7-mavzu: bozor va tavakkalchilik режа: Режа: Tavakkalchilik tushunchasi va o’lchovi

CHetlanish - bu haqiqiy natija bilan kutiladigan natija o’rtasidagi farq bo’lib, u tavakkalchilikdan (yo’qotishdan) darak beradi. Ushbu farq qancha katta bo’lsa yo’qotish, ya’ni tavakkalchilik ham shuncha yuqori bo’ladi.

• CHetlanish - bu haqiqiy natija bilan kutiladigan natija o’rtasidagi farq bo’lib, u tavakkalchilikdan (yo’qotishdan) darak beradi. Ushbu farq qancha katta bo’lsa yo’qotish, ya’ni tavakkalchilik ham shuncha yuqori bo’ladi.

Investitsiya va tavakkalchilik

• Hamma mablag’lar pulga chaqilgan holda investitsiyalanadi. Bu jihatdan investitsiya 2 ga bo’linadi: Birinchisi, mablag’ni to’g’ridan to’g’ri investitsiyalash, ya’ni uni korxona ishiga kapital sifatida qo’yish.
• Ikkinchisi, mablag’ni korxonalar aktsiyalarini sotib olishga sarflash bo’lib, portfel investitsiyalar deb ataladi.

Tadbirkorlik ishida tavakkalchilikni kamaytirish uchun investitsiya bir vaqtning o’zida bir necha sohaga yo’naltiriladi. Bu bilan bir yerda ko’rilgan zararni boshqa joyda ko’rilgan foyda bilan qoplash mumkin. Bunday jarayon iqtisodiyotda Diversifikatsiyalashgan investitsiya deb ataladi.

• Tadbirkorlik ishida tavakkalchilikni kamaytirish uchun investitsiya bir vaqtning o’zida bir necha sohaga yo’naltiriladi. Bu bilan bir yerda ko’rilgan zararni boshqa joyda ko’rilgan foyda bilan qoplash mumkin. Bunday jarayon iqtisodiyotda Diversifikatsiyalashgan investitsiya deb ataladi.

Investitsiya samaradorligini oshirish uchun quydagilar talab qilinadi:

• Birnchidan, investitsiya keltiradigan foyda bank beradigan foizdan katta bo’lishi kerak.Agar shunday bo’lmasa, ovora bo’lib pulni invistitsiyalagandan ko’ra, bankka qo’yib, bemalol foiz olib yotish qulay.
• Masalan, bank foizi yiliga 8 % bo’lsa, investitsiyadan keladigan foyda bundan ortiq, ya’ni 10-12 % bo’lishi kerak.

Ikkinchidan, investitsiyadan keladigan foyda inflyatsiya darajasidan yuqori bo’lishi talab qilinadi. Agar yillik inflyatsiya darajasi 7 % bo’lsa-yu, invistitsiya beradigan foyda normasi 5 % bo’lsa, zarar ko’riladi.SHuning uchun foydaning o’sishi inflyatsiya shiddatidan yuqori bo’lishi kerak.

• Ikkinchidan, investitsiyadan keladigan foyda inflyatsiya darajasidan yuqori bo’lishi talab qilinadi. Agar yillik inflyatsiya darajasi 7 % bo’lsa-yu, invistitsiya beradigan foyda normasi 5 % bo’lsa, zarar ko’riladi.SHuning uchun foydaning o’sishi inflyatsiya shiddatidan yuqori bo’lishi kerak.