1-bob: metallarni kesib ishlash

Tayanch iboralari:

Elastik deformatsiya, plastik deformatsiya, tishlanish (tutunish) kuchlari, bosim kuchi, erilish tekisligi, erilish burchagi, kovushkoklik, siljish burchagi, metallografik usul, mikrostruktura, qirindi va qirkim eni, qirishuv koeffitsienti, asbob geometriyasi, puxtalanish qatlami,o’simta.

4-BOB: KESISH JARAYONINING FIZIKAVIY

ASOSLARI.

1. Qirindining qirishuvi.

   
   

2. Puxtalanish (qattiqlanish) va uning ahamiyati.

   
   

3. O’simta paydo bo’lishi va uning kesish jarayoniga ta`siri.

   
   

Foydalanilgan adabiyotlar:

1. Arshinov V.A., Alekseev G.A. Rezanie materialov i rejushiy instrument.- M., 1976.

   
   

2. Ivanova G.A. Osnovы teorii rezaniya, instrumentы stanki. -M., 1953.

   
   

3. Avagimov V.D. Mashinasozlik materiallarni kesib ishlash, stanoklar va asboblar. – Toshkent, 1976.

   
   

4. Nikiforov V.M. Metallar texnologiyasi va konstruktsion materiallar. Toshkent, 1976.

   
   

5. Gorbunov B.I. Obrabotka metallov rezaniem, metalorejushie instrumentы i stanki. -M., 1981.

   
   

6. Granovskiy G.I., Granovskiy V.G. Rezanie metallov. -M., 1985.

   
   

Qirindining kirishuvi

Kesish jarayonida plastik deformatsiya natijasida yunilaetgan qirindi sikiladi, natijada qirindining buyi (uzunligi) keskichning yunilgan yuza buylab borish yulidan (yunilgan yuzaning uzunligidan) kiska bo’ladi. ( rasm), kalinligi ₁ esa kesib olinadigan kavat kalinligi α dan katta bo’ladi. Qirindining eni ₁ esa qirkim eni dan kam fark kiladi. Plastik deformatsiya yuzaga kelishi bilan qirindi xajmi uzgarmaydi, ya`ni kesib olinadigan qatlam xajmiga teng bo’ladi, demak

bu erda:

_o – qirkimning kundalang kesim yuzasi, mm²

₁ - qirindining kundalang kesim yuzasi, mm²

_o – keskichning siljish masofasi, mm

₁ – qirindining uzunligi, mm
bu formuladan :

K=
Bu erda K – qirindining buylama qirishuv koeffitsienti.

Kesish sharoitiga qarab qirishuv koeffitsienti birdan oltigacha bo’lishi mumkin. Masalan: ma`lum bir kesish sharoitida 20 X markali (pulat) uchun K=3,64, mis uchun esa K=6 dan kattarok. Murt materiallarni yo’nishda qirishuv koeffitsienti birga yakinlashadi, (K=1). Qirishuv koeffitsientining kiymati yuniladigan materiallar xossasiga, kesuvchi asbob geometriyasiga, kesish rejimiga va sovutuvchi suyuklikka boglik bo’ladi. Katta tezliklar bilan kesishda kesish burchagi kamaygan, oldingi burchak va qirkim kalinligi ortgan sari qirishuv koeffitsienti kamayib boradi. Demak, kesib olinuvchi qatlam qanchalik kam deformatsiyalansa, kesish jarayoniga shuncha kam kuch sarf bo’ladi. SHuning uchun kesib ishlashning muayyan sharoitida qirishuv koeffitsienti K ning kiymatini bilish amaliy jixatdan muxim axamiyatga ega.