6-rasm Masalan: I.Ozolinni start tezligi 70-80 m borar edi. Ilmiy tekshirishlar natijasida
aniqlanganki, start tezligi bilan masofa tezligi o‘rtasida aloqa yo‘q. Masalan: sportchi startdan
tez chiqishga qodir, lekin masofa tezligi past bo‘lishi mumkin. Maksimal tezligi bilan
bajariladigan harakatlardagi 2 faza sport amaliyotida katta ahamiyatga ega. Shunday sport turlari
borki, u yerda start tezlanishi katta ahamiyatga ega. Masalan: basketbol, tennis, boks,
kurash.Ikkinchi sport turlarida esa masofa tezligining roli katta. Masalan: sprint yugurishlar,
suzish va h.k. Yuqoridagi tezkorlik qobiliyatining 2 fazasi bir xil bo‘lmagani uchun uning
vositalari va tarbiyalash metodikalari ham har xil bo‘ladi. Harakatlarni tez bajarish qobiliyati
quyidagi omillarga bog‘liq:
I. Asab jarayonining harakatchanligiga. Bizga ma’lum bo‘lishicha, reaksiya latent vaqti 5
ko‘rsatkichdan:
1) retseptorda qo‘zg‘alishning paydo bo‘lishi;
2) qo‘zgalishning markaziy nerv sistemasiga uzatilishi;
3) qo‘zg‘alishning nerv yo‘llari bo‘yicha o‘tishi va effektor signal hosil
bo‘lishi;
4) signalning asab tizim markazidan muskulga o‘tkazilishi.
5) muskul qo‘zg‘alishi va unda mexanik faollik paydo bo‘lishi.
Tezkorlikni tarbiyalash metodikasi Harakat tezligini tarbiyalash vazifasi - organizmning funksional
imkoniyatlarini har
tomonlama oshirishdir.
Tezkorlikni tarbiyalash uchun birinichi navbatda uch xil guruh mashqlari
qo‘llaniladi:
1) Tez bajariladigan URM (umumiy rivojlantiruvchi mashqlar).
2) O‘zi tanlab olgan sport
turining maxsus mashqlari.
3) Boshqa sport turlarining mashqlari.
Sportchilar bu mashqlarni bajaribgina qofinasdan, ularni malaka
shakliga olib kelishlari
kerak, ya’ni bu mashqlarni bajarganda iroda
