4-amaliy mashg’ulot. Morfemika tahlil, so‘z yasalishi va so‘z turkumlari tahliliga doir amaliy mashg’ulotlar

4-amaliy mashg’ulot. Morfemika tahlil, so‘z yasalishi va so‘z turkumlari tahliliga doir amaliy mashg’ulotlar
Reja:
1.So’zlarning morfem tahlili ustida ishlash.
2.So‘z yasalish tahlili ustida ishlash.
3.So‘z turkumlari tahliliga doir amaliy mashg’ulotlar.


1-mashq. Matn tarkibidagi so‘zlarni ifodalayotgan kategorial ma‘nosiga ko‘ra guruhlarga ajrating. Leksemalarning lug‘aviy va sintaktik shakllarini farqlang. Morfologik jihatdan o‘zgaradigan va o‘zgarmas, gap bo‘lagi bo‘lib kela oladigan, sintaktik aloqa vositasi bo‘lishga xoslangan hamda so‘z-gap bo‘lib kela oladigan so‘zlarni guruhlang.
Bir oliysifat devona kishi bor edi. Xalq unga «Majnun al-haq»(«Haq yo‘lidagi devona») deb laqab qo‘ygandi. Chunki haq yodi unga mahbub, tun-kun bu yod ila mahbub edi. Biror so‘z aytmoqchi bo‘lsa, doimo haqqa xitob etar, javobini ham haq tilidan berar edi.
Bir bahor ayyomida u baytulloh – Ka‘bani ziyorat qilish niyatida safarga chiqdi. Yo‘lda ko‘p mashaqqat tortdi, bundan jismi ozor topdi. U mingan ulov ham g‘oyat zaif edi.

Bajarilishi:
Ot – hikoyat devona kishi xalq Majnun al-haq laqab, haq, mahbub, so‘z, xitob, javob, tili	Komakchi – ila
Sifat – oliysifat	Yuklama – ham
Son – bir	Undov –
Olmosh – u, bu, biror	Bog‘lovchi – Chunki
Fe’l –edi qo‘ymoq, bo‘lmoq, bermoq	Taqlid –
Ravish – tun-kun	modal – bor
Taqlid – doimo,