokratiya keçidlə bağlı yardım göstərməkdən ibarətdir. 
Burada əsas diqqət institusional, hüquqi və inzibati islahatların 
həyata keçirilməsinə və özəl sektorun inkişaf etdirilməsinə yö-
nəldilir. TACIS-in növbəti üç il üçün büdcəsi 28 milyon avro-
dur və bu müddət ərzində özəl sektorun inkişaf etdirilməsi, tə-
qaüdlər, ekologiya, sosial təminat və ictimai idarəetmə sahələ-
rində islahatlar nəzərdə tutulmuşdur.