Qarshi davlat universiteti



Yüklə 53,07 Kb.
səhifə4/15
tarix04.02.2023
ölçüsü53,07 Kb.
#82840
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   15
NAMOZOV ABROR

Qobiliyatlarning turlari
Qobiliyatlar umumiy va maxsus bo`ladi. Umumiy qobiliyatlar mavjud bo`lganda kishi faoliyatning turli xillari bilan muvaffaqiyatli shug`ullana oladi. Maxsus qobiliyatlar kishiga qandaydir bir muayyan faoliyat bilan muvaffaqiyatli shug`ullanish imkoniyatini beradi. Masalan, matematik, texnikaviy, adabiy, musiqiy, tasviriy va boshqa qobiliyatlar bo`ladi.
Umumiy qobiliyatlarga ko`p hollarda intellekt, tafakkurning kreativligi va shaxsning psixomotor qobiliyatlari kiradi deb hisoblaydilar.
INTELLEKT. Yuqorida ko`rsatib o`tganimizdek odamning aqliy rivojlanish darajasini o`rganishga intilish "intellekt" tushunchasini va nazariyasininng yaratilishiga olib keldi. Ko`rsatib o`tganimizdek intellektini o`lchash va baholash uchun turli testlar qo`llaniladi. Ularning barchasi intellekt testlari degan umumiy nom bilan ataladilar. Biz yuqorida intellektini baholashda ko`p qo`llaniladigan testning mohiyatiga qisqa to`xtalib o`tgan edik. Shuni ta`kidlab o`tish lozimki, ulardagi formulalar bolalar intellektini o`lchashda qo`llaniladi. Katta yoshli kishilar intellektini baholash uchun boshqa mezon, individual natijani biror meyor (ko`pchilikni o`rganish natijasida tajriba yo`li bilan topilgan) bilan taqqoslanadi. Quyida biz shunday jadvallardan birini keltiramiz.


Intellektni baholash jadvali.

Intellekt
koeffitsienti
IQ

Aqliy rivojlanish darajasi



% hisobida taqsimlanganlik ko`rsatgichi

130 va yo’qori

Juda yuqori

2,2

120 - 129

Yo’qori

6,7

110 - 119

Yaxshi

16,1

90 - 109

O`rta

50,0

80 - 89

Past

16,1

70 - 79

Chegara ko`rsatgichi

6,7

69 va past

Aqliy zaiflik

2,1

Ko`rinib turibdiki, (jadvalga qarang) yuqori intellektga egalar va aqliy zaiflar 2% ni tashkil qilar ekan. Aqliy rivojlanish darajasini o`lchash ko`proq aqliy zaiflikni, ijtimoiy qarovsizlikni yoki kasbga tanlash maqsadida qo`llaniladi. Hozirgi vaqtda psixologik tadqiqotlar intellektning o`zgarmasligini inkor qiluvchi, uning juda ko`plab omillarga bog`liq (ijtimoiy muhit, oila, irsiyat, motivatsiya) ekanligini ko`rsatmoqda. Shu sababli intellekt koeffitsienti kishining taqdirini belgilovchi birdan-bir ko`rsatgich sifatida qo`llanilishi mumkin emas.



Yüklə 53,07 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   15




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©www.azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin