7-mavzu: qushlar (aves) sinfining umumiy tavsifi (2 soat) Reja

 
A - bo’yin bo’limi
 
 
B - ko’krak bo’limi:
 
1. umurtqa tanasi 
2. ustki yoy 
3. ostist o’simta 
4. ustki yoylarni 
birikish yuzasi 
5. orqa miya kanali
 
6. ko’ndalang 
o’simta 
7. bo’yin 
qovurg’asining 
qoldig’i 
8. qovurg’a 
9. qon tomirlari 
uchun teshik 
10. qovurg’a 
boshchasi 
11. qovurg’a bo’rtigi.
 
 
5. Tulkining oyoq kamarlari va oyoqlari skeleti suyaklarini nomini raqamlarga 
mos holda yozing. 
 
 
 
 
1.___________________
______ 
1.___________________
______ 
1.___________________
______ 

---

113 
2.___________________
______ 
3.___________________
______ 
4.___________________
______ 
5.___________________
______ 
6.___________________
______ 
7.___________________
______ 
8.___________________
______ 
9.___________________
______ 
10.__________________
_______ 
2.___________________
______ 
3.___________________
______ 
4.___________________
_______ 
2.___________________
______ 
3.___________________
______ 
4.___________________
______ 
5.___________________
______ 
6.___________________
______ 
7.___________________
______ 
8.___________________
______ 
9.___________________
_______ 
 
Munozara yordamida mavzuni mustahkamlash
Quyidagi savollarga og’zaki javob bering. 
1. Sut emizuvchilar o’q skeleti qanday tuzilgan? 
2. Sut emizuvchilar bosh skeletida qanday o’zgarishlar bo’lgan? 
3. Sut emizuvchilar yelka kamari va oldingi oyoq skeleti qanday tuzilgan? 
4. Sut emizuvchilar chanoq kamari orqa oyoq skeleti qanday tuzilgan? 
5. Sut emizuvchilar muskulaturasi qanday tuzilgan? 
Mavzu bo’yicha bilimlarni tekshirish
Chiqish testlarini ishlang: 
1. Sut emizuvchilarning umurtqa pog’onasiga tegishli tushunchalarni 
belgilang
: A- orqasi botiq – protsel, B-yassi bo’g’imli – platitsel, V-umurtqalari 
o’zaro menisklar bilan birikkan, G-bo’yin umurtqalarida qovurg’alar saqlangan, D-
bo’yin umurtqalari doim 7ta, Ye-umurtqa pog’onasi 4 bo’limli, J-umurtqa 
pog’onasi 5 bo’limli, Z-tuban sutemizuvchilarida xorda saqlangan. 
2. Sut emizuvchilarda qanday qavurg’alari farq qilinadi?
A-chin, B-
yolg’on, V-soxta, G-yetim, D-chala, Ye-erkin. 
3.
Sutemizuvchilarning bosh skeletiga tegishli tushunchalarni belgilang
: A-
tish suyagi kvadrat suyagi orqali miya qutisiga birikadi, B-tish suyagi bevosita 
miya qutisiga birikadi, V-ensa suyagi bitta 2 bo’rtmali, G-quloq suyaklari 
qo’shilib, tosh suyagini hosil qiladi, D-miya qopqog’i suyaklari choksiz birikadi, 
Ye-ko’zlararo to’siq kengaygan, J-kvadrat suyagi bolg’achaga aylangan, Z-kvadrat 

---

114 
suyagi sandonchaga aylangan, I-birikuv suyagi bolg’achaga aylangan, K-birikuv 
suyagi sandonchaga aylangan. 
4. Qaysi sut emizuvchilarda o’mrov suyagi bo’lmaydi? 
A-ko’rshapalak, B-
maymun, V-arxar, G- ot, D-krot, Ye-fil. 
5. Sut emizuvchilar va oyoq barmoqlari tuzilishini juftlab yozing:
A-juft 
tuyoqlilar, B-toq tuyoqlilar, V-ko’rshapalaklar, G-kitlar; 1-III-barmoq kattalashgan, 
qolganlari kichrayshan, 2-oldingi oyoq barmoqlari uzun, orqa oyoq barmoqlari 
yo’q, 3-oldingi oyoqning I-barmog’i normal, qolganlari uzun, 4- I-barmog’i yo’q, 
III-va IV-barmoq barobar uzunlikda, qolganlari kichraygan. 
6. Sut emizuvchilar muskullari va ular vazifalarini juftlab yozing.
A-
diafragma, B- teri osti muskullari, V-mimik muskullar, G-tashqi quloq muskuli; 1-
ruxiy xolatni ifoda etish, 2-nafas olish akti va kuchanish, 3-quloq suprasini 
haratlantirish, 4-epidermis hosilalarini harakatlantirish va o’ralish. 
 
1
2
3
4
5 A- B- 
V- G- 
6 A- B- 
V- G-