Parlayan tar, Kamança
Yüklə 10,19 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Azərbaycan Respublikası Prezidentinin İşlər Idaroei PREZİDENT KİTABXANASI
| ^Azərbaycan xalqının musiqi mədəniyyəti çoxəsrliK zəngin Tarixə malixdir. Bu xəzinənin qiymətli sərvətlərindən biri də müxtəlifliyi və rəngarəngliyi ilə seçilən, yaşı qədim zamanlara gedib çıxan milli musiqi alətləridir. Yaranışı eramızdan çox-çox əvvəllərə aid edilən zərb, nəfəs, simli alətlər əsrlər boyu musiqi sənətinin inxişafı ilə paralel olaraq böyüx təramül yolu Keçmişdir. Musiqi alətləri xalqımızın tarixini yaşadır. Ulu babalanmıza döyüşlərdə ruh verən, meydanlarda nərə çəKən xərənay, davul, müqəddəs sanılan qopuz, saray məclislərinin bəzəyi olan rübab, çəng, bərbət, ud, el şənlixlərinin, meydan tamaşalannın musiqi simasını yaradan saz, balaban, zurna, nağara, Qarabağ, Şamaxı, Baxı muğam məclislərinin baş qəhrəmanları ximi parlayan tar, Kamança... cP srləri , nəsilləri qovuşduran yol boyünca neçə-neçə alətlər təxmilleşmiş, dövrün bədii-estetix tələbatını ödəyənlər mədəni epoxanın simvoluna çevrilmiş, bəziləri isə öz rolunu zamanında oynayaraq tədricən səhnədən getmişdir. Azərbaycanın musiqi mühitində vaxtilə mövcud olmuş bir çox musiqi alətləri indi Keçmişimizin təcəssümüdür. Nizaminin «Xemsə»sində orta əsrlərdə Azərbaycanda geniş istifadə olunan 40-dan artıq musiqi alətinin adı çexilir. Klassix Şərq musiqi elminin dühaları, eyni zamanda zəmanəsinin parlaq ifaçıları olan Azərbaycanın böyüx alimləri - Sefieddin Urməvinin, Əbdülqadir Marağainin risalələrində neçə-neçə musiqi alətlərinin təsviri, ifaçılıq üsulları dəqiq elmi izahı ilə verilir. Müasir musiqi enenəlerinde onlann çoxunun yalnız adları qalsa da, dünyanın səslənən meranında onların avazı da, sədası da genetix yaddaşın silinmeyen qatlarında yaşayır. (Ç ağdaş musiqi ifaçılığımızın əvəzolunmaz iştiraKÇiları olan zurna, balaban, qaval, nağara, saz, tar, Kamança yüzilliıdərin ən ulu, əzəli ruhunu yaşadır. Bu ruh onlara minilliKİerin səs ovsunlannı yaşadan Qobustandaxı məşhur qaval daşdan, Mingəçevirdə, Ağstafada, Uçarda, Gədəbəydə aparılan arxeoloji qazıntılar zamanı tapılmış qədim nəfəs, zərb alətlərindən, «Dədə Qorqud» boylarından bizlərə salam söyləyən qopuzdan miras qalıb... Ona əsr miniatürlərinə, dexorativ-tesviri senet nümunələrinə, qədim abidələrə, səyyahların xatirələrinə hexx olmuş musiqi alətləri haqda qiymətli melumatlar bu gün neçə-neçə musiqi alətini yenidən müasir həyatımıza qaytarmağa imran verir. Azərbaycan mədəniyyəti tarixində yeni səhifə açmış XX əsrin musiqi islahatları milli ifaçılıq sahəsində də
dəyişixlixlər yaratdı: milli çalğı alətlərinin repertuannda ənənəvi musiqi ilə yanaşı müasir bəstəxar yaradıcılığı, dünya xalqlannın musiqisi Təmsil olunMağa başlandı. y V /illi musiqi alətlərimizin əsrarəngiz sədalarda, bənzərsiz tembr çalarlarında xalqımızın milli-mədəni musiqi təfəKKÜrü, bədii dünya duyumu yaşayır. Musiqi alətləri həm de gəlecəxle elə indinin özündən ünsiyyət yaradan bir dünyanın elçiləridir. Səsləri ilə musiqini yaşadan, dilləndirən sirli bir dünyanın... FƏRƏH ƏLİYEVA, musiqişünas w я г , s / r . з Ж сЛ G
^ A z e rb a ija n has a very ancient folk music culture. One of the valuable parts of this treasure is our national musical instruments having a long history and amazing by its diversity. Percussion, wind and string instruments went a thorny path throughout the history of musical art. The musical instruments are the elements of the national culture. Kerenay raising the martial spirit of our ancestors, giving music in the squares, davul, gopuz which is thought to be sacred, the dycor of the royal parties rubab, chanq, barbat, ud, saz, balaban, zurna, naghara creating the musical spirit of square plays, tar, kamancha shining as the main characters of Karabakh, Shemakhi, Baku mugam celebrations... In the road joining centuries and generations the number of instruments developed, those that meet artistic-esthetic requirements of the generation became the symbols of cultural era, and some of them playing their roles at the time have gone off the stage. i ^
of our past. More than 40 musical instruments widely used in mediaeval Azerbaijan were mentioned in Nizami's “Khamsa". The geniuses of the classical oriental musical science, at the same time bright performers of their time, great scientists of Azerbaijan namely Safiaddin Urmavi, Abdul Gadir Maraghali provided at their works the description and performing methods of many musical instruments with exact scientific explanation. Although only the names of most of them remained in the modern musical traditions, their voice and melody live inside the unforgettable slides of the memory in the world musical life. ^ X ic h great elements of our modern musical performance as tar, saz, khamancha, gaval, zurna, balaban, nagaı enliven the greatest and immortal spirit of the centuries. This spirit was inherited by them from famous gaval stone in Gobustai enlivening the secrets of decades, ancient wind and drum instruments that were found during the archeological researches in Mingachevir, Agstafa, Ujar and Gedebey, gopuz that gives us greetings from our ancestors... Valuable information about thd musical instruments that were engraved to the mediaeval miniatures, examples of the decorative and fine arts, ancient monuments, ^ ^ memories of travelers give us the chance to bring many musical instruments back to our modern life. ^
^ X /X ^ c e n tu ry opened a new page of the history of Azerbaijan culture. Reforms in the field of world musie resulted in fundamental changes of national performing arts. Besides the traditional music modern music also appeared in the «*
1 у repertoire of the national musicians. National and cultural musical mentality and artistic outlook of our n a ^ n lw e in the great melody and unlike timbres of our national musical instruments. At the same time musical instruments are also the messengers of the world that starting from today links the future. Of a secret world that enlivens and makes the mufeic play... ? в б
Azərbaycan Respublikası Prezidentinin İşlər Idaroei PREZİDENT KİTABXANASI musical expert ^Azərbaycan musiqi mədəniyyəti hələ qədim dövrlərdən başlayaraq öz zənginliyi, yüksək professionally ilə seçilir. Siyasi həyatın gərginliyinə baxmayaraq orta əsrlərdə ölkə hökmdarları öz saraylarında parlaq zəkalı şairlərin, filosofların, rəssamların və musiqiçilərin yaşayıb-yaratmasına şərait yaradırdılar. İfaçılq sənətindən əlavə Azərbaycan dünya musiqi mədəniyyəti xəzinəsinə Səfiəddin Urməvi (XIII əsr), Əbdül Qadir Marağai (XIV əsr) kimi görkəmli musiqi nəzəriyyəçilərini bəxş etmişdir. Bir neçə əsr ərzində onların işləri bir çox elmi tədqiqatların fundamental əsasını təşkil etmişdir. ^Azərbaycan miniatürlərinin şah əsərləri musiqi sənətinin çiçəklənməsi barədə məlumat verir. “Xəmsə”, (1539-1543, London, Britaniya kitabxanası), “Şahnamə” (1520-1530, ABŞ, şəxsi kolleksiya) və.s kimi əlyazmalarına çəkilmiş miniatürlərdə musiqiçilərin dolğun obrazları və gözəl musiqi alətləri təsvir olunur. /V/ATəsrin ortalarına qədər Qacarlar dövründə Azərbaycan fırça ustaları musiqiçilərin və milli musiqi alət lərinin təsvirini verən rəngkarlıq əsərlərini yaratmışlar.Ermənilərin vəhşicəsinə məhv etdikləri İrəvan xanlığının Sərdarlar sarayından çıxarılan (indi Gürcüstan Dövlət incəsənət muzeyində saxlanılır) əsərlərdə də Azərbaycanın qədim milli musiqi alətlərinin təsvirinə rast gəlirik. A C Y əsrdə Azərbaycan təsviri incəsənətinin çiçəklənmə dövründə Ə. Əzimzadə, T. Nərimanbəyov, A. Cəfərov, M. Abdullayev, Ə. Rzaquliyev, A. Rüstəmov, A. Ələsgərov, F. Qəmbərov, E. Avalov, E. Qurbanov və başqaları milli musiqi mədəniyyəti mövzusuna həsr edilmiş dəyərli əsərlər yaratmışlar. Cəmilə Həsənzadə, sənətşünas ,5>ince ancient times the musical culture of Azerbaijan is distinguished by its high professionalism and diversity. Despite the difficult political situation in Middle Ages the regents of the country provided conditions and facilities for famous poets, philosophers, artists and musicians. Besides the representatives of performing arts Azerbaijan gave to the world such theorists of musical culture as Safiaddin Urmavi (XIII century) and Abdul Qadir Maraghai (XIV century). During several centuries their works were used as a basis for many scientific researches. ^Azerbaijani miniatures of this period give us the evidence of musical arts prosperity. Such manuscripts as “Khamsa” (1539-1543, London, British Library), ‘‘Shahname” (1520-1530, USA, personal collection) etc. provide us with images of musicians and their instruments. In the times of Qajar epoch till the middle of XIX century Azerbaijani artists created the beautiful pictures of musicians and national music instruments. The pictures taken from the Sardar Palace in Irevan khanate that was destroyed by Armenians also give us the images of ancient Azerbaijan national music instruments (now this pictures are the privacy of the Georgian State Art Museum). J n XX century during the period of prosperity of Azerbaijan fine arts A.Azimzade, T.Narimanbeyov, A.Jafarov, M.Abdullayev, A.Rzakuliyev, A.Rustamov, A.AIasgarov, F.Gambarov, E.Gurbanov etc. created a number of works on national music culture. Jamila Hasanzadeh, Fine Arts expert QAVAL Azərbaycan Musiqi Mədəniyyəti Dövlət Muzeyi KAMANÇA. Usta İlham Ağayev Azərbaycan Musiqi Mədəniyyəti Dövlət Muzeyi Ç Ə Q A N Ə Azərbaycan Musiqi Mədəniyyəti Dövlət Muzeyi Q O P U Z. U sta M əcnun Kərim ov Azərbaycan Musiqi Mədəniyyəti Dövlət Muzeyi UD Azərbaycan Musiqi Mədəniyyəti Dövlət Muzeyi SAZ Azərbaycan Musiqi Mədəniyyəti Dövlət Muzeyi Z Ü LFƏ R . Usta Q asım Q asım ov Azərbaycan Musiqi Mədəniyyəti Dövlət Muzeyi T A R Azərbaycan Musiqi Mədəniyyəti Dövlət Muzeyi BƏM TAR. Usta Varid Fərzəlibəyov Azərbaycan Musiqi Mədəniyyəti Dövlət Muzeyi SƏNTUR. Usta Məcnun Kərimov Azərbaycan Musiqi Mədəniyyəti Dövlət Muzeyi Azərbaycan Musiqi Ə S A TAR ,iai Mədəniyyəti Dövlət Muzeyi
BƏ H R AM G UR V Ə F İT N Ə Ş İK A R D A ” . Ə. N əvainin “ D İV A N ” əsərindən. 1527-ci Paris, milli kitabxana B a rbə din m u siq isi” . N izam inin “X ə m sə ” ə sərin dən, 1520-1530-cu illər London, Britaniya kitabxanası S E V G İL İL Ə R B A Ğ D A ” . S ultan M əhəm m ə d. Hafizin Divan əsə rin d ə n , 1530-cu illər Boston, Təsviri Sənət Muzeyi H A R A N IN BA R M A N I Ö L D Ü R M Ə S İ” . M irzə Əli I T ə h m asibin “Ş a h n a m ə ” əsərindən. 1520-1530-cu illər ABŞ, şəxsi kolleksiya QAVAL İLƏ Q IZ ” . Q acar m əktə bin in rəssam ı. XIX əsrin əvvəlləri Tehran, Qülistan Muzeyi . Orta ə srlə r m iniatürü İstanbul, Topqapı Sarayı kitabxanası X X əsr m iniatürü, kağız, qua ş A zə rb a yca n D övlət İncə sə n ə t M uzeyi 1/9 9J Azərbaycan Respublikası Prezidentinin içlər idarəsi PREZİDENT KİTABXANASI XIX əsr m iniatürü A zə rb a yca n D övlət İncəsənə t M uzeyi
L BU LU D , orta əsrlər, üm um i görün üş, fra g m e n tlə r A zə rb a yca n Dövlət İncəsənə t M uzeyi VAZ, orta əsrlər, üm um i görünüş, fra g m e n tlə r A zə rba ycan D ö vlət İncəsənə t M uzeyi
- ŞƏ Kİ XA N SARAYI, XVIII əsr, d iv a r rəsm lərind ən fra q m e n tlə r a “S Ə F İƏ D D İN U R M Ə V İ” , 1975, L ə tif Kərim ov, xalça, 170x120 sm L .K ə rim o v adına A zə rb a yca n Xalçası X alq Tətbiqi Sənəti D ö vlət M uzeyi “ Ü Ç L Ü K ” , 1970, Pavel K uzm enko, qobelen, 172x160 sm L.K ərim ov adına A zə rb a yca n Xalçası X a lq Tətbiqi Sənəti D ö vlət M uzeyi T R İO ” , 2005, Nurəli Şahbazov, bürünc, 2 0x1 5x10 sm
Ü Ç LÜ K", 2005, Z a k ir Ə hm ədov, bürünc, 4 0 x 2 5 x 1 5 sm “Z U R N A Ç A L A N ” , 2005, İsa M əm m ədxanov, bürünc, 25x20x11 sm “Q ız Q a la s ı” Rəsm Q alereyası
‘X A N Ə N D Ə ” , 2005, S ahib Q uliyev, metal, m ərm ər, 3 5 x1 0 x1 0 sm “ M U S İQ İN İN A H Ə N G İ", 2006, Teym ur Q əribov, gil, 30x20x20 sm M U S İQ İ” , 1989, Cəlil İbrahim ov, vaz, keram ika, 45x5 0 x3 5 sm “A B Ş E R O N , M U S İQ İÇ İL Ə R ” , 1970, S əm ədağa Cəfərov, saxsı, şirəaltı rəsm , d-40 sm L .K ə rim o v adına A zə rb a yca n Xalçası X alq T ətbiqi Sənəti D ö vlət M uzeyi
M U Ğ A M A X Ş A M I” , 1999, F əxriyyə M əm m ədova, qarışıq texnika , 2 5x3 5x30 sm Şəxsi kolleksiya D Ə D Ə Q O R Q U D ", 2005, İrina Q undorina, qarışıq texnika, 30x2 5x30 sm
г “T R İO ” , 2006, Pərviz Hüseynov, qarışıq texnika , 10x20x10 sm I “Z U R N A Ç A L A N ”, 1950-ci illər, N adir Axundov, kağız, akvarel, 25x30 sm “A R T -G ro u p ” Rəsm Q alereyası KASIB EVİNDƏ TOY”, 1937, Əzim Əzimzadə, kağız akvarel “ M Ə R C A N IN R Ə Q S İ” , Rafiz İsm ayılov, kağız, quaş Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət və Turizm Nazirliyi
M E YM U N O Y N A D A N ” , 1971, Ə lə kb ə r Rzaguliyev, linoqravür, 70x50 sm “Q ız Q a la s ı” Rəsm Q alereyası A Ş IQ P Ə R İ” , 1974, M aral R ə hm anzadə, kağız, tuş, 4 0 x3 0 sm A zə rb a yca n D övlət İncəsənə t M uzeyi ■ “Z U R N A Ç IL A R ” , 2006, Elturan Avalov, kagiz, akvarel, 30x20 sm M İN G Ə Ç E V İR ” , A rif Ə ləsgərov, avto-litografiya, 60x50 sm Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət və Turizm Nazirliyi “M U Ğ AM ", 2006, M irTeym ur M əm m ədov, kağ.z, q a rışıq texnika, 20x30 sm H A B İL”, 2004, A dil Rüstəm ov, kağız, tuş, 30x20 sm Q A R A C A Q IZ ” , 2005, Ə sm ər Ə liyeva, kağız, garışıq texnika, 40x30 sm A zə rb a yca n D ö vlət R əssam lıq A ka d e m iya sı LE Y Lİ V Ə M Ə C N U N ” , 2006, Ramil Ə liyev, kağız, akvarel, 28x40 sm A zə rb a yca n D övlət R əssam lıq A ka dem iyası M USİQ İ Ç Ə L Ə N G İ” silsiləsin dən, 2006, Nazim Yunusov, kağız, tuş, 30x20 sm M U S İQ İ V Ə D İN İN V Ə H D Ə T İ” , 2006, Zərinə A b dullayevə , linoqravür, 4 0x3 0 sm A zə rb a yca n D övlət R əssam lıq A ka dem iyası
i AZ Ə R B A Y C A N N A Ğ IL L A R I” , 2006, Z üm rüd M əm m ədova, kağız, garışıq texnika, 4 0 x 3 0 sm A zə rba ycan D övlət R əssam lıq A ka dem iyası
“ M U Ğ A M IN F Ə L S Ə F Ə S İ” , 2005, M ə ta n ə t A sla n o va , kağız, g a rışıq texnika, 3 4x3 7 sm - ........ ............... ............................................ ... ......................................................................................................................................................................................................................................... “G Ü L L Ə R İÇ İN D Ə ” , 200 5, Ş ö h rə t Ə ləkbərov, kətan, yağlı boya, 4 5 x6 0 sm
MUGAM” , 1965, Toğrul Nərimanbəyov, kətan, yağlı boya, 187x125 sm Azərbaycan Dövlət İncəsənət Muzeyi N A T Ü R M O R T ” , 1958, H e ydər C abbarlı, kətan, yağlı boya, 7 0 x1 0 0 sm A zə rb a yca n Dövlət İn cə sə n ə t M uzeyi “QURBAN PİRİMOVUN PORTRETİ”, 1950, Salam Salamzadə, kətan, yağlı boya, 122x92 sm Azərbaycan Dövlət İncəsənət Muzeyi 'CAVAN A Ