Az ərbaycan 2012 İnsan hüQÜqlari üZRƏ hesabat qisa icmal
Bölm ə 4. Korrupsiya və hökumətdə şəffaflığın olmaması
Yüklə 402,02 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Uşaqlar
|
Bölm ə 4. Korrupsiya və hökumətdə şəffaflığın olmaması
Dövl ət işçilərinin yol verdikləri korrupsiya əməlinə görə qanunla cinayət cəzası nəzərdə tutulur. Buna baxmayaraq hökum ət bu qanunun tələblərini effektiv şəkildə yerinə yetirm əmişdir və dövlət qulluğu, hökumətin nazirlikləri və hökumətin ən yüksək pill ələrində cəzasızlıq şəraitində korrupsiya hallarının geniş yayılması barədə məlumatlar verilmişdir. İl ərzində gündəlik həyata təsir edən və hökumət tərəfindən yol verilmiş rüşvətxorluq və digər korrupsiya formaları ilə bağlı bir neçə cinayət işi açılsa da, yüksək v əzifəli dövlət rəsmilərinin korrupsiya əməlinə görə məhkəməyə cəlb olunması nadir hallarda baş vermişdir.
“Transparency International” (Beyn əlxalq Şəffaflıq) təşkilatı və digər müşahidəçilər korrupsiyanın il ərzində geniş yayıldığını bildirmişlər. Məsələn, tədqiqatçı jurnalist Xədicə İsmayılovanın internetdə dərc etdiyi silsilə məqalələrdə Avroviziya mahnı müsabiqəsinin keçirilm
əsi üçün inşa edilmiş konsert binasının, birinci ailənin gizli payının olduğu bir subpodratçı tərəfindən tikildiyi bildirilmişdir (bax bölmə 2.a.).
2005-ci il parlament seçkil ərində namizəd və keçmiş universitet rektoru Elşad Abdullayev sentyabr ayının əvvəlində hökumət rəsmilərinin korrupsiya fəaliyyətində iştirakını nəzərdə tutan bir neç ə video yazını yaymışdır. Bu video yazılardan birində Abdullayevin 2005-ci il parlament seçkil ərində namizəd olduğu vaxt həmin dövrdə parlamentin üzvü olmuş Gülər Əhmədova və Sevinc Babayeva ilə görüşü təsvir olunur; video yazıda Əhmədovanın hədə yolu il
ə parlamentdə yer almaq əvəzində 1 000 000 ABŞ dolları almağa cəhd etdiyi görünür
. Video yazıda Əhmədova və Babayeva, Abdullayevə məlumat verirlər ki, onun əvvəl verdiyi 500 000 ABŞ dolları “Ramiz müəllimə” çatdırılmışdır və Abdullayev burada Prezident Administrasi yasının rəhbəri Ramiz Mehdiyevə istinad olunduğunu iddia etmişdir. Video yazı yayıldıqdan sonra dövlət orqanları Əhmədovaya qarşı cinayət işi açdılar, bundan sonra o deputatlıqdan və iqtidarda olan Yeni Azərbaycan Partiyasına üzvlükd ən çıxarıldı. 27 dekabr tarixdə Sevinc Babayevanın oğlu anasının müəmmalı şəraitdə Türkiyədə vəfat etdiyini bildirmişdir. İlin sonunda Babayevanın meyitinin yarılması Türkiyə dövlət orqanları tərəfindən həyata keçirilirdi.
İyun ayında Milli Məclis Kommersiya Sirri Haqqında Qanuna müəssisə təsisçilərinin adları və səhmdar kapitalına olan investisiyanın məbləğinin ictimaiyyətə açıqlanmasının qadağan olunmasını nəzərdə tutan dəyişiklik etmişdir. Tənqidçilər bu dəyişikliyin hökumət r əsmilərinin biznes maraqlarının jurnalist tədqiqatı ilə araşdırılmasının qarşısını almaq və informasiyanın ictimaiyyətə açıqlanmasının azaldılması məqsədilə edildiyini iddia etmişlər.
2011-
ci ilin fevral ayında hökumət geniş şəkildə işıqlandırılan antikorrupsiya kampaniyasına başladı. Bir çox aşağı və orta səviyyəli məmurlar işdən azad edildi və yerli müşahidəçilər hökumət işçilərinin rüşvət almalarının azaldığını bildirdilər. Bu kampaniya hökum
ətin ən yuxarı səviyyələrinə çatmadı və yerli mənbələrin məlumatına əsasən bəzi sah
ələrdə aşağı səviyyəli məmurların rüşvət tələb etməsi davam etmişdir.
İl ərzində rüşvətxorluq və gündəlik həyata təsir edən digər korrupsiya formaları ilə bağlı cinay ət işləri açılmışdır, lakin buna baxmayaraq korrupsiya ittihamı ilə hər hansı yüksək rütb əli məmur məhkəməyə cəlb edilməmişdir. “Kür” v
ətəndaş cəmiyyət təşkilatının üzvləri yerli icra hakimiyyəti orqanlarını və Fövq
əladə Hallar Nazirliyini 2010-cu ildə Sabirabad rayonunda baş vermiş kütləvi daşqınlardan əziyyət çəkmiş insanlara dövlət büdcəsindən ayrılmış 460 milyon manatın (578 milyon ABŞ dolları) təyinatı üzrə xərclənməsində şəffaflığın olmamasına görə günahlandırmağa davam etmişdir. Daşqınlardan əziyyət çəkmiş insanlar bu vəsaitin m ənimsənildiyini iddia etmişlər. İl ərzində “Kür” vətəndaş cəmiyyətinin dörd nəfər fəalı saxta ittihamlarla h əbs edilmiş və onlardan ən azı ikisi istintaq təcridxanasında polis t ərəfindən döyüldüyünü bildirmişdir. Hüquq mühafiz ə orqanlarının əməkdaşları arasında korrupsiya problem olmuşdur.
2011-ci ilin əvvəlində rüşvət tələb olunması halları azalsa da, sonradan polis yol hərəkəti qaydalarının pozulmasına və digər xırda pozuntulara görə saxta, qeyri-rəsmi cərimələr
t ətbiq etmək təcrübəsinə qayıtmış və yerli vətəndaşlardan onlara himayədarlıq etmək m əqsədilə pul qopartmışdır. Korrupsiya hallarına qarşı mübarizə aparmaq məqsədilə il ərzində yol polisi əməkdaşlarının əmək haqları artırılmışdır, lakin digər hüquq mühafizə orqanları əməkdaşlarının əmək haqlarının az olması polisdə korrupsiyanın davam etməsinə r əvac vermişdir. Daxili İşlər Nazirliyinin təqdim etdiyi məlumata əsasən il ərzində nazirlik 36 korrupsiya halını araşdırmışdır. Nazirlik il ərzində 61 əməkdaşına qarşı korrupsiya halları ilə bağlı yol verdikl
əri pozuntulara görə inzibati tədbirlər görmüş, 36 nəfəri tutduğu vəzifədən azad etmiş, 21 nəfərin rütbəsini azaltmış və dörd nəfərə rəsmi xəbərdarlıq etmişdir.
18-
35 yaşda olan kişilər üçün hərbi xidmət keçmək mükəlləfiyyəti tətbiq edilir. Fiziki qüsurlara gör ə, məsələn görmə qabiliyyətinin zəif olması səbəbindən hərbi xidmətdən möhl
ət almaq mümkündür. Cəmiyyətdə belə bir inam geniş yayılmışdır ki, hər bir kəs rüşvət verməklə hərbi xidmət keçməkdən azad ola bilər. Vətəndaşlar eyni zamanda hesab etmişlər ki, kiçik miqdarda rüşvət verməklə daha asan hərbi xidmət keçmə yerlərinə gönd
əriş almaq da mümkündür.
F ərdlərin və təşkilatların hökumətlə bağlı olan informasiyanı əldə etmək hüququ qanunla n əzərdə tutulur, lakin buna baxmayaraq hökumət çox vaxt buna icazə verməmişdir. İnformasiya əldə etmək üçün müxtəlif nazirliklərin hər birinin ayrıca qaydaları olsa da, onlar münt əzəm şəkildə bu müraciətlərə rədd cavabı vermiş və müvafiq informasiyaya malik olmadıqlarını bildirmişlər. Fərdi şəxslərin bu cür imtina halına qarşı məhkəməyə müraci ət etmək hüquqları vardır, lakin ümumilikdə məhkəmələr nazirliklərin qərarlarını d əstəkləmişlər.
