10-Laboratoriya ishi Mavzu: Tuzlarning kimyoviy xossalariga oid tajribalar Darsning maqsadi

10-Laboratoriya ishi

Mavzu: Tuzlarning kimyoviy xossalariga oid tajribalar

Darsning maqsadi: Talabalarga kimyoviy reaksiya turlari, termokimyoviy hisoblashlar haqida ma’lumot berish, birikish, ajralish, o’rin olish, o’rin almashinish, katalitik, qaytar, qaytmas reaksiyalar yuzasidan tushuncha hosil qilish.

Kerakli asbob va reaktivlar: stakan, shisha tayoqcha, voronkalar, tarozi, tarozi toshlari, menzurka, shpatel, shtativ, spirt lampasi, distillangan suv, qizil fosfor P, kalsiy karbonat, ohakli suv, natriy gidroksid NaOH eritmasi, temir mix, kaliy sulfat K₂SO₄ eritmasi, bariy xlorid eritmasi, qo’rg’oshin nitrat eritmasi, kaliy yodid KJ, mis (II) sulfat, natriy xlorid, kumush nitrat eritmasi.

Kimyoviy reaksiyalarni u yoki bu tipga (turga) mansubligini aniqlash oson bo’lishi uchun ularni turli belgilari bo’yicha klassifikasiyalanadi (sinflarga bo’linadi). 1. Dastlabki moddalar va reaksiya mahsulotlari soni va tarkibi bo’yicha hamma reaksiyalar birikish, ajralish, o’rin olish va almashinish reaksiyalariga bo’linadi. 2. Qaytarlik belgisi bo’yicha hamma reaksiyalar qaytar va qaytmas reaksiyalarga bo’linadi. 3. Issiqlik effektlari bo’yicha hamma reaksiyalar ekzotermik va endotermik reaksiyalarga bo’linadi. 4. Ta’sirlashayotgan moddalardagi elementlarning oksidlanish darajalarining o’zgarishi bo’yicha hamma reaksiyalar ikkiga bo’linadilar: oksidlanish darajalarining o’zgarishisiz boradigan reaksiyalar va oksidlanish darajalarining o’zgarishi bilan boradigan reaksiyalar (oksidlanish – qaytarilish reaksiyalari). 5. Ta’sirlashayotgan moddalarning agregat holatlari bo’yicha hamma reaksiyalar gomogen va getorogen reaksiyalarga bo’linadi. 6. Katalizator ishtirok etishi yoki etmasligi bo’yicha hamma reaksiyalar katalitik va katalizatorsiz reaksiyalarga bo’linadi.