9-ma’ruza: Maxsus transformatorlar turlari. Avtotransformatorlar. O‘lchov transformatorlari. Payvandlash transformatorlari Reja
Yüklə 0,62 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- 1. Ko’p cho’lg’amli transformatorlar
|
9-ma’ruza: Maxsus transformatorlar turlari. Avtotransformatorlar. O‘lchov transformatorlari. Payvandlash transformatorlari Reja: 1. Ko’p cho’lg’amli transformatorlar 2. Avtotransformatorlar 3. Ketma-ket transformatorlar 1. Ko’p cho’lg’amli transformatorlar Sanoatda ikki cho’lg’amli transformatorlardan tashqari ko’p miqdorda uch cho’lg’amga ega bo’lgan kuch transformatorlari ishlab chiqariladi. Kichik quvvatdagi transformatorlar esa odatdagidek bir necha kuchlanishga mo’ljallangan bir necha cho’lg’amga ega. Barcha kuch transformatorlari uyurma tok oqadigan magnit simiga ega. Agar uyurma toklarni ekvivalent konturini alohida cho’lg’am deb hisoblasak shunday xulosaga kelish mumkinki barcha transformatorlar uch cho’lg’amlidir. Ko’p cho’lg’amli transformatorlarda bitta sterjenda bir necha cho’lg’am joylashgan. Bir fazali cho’lg’amlar soni bir xil bo’lganda m-cho’lg’amli transformatorni ko’ribchiqamiz. (2.64rasm) m cho’lg’am umumiy F m ishchi oqimni o’tkazadi deb hisoblaymiz. Shuning uchun har bir cho’lg’amning o’zining o’tkazuvchanlik oqimi mavjud. Bunda m-cho’lg’amli transformatorni tenglashtiruvchisi quyidagi ko’rinishga ega. ‖ ‖ ‖ ‖ ‖ ‖ ‖ ‖ ‖ ‖ ‖ ‖ ‖ ‖ ‖ ‖ ‖ ‖ ‖ ‖ (9.1) Bu yerda: r 1 , r 2 ,….r i ,…..r m - cho’lg’amning aktiv qarshiligi; L 1 , L 2 ,…...L i ,…L m - cho’lg’amning induktivligi; , va h.k; M 12 , M 21 , …...,M 1i , M 2i ,…..M im ..- cho’lg’amlar orasidagi o’zaro induktivlik; , ,….. ….. - cho’lg’amlarningtarqalganinduktivligi; u 1 ..… u , , i 1………. i m - kuchlanishga muvofiq m- cho’lg’amlardagi va transformator cho’lg’amlaridagi tok. ‖ ‖ ‖ ‖ ‖ ‖ ‖ ‖ 9.1- rasm. Ko’p cho’lg’amli bir fazali transformator 9.2 da kuchlanish oldidagi (+) belgisi transformatordagi bu cho’lg’amlarga quvvat berilganini bildiradi. Agar tenglamani echishda kuchlanish manfiyga o’tib qolsa bu cho’lg’amlardan aktiv quvvatni echish kerakligini bildiradi. m-cho’lg’amli transformatorlar tenglamasini alohida holat deb olsak ko’p cho’lg’amli kuch transformatorlari orasida ko’p tarqalgan uch cho’lg’amli transformatorlarning tenglamasi kelib chiqadi. Uch cho’lg’amli transformatorlarning har bir sterjenida 3 ta cho’lg’am bor. (9.2- rasm). Sterjenga yaqin joylashgan cho’lg’am birinchi past kuchlanishga ega. Ikki cho’lg’amli transformatorlar kabi uch cho’lg’amli transformatorlar ko’p hollarda uch fazalidir. 9.2 - rasm. Uchcho’lg’amlitransformator Uchcho’lg’amlitransformatorlartenglamasibittabirlamchicho’lg’ambilanvaharxilkuchlanishgaega bo’lganikkilamchicho’lg’amlar9.1danolinadi; almashtirish yo’li bilan o’rnatilgan rejimdagi 9.3 formulani olamiz. (9.3 ) Transformatorni keltirilgan cho’lg’amlar sonini hisobga olib , , va barcha o’zaro induktivliklar bir xildir, 1- cho’lg’am uchun (9.4) formulaga ega bo’lamiz. Ikki cho’lg’amli transformatorlar kabi (9.5). Bunda (9.6) Bu yerda: - birlamchi cho’lg’amni induktiv qarshiligi . Shunday qilib e 1 =-j birlamchi cho’lg’am tenglamasi quyidagi ko’rinishga ega (9.7) Shu bilan birga transformatorni ikkita ikkilamchi cho’lg’ami uchun tenglama kelib chiqadi. (9.8) (9.9) Shunda uch cho’lg’amli transformatorning tenglamasi quyidagicha bo’ladi { (9.10) Bu tenglamalarda cho’lg’amlarning to’liq qarshiligi ; ga teng. Uch cho’lg’amli transformatorlarning muvofiqlashgan vektor diagrammasi 2.66 rasmda ko’rsatilgan. 2.106 formula uchun va uch cho’lg’amli transformatorni (2.66 rasm)vektor diagrammasi radial joylashuv sxemasi to’g’ri keladi.(9.3 rasm). 9.3- rasm. Uch cho’lg’amli transformatorning vector diagrammasi 9.4- rasm . Uch cho’lg’amli transformatorning joylashuv sxemasi 9.5 - rasm. Uch cho’lg’amli transformatorlarda parametrlar joylashish sxemasini aniqlash uchun qisqa tutashuv tajribasi. Vektor diagramma va sxemalar joylashuvidan kelib chiqib bitta II-cho’lg’amda yuklama o’zgarganda ikkilamchi cho’lg’amda ham kuchlanish o’zgarishi kuzatiladi. Tok yuklamasi o’zgarganda cho’lg’amlarda tok oshib ketadi. Bunda magnitlangan tok va uch cho’lg’amli transformator oqimi umuman o’zgarmaydi. Ikkinchi cho’lg’amlarning birida yuklamaning ta’sir qilish darajasi boshqasiga z 1 qarshilikka bog’liq, chunki z 1 qarshilik qanchalik kata bo’lsa 1-cho’lg’amlarda kuchlanish tushadi va EYUK da o’zgarish ko’payadi. Agar uch cho’lg’amli transformatorning joylashuv sxemasida z 0 kuchlanishni cheksiz desak joylashish sxemasini qarshiliklari tufayli hosil bo’lgan 3 ta konturni anglash qiyin emas. Shuning uchun joylashish sxemasi parametrlarini aniqlash uchun qisqa tutashuv bo’yicha 3 ta tajriba o’tkazish zarur (2.68 rasm). Bu tajribalarda navbat bilan transformator cho’lg’amlari tutashadi va ajraladi.Bunda har bir tajribada bitta qarshilik inkor qilinadi. Birinchi tajribada (9.11) Ikkinchi tajribada (9.12) Uchinchi tajribada (9.13) lar aniqlanadi. Qisqa tutashuvni 3 ta tajribasida sxemalar joylashuv parametrlarini aniqlash mumkin. ; (9.14) (9.15) ; (9.16) Magnitlashgan kontur qarshiligi ikki cho’lg’amli transformatorlar uchun ham salt ishlash tajribasidan kelib chiqadi. Shunu nazarda tutish lozimki qisqa tutashuv tajribasidan cho’lg’amlar qarshiliklari induksiyasining teng summalari qarshiliklari , , qisqa tutashuv tajribasidan aniqlanadi. , , cho’lg’amlar qarshiligining induktiv qiymati bir-biriga nisbatan cho’lg’amlar joylashuviga bog’liq va transformator sterjeniga bog’liq. Qisqa tutashuv tajribasidan , , ni aniqlashda induktiv qarshilikning manfiy qiymati olinadi. Uch cho’lg’amli transformatorning cho’lg’amlarida kuchlanish o’zgarishi ikki cho’lg’am uchun aniqlanadi; va Cho’lg’amlarning bunday bajarilishida GOST barcha 3 cho’lg’amlar uchun quvvatni belgilaydi Cho’lg’amlarning bunday bajarilishida transformator quvvatni ikkilamchi cho’lg’amlardan biriga berishi mumkin. Avval quyidagi cho’lg’amlardagi transformatorlar ishlab chiqarilgan. 9.6 - rasm. Ikkita bir va bitta ikki cho’lg’amli bir fazali 3 cho’lg’ali transformator. Bu transformatorlarga mis kam sarflangan. Ularda bir cho’lg’amda quvvatni yoki 2/3 quvvatni yo’naltirish mumkin bo’lgan. Uch cho’lg’amli transformatorlar Y/Y 0 – 0 -11 yoki - 11 – 11 ulanish sxemasiga ega. Bir fazli uch cho’lg’amli transformatorlar nol ulanish guruhiga ega. Transformartor pasportida qisqa tutashuv , , kuchlanishi ko’rsatilgan. Uch cho’lg’amli transformatorlar ikkita generator chiqishiga ulangan ikkita bir cho’lg’amga ega bo’lgan transformatorlarni kuchaytiruvchi sifatida qo’llaniladi. 3- cho’lg’ami esa yuqori voltli tarmoqqa ulanadi. Bu holatda uch fazali guruhga ulangan uchta transformator qo’llaniladi. Bir fazali uch cho’lg’amli transformatorning sxemasi 2.69 rasmda ko’rsatilgan. Birlamchi cho’lg’amlar har xil sterjenlarda joylashgan bo’laklarining yuqori kuchlanishli ikki cho’lg’am ikkita parallel tarmoqqa ega. Transformator (G 1 yoki G 2 ) generatorlardan biri o’chirilganda ham ishlay oladi. Bunda ikkilamchi cho’lg’amdagi tok ikki parallel tarmoqlardan birida oqadi. Bu sxemada ko’rinib turibdiki uccho’lg’amli transformator birlamchi konstruksiyada ikkita ikki cho’lg’amli transformatorni bog’lab turibdi. Ikkita birlamchi cho’lg’amlarga ega bo’lgan uch cho’lg’amli transformatorlar bu cho’lg’amlarda har xil nominal kuchlanishga ega. G 1 va G 2 generatorlarni kuchlanishlari teng bo’lmaganda I 3 tok parallel tarmoqlarda teng taqsimlanmaydi. Bunda U 1 va U 2 kuchlanishlarni aniqlaydigan F 1 va F 2 oqimlar har xil bo’ladi. Bu esa sterjenlardagi to’yinishni har xilliligiga , po’latdagi isrofni bir xilda taqsimlanmasligiga olib keladi. Uch cho’lg’amli transformatorlarni ko’rib chiqilgan nazariyasini to’rt cho’lg’amli va ko’p cho’lg’amli transformatorlarga ham qo’llash mumkin. Yüklə 0,62 Mb. Dostları ilə paylaş:
|