İnsan haqları üzrə bir sıra yerli və beynəlxalq qruplar ümumilikdə hökumətin m əhdudiyyəti olmadan fəaliyyət göstərmiş, insan haqları məsələləri ilə bağlı araşdırmalar aparmış və əldə etdikləri nəticələri nəşr etmişlər. Hökumətin insan haqlarının müdafiəsi ilə m əşğul olan bəzi QHT-lərlə əlaqə saxlamasına və onların sorğularına cavab verməsinə baxmayaraq, b əzən hökumət insan haqları sahəsində fəaliyyət göstərən digər QHT-ləri və f əalları tənqid etmiş və qorxutmuşdur. Ədliyyə Nazirliyi müntəzəm şəkildə, əsassız olaraq insan haqlarının müdafiəsi ilə məşğul olan bəzi QHT-ləri qeydiyyatdan keçirməkdən imtina etmişdir. Məsələn, nazirlik bir qayda olaraq adlarında “insan haqları”, “demokratiya”, “institut” v ə “cəmiyyət” olan QHT-lərin qeydiyyatla bağlı müraciətlərinə r ədd cavabı vermişdir. Bu cür imtina hallarına etiraz edən bir çoxları məhkəmə vasitəsilə öz ist ədiklərinə nail olmuşlar və ən azı iki belə iş İnsan Hüquqları üzrə Avropa M əhkəməsinə təqdim edilmişdir. Qeydiyyat prosesini monitorinq edən yerli QHT-lərin hesablamalarına əsasən qeydiyyatdan keçməmiş təxminən 1,000 QHT olmuşdur. İl ərzində Ədliyyə Nazirliyi tərəfindən 172 QHT qeydiyyata alınmışdır.
İl ərzində bir sıra QHT-lər onların fəallarına qarşı təzyiqlərin davam etdiyini bildirmişlər. B əzi QHT-lər mülkiyyət sahiblərinə əmlakı onlara icarəyə verməmək üçün təzyiqlər edildiyini bildirmişlər. Digərləri isə hakimiyyət orqanlarının göstərdikləri təzyiq n əticəsində hotellərin konfrans otaqlarını onlara icarəyə verməkdən imtina etdiklərini qeyd etmişlər. Ağır sənədləşmə tələbləri bəzi QHT-lərin qeydiyyatsız və müdafiəsiz qalmasına s əbəb olmuşdur. Dekabr ayının sonunda hökumət, Demokratiya Naminə İncəsənət adlı insan haqlarının müdafi əsinə həsr olunmuş kampaniyanın ABŞ-Britaniya həm-təşkilatçısı Birləşmiş Krallıqda məzuniyyətdə olarkən onun yaşama statusunu ləğv edərək Azərbaycana qayıtmasına mane olmuşdur. Hökumətin bu addımının onun insan haqlarının müdafiəsinə h əsr olunmuş fəaliyyəti və Demokratiya Naminə İncəsənət kampaniyasında iştirakı ilə əlaqəli olduğu bildirilir.
İl ərzində dövlət şurası tərəfindən 348 QHT-yə dəstək məqsədilə 2.31 milyon manat (2.9 milyon ABŞ dolları) vəsait ayrılmışdır. Bu QHT-lərin əksəriyyətinin hökumət yönümlü və ya siyasi c əhətdən bitərəf olduğu bildirilsə də, hökuməti tənqid edən bəzi QHT-lərə də qrantlar verilmişdir.
2 iyul tarixd ə Prezident Administrasiyası 100-dən çox vətəndaş cəmiyyətinin, o cümlədən hökum
əti sərt tənqid edən bəzi təşkilatların nümayəndələri ilə, onların şikayətlərini dinl
əmək və dialoq təklif etmək məqsədilə böyük və barışıq xarakterli görüş keçirmişdir. İlin sonunda hökumət vəd verdiyi növbəti toplantını hələ də keçirməmişdir.
2 avqust tarixd ə Ədliyyə Nazirliyi, Milli Demokratiya İnstitutunun (MDİ) qeydiyyatını t əsdiq etmişdir. Nazirlik 2011-ci ilin mart ayında MDİ-na fəaliyyətini dayandırmaq barədə göst əriş vermişdir, lakin 2011-ci ilin sentyabr ayında qeydiyyat müraciəti tamamlandıqdan sonra t əşkilata fəaliyyətini bərpa etməyə icazə vermişdir. Bununla belə Ədliyyə Nazirliyi 2011- ci ilin mart ayında “Human Rights House” (İnsan Hüquqları Evi) təşkilatına f əaliyyətini dayandırmaq barədə göstəriş verdikdən sonra il ərzində təşkilata öz fəaliyyətini b ərpa etməyə icazə verməmişdir. İnsan Hüquqları Evi təşkilatı 2007-ci ildən bəri qeydiyyatdan keçmişdir.
2011-ci ilin avqust ayında üç QHT-in, o cümlədən Sülh və Demokratiya İnstitutunun Bakı şəhərində fəaliyyət göstərdiyi bina, hakimiyyət orqanları tərəfindən uçurulmuşdur. İnstitutun rəhbəri və binanın sahibi olan tanınmış insan haqları müdafiəçisi Leyla Yunus bunun hökum ət tərəfindən onu fəaliyyətinə görə cəzalandırma məqsədilə edildiyini və il ərzində dövlət orqanları tərəfindən ona təzminat verilmədiyini bildirmişdir. BMT v
ə digər beynəlxalq qurumlar: Hökumət ümumilikdə BQXK, eləcə də BMT nümay
əndəlikləri və ATƏT kimi beynəlxalq humanitar təşkilatlara siyasi məhbus hesab edil
ən şəxslərlə görüşmək üçün məhdudiyyətsiz imkan yaratsa da, il ərzində dövlət orqanları Avropa Şurasının siyasi məhbuslar üzrə məruzəçisi Kristof Strasserə viza verm əkdən imtina etmişdir.
Hökum ətin insan haqları üzrə qurumları
: V ətəndaşlar dövlət və ya fərdi şəxslər t ərəfindən yol verilmiş insan haqlarının pozulması zamanı İnsan Hüquqları üzrə Ombudsman Elmira Süleymanovaya v ə ya Naxçıvan Muxtar Respublikasının İnsan Hüquqları üzrə Ombudsmanı Ülkər Bayramovaya müraciət edə bilərlər. Ombudsman bir ild
ən çox müddəti keçmiş pozulma halı ilə bağlı müraciətləri, anonim şikayətləri və ya m əhkəmə tərəfindən baxılan işləri qəbul etməyə bilər. İnsan haqlarını müdafiə edən QHT-l ər Ombudsman Aparatını müstəqil fəaliyyət göstərmədiyinə görə tənqid etmişlər.
İl ərzində Ombudsman Aparatına 12 470 şikayət daxil olmuşdur ki, bu da 2011-ci ildə q əbul edilmiş 12 680 şikayətdən 1.7 faiz azdır. Əksər şikayətlər əsasən üç qrup üzrə daxil olmuşdur - mülkiyyət hüquqları (18 faiz), qanunla müəyyən olunmuş hüquqlar (13 faiz) və sosial t
əminatlar (8 faiz) üzrə daxil olmuşdur. Milli Məclis və Ədliyyə Nazirliyində f əaliyyət göstərən insan haqları üzrə bölmələr də şikayətlərə baxmış, araşdırmalar aparmış v ə müvafiq dövlət qurumlarına tövsiyələr vermişlər. Xarici İşlər Nazirliyinin nəzdindəki İnsan Haqları Şöbəsinin rəsmiləri narahatlıq doğuran məsələləri müzakirə etmək üçün diplomatik nümay əndəliklərlə görüşlər keçirmişlər.
ə 6. Ayrı-seçkilik, cəmiyyətdə zorakılıq və insan alveri
İrqi, cinsi, fiziki qüsur, dil və ya sosial status zəminində ayrı-seçkilik qanunla qadağan olunsa da, hökum ət təcrübədə heç də hər zaman bu qadağalara hörmət etməmiş və ya qanunun t ələblərini səmərəli şəkildə həyata keçirməmişdir.
Zorlama v ə ailə-məişət zorakılığı: Zorlanma qanuna zidd əməl hesab olunur və 15 il maksimum azadlıqdan məhrum etmə ilə cəzalandırılır. Daxili İşlər Nazirliyinin verdiyi m əlumata əsasən 19 zorlama halı, 12 zorlamaya cəhd, dörd cinsi xarakterli zorakılıq və azyaşlı şəxsə qarşı bir cinsi zorakılıq halı baş vermişdir.
İl ərzində Milli Məclisin qadın üzvləri və Ailə, Qadın və Uşaq Problemləri üzrə Dövlət Komit əsinin Sədri məişət zorakılığına qarşı mübarizə istiqamətindəki fəaliyyətlərini artırmışlar.
M əişət zorakılığı problemlərinin mediada işıqlandırılması da, bu problemlə bağlı maarifləndirmə işlərinin artmasına səbəb olmuşdur. Qanun məişət zorakılığı ilə bağlı şikayətlərin araşdırılması üçün çərçivəni, məhkəmə qadağalarının qəbul olunması prosesini mü əyyən edir və qurbanlar üçün sığınacaq və reabilitasiya mərkəzinin yaradılmasını tələb edir. M əişət zorakılığının qarşısının alınması haqqında qanunu tənqid edənlərin fikrinə gör ə dəqiq icra mexanizmlərinin olmaması qanunun effektivliyini azaltmışdır. Qanunun mövcud olunmasına baxmayaraq qadınlara qarşı zorakılıq, o cümlədən məişət zorakılığı halları problem olaraq qalmışdır.
K
hüquqlarını effektiv şəkildə müdafiə edə bilməmişlər. Məsələn, 27 iyun tarixdə Bakının yaxınlığındakı qəsəbədə aralarında baş vermiş münaqişə nəticəsində Fikrət Cabbarov küç ənin ortasında arvadının başını kəsmişdir. İnsidentdən əvvəl Cabbarovun arvadının üzl əşdiyi zorakılıq halı ilə bağlı yerli polis məntəqəsinə şikayət etdiyi, lakin ona hər hansı köm əklik göstərilmədiyi bildirilmişdir. Bakı şəhərində fəaliyyət göstərən qadınların böhran mərkəzi Sülh və Demokratiya İnstitutu il ə əlaqəli şəkildə qadınlara pulsuz tibbi, psixoloji və hüquqi yardım göstərmişdir. Mərkəz eyni zamanda Qafqaz regionunda gender zorakılığı və insan alverinə qarşı mübarizə sah
əsində beynəlxalq donorların maliyyə dəstəyi ilə həyata keçirilmiş bir sıra layihələrdə d ə iştirak etmişdir. Seksual qısnama: Seksual qısnama qanunla qadağan olunsa da, hökumət qanunun bu t ələbini çox nadir hallarda həyata keçirmişdir. Daxili İşlər Nazirliyi 36 seksual qısnama halının baş verdiyini bildirmişdir. Ailə, Qadın və Uşaq Problemləri üzrə Dövlət Komitəsi qadın problemləri sahəsində əhəmiyyətli fəaliyyət göstərmişdir, o cümlədən seksual qısnama və məişət zorakılığı problemlərinin maarifləndirilməsi məqsədilə bir sıra konfranslar t əşkil etmişdir.
Reproduktiv hüquqlar: Cütlükl ər və fərdi şəxslərin öz uşaqlarının sayını, doğuşlar arasındakı fasilə müddətini və uşaq dünyaya gətirmə vaxtını sərbəst şəkildə müəyyən etm ək hüququ vardır. İnformasiya əldə etmək imkanı yaradılmışdır, ailələr və fərdi şəxslər h ər hansı ayrı-seçkilik, məcburiyyət və zorakılıq olmadan reproduktiv qərarlar qəbul edə bilmişlər. Hamiləliyin qarşısının alınması üçün vasitələr geniş yayılsa da, demoqrafik araşdırmalar bu vasitələrdən istifadə səviyyəsinin aşağı olduğunu göstərmişdir. Doğuş zamanı peşəkar xidmət, eləcə də doğuşdan əvvəl, mamalıq və doğuş sonrası yardım mümkün olmuşdur. Cinsi yolla keçən infeksion xəstəliklərin diaqnozunun təyin olunması v ə müalicəsi üçün qadınların və kişilərin bərabər imkanları olmuşdur. Mədəni, tarixi və sosial-iqtisadi amill ərə əsaslanan patriarxal normalar bəzi hallarda qadınların reproduktiv hüquqlarını məhdudlaşdırmışdır.
Ayrı-seçkilik: Əslində qadınların kişilərlə bərabər hüquqları təsbit olunsa da, sosial ayrı-seçkilik problem olmuşdur. Ölkənin regionlarındakı ənənəvi sosial normalar və iqtisadi inkişafın geridə qalması, qadınların iqtisadi sahədə olan rolunu məhdudlaşdırmağa davam etmişdir və qadınların gender ayrı-seçkiliyi səbəbindən öz qanuni hüquqlarını tələb etm
əkdə çətinlik çəkdikləri barədə məlumatlar verilmişdir. Yüksək vəzifəli işlərdə, o cüml
ədən biznes sahəsindəki yüksək vəzifələrdə qadınlar daha az təmsil olunmuşlar. Yerli QHT-in verdiyi m əlumata əsasən qadınların orta əmək haqqı kişilərin orta əmək haqqının t əxminən 70 faizinə bərabər olmuşdur.
Gender əsasına gələcək uşağın cinsiyyətinin müəyyən olunması
: Avropa Şurası Parlament Assambleyasının 2011-ci ilin sentyabr ayında yayığı hesabata əsasən Az ərbaycanda doğulmuş uşaqların gender əmsalına görə hər yeni doğulan 100 qız uşağına 112 oğlan uşağı düşür. Ailə, Qadın və Uşaq Problemləri üzrə Dövlət Komitəsi cinsinə görə hamil
əliyin süni şəkildə pozulması ilə bağlı maarifləndirmə kampaniyasını həyata keçirdiyini bildirmişdir. Uşaqlar Doğuşun qeydiyyatı: Vətəndaşlıq ölkə ərazisində doğulmaqla və ya valideynlərin v ətəndaşlığı əsasında müəyyənləşdirilir. Xəstəxana və ya klinikalarda baş tutmuş doğuşların qeydiyyatı müntəzəm şəkildə həyata keçirilmişdir. Buna baxmayaraq bəzən evd
ə baş tutmuş doğuşların (məsələn, qaraçı ailələri və ya iqtisadi çətinlik çəkənlər) qeydiyyatı aparılmamış və vətəndaşlığı olmama halı uşaqlar üçün problem olmuşdur. Daxili İşlər Nazirliyi və Ədliyyə Nazirliyi bu cür uşaqları insan alverinə qarşı həssas əhali qrupu kimi mü əyyən etdikdən sonra sənədi olmayan uşaqların qeydiyyata götürülməsi sah
əsində əvvəlki illərdə əldə olunmuş tərəqqini davam etdirmişdir.
T əhsil :
17 yaşına qədər təhsil icbari, pulsuz və ümumi olsa da, yoxsul kənd yerlərində yaşayan böyük ailələr bəzən oğlan uşaqlarının təhsilinə daha böyük önəm vermiş və qız uşaqlarını evdə işləmək üçün saxlamışlar. Bəzi kasıb ailələr məktəbə getmək əvəzinə uşaqlarını işləməyə və ya dilənçiliyə məcbur etmişlər. Küçə uşaqları ilə işləyən və Bakı şəhərində fəaliyyət göstərən bir QHT-in verdiyi məlumata əsasən oğlanlar və qızlar küçə dil
ənçiliyi və fahişəliyi ilə məşğul olmuşlar. Uşaq zorakılığı: Daxili İşlər Nazirliyinin verdiyi məlumata əsasən il ərzində yetkinlik yaşına çatmamış şəxslərin zorlanması ilə bağlı iki hal, azyaşlılara qarşı bir cinsi zorakılıq
halı, 109 yetkinlik yaşına çatmamış şəxslərlə cinsi əlaqədə olma və dörd azyaşlı şəxslə əxlaqsız davranma halları baş vermişdir. Uşaqların cinsi istismar və dilənçilik məqsədilə insan alverin ə cəlb edildikləri barədə məlumatlar verilmişdir. Yetkinlik yaşına çatmamış şəxslə cinsi əlaqədə olma “18 yaşına çatmış şəxsin 16 yaşına çatmamış şəxslə cinsi əlaqədə olması və yaxud ona qarşı cinsi xarakterli digər hərəkətlər etməsi” kimi müəyyən edilir və bu əmələ görə üç ilə qədər azadlıqdan məhrum etmə cəzası müəyyən edilir.
Erk ən nikah: Qanuna əsasən 18 yaşına çatmış hər hansı bir qız qanuni yolla ərə gedə bil
ər və yerli icra hakimiyyətinin icazəsi ilə 17 yaşında ailə qura bilər. Qanunda oğlanların 18 yaşında ailə qura bilmələri qeyd olunur. Qafqaz Müsəlmanları Ruhani İdarəsi 2002-ci ild ə fitva verərək 18 yaşda ailə qurulmasının mümkün olduğunu bildirmişdir, lakin bu fitvanın dini qaydalar əsasında (kəbin və yaxud kəbin-namə) ailə quranlara o qədər də t əsiri olmamışdır.
QHT-l ərin verdikləri məlumata əsasən erkən nikahların sayı artmağa davam etmişdir. Dinin t ələblərinə uyğun formada nikah bağlamaqla ərə getmiş qızlar xüsusi narahatlıq doğurmuşdur, belə ki, bu kimi hallar hökumətin nəzarətindən kənarda olmuşdur və boşanma zamanı arvada onun statusunun tanınması hüququnu verməmişdir. “Qadınlar Arasında Həmrəylik” İctimai Birliyi tərəfindən verilmiş məlumata əsasən bir çox hallarda kişilər özlərinin azyaşlı arvadlarını Azərbaycanda qoyaraq işləmək üçün Rusiyaya getmişlər.
Uşaqların cinsi istismarı: Pornoqrafiya qanunla qadağan edilmişdir və onun istehsalı, y ayılması və ya reklam edilməsinə görə üç ilədək azadlıqdan məhrum etmə cəzası mü əyyən olunmuşdur. Azyaşlıların fahişəliyə (hər hansı azyaşlıya qarşı əxlaqsız davranış) c əlb edilməsinə görə üç ildən beş ilədək azadlıqdan məhrum etmə cəzası nəzərdə tutulur, lakin buna baxmayaraq zorakılıq kimi ağırlaşdırıcı amillərin olması mümkün hökmün beş ild
ən səkkiz ilə qədər artmasına səbəb ola bilər. Daxili İşlər Nazirliyi tərəfindən verilmiş m əlumata əsasən il ərzində pornoqrafik materialların qeyri-qanuni yayılması üzrə bir hal v ə azyaşlıların fahişəliyə cəlb edilməsi üzrə iki hal baş vermişdir.
əcburi köçkün uşaqlar: Qaçqın və məcburi köçkün uşaqların böyük əksəriyyəti aşağı h əyat səviyyəsi şəraitində yaşamışlar. Bəzi hallarda bu uşaqların məktəbə getmək imk anları olmamışdır. Hökumətin verdiyi məlumata əsasən il ərzində əsasən mənzil şəraitinin, səhiyyə və təhsil xidmətlərinin yaxşılaşdırılması məqsədilə məcburi köçkünlərə s ərf olunmuş yardım 517 milyon manata (650 milyon ABŞ dolları) bərabər olmuşdur. Hökum ət bəyan etmişdir ki, əvvəlki beş il ərzində məcburi köçkünlərə 3.9 milyard manat (4.9 milyard ABŞ dolları) vəsait xərclənmişdir.
Beyn əlxalq uşaq oğurluğu
: Ölk
ə, Beynəlxalq Uşaq Oğurluğunun Vətəndaş-Hüquqi T ərəfləri üzrə 1980-ci ildə qəbul edilmiş Haaqa Konvensiyasına qoşulmamışdır. Yüklə 402,02 Kb. Dostları ilə paylaş:
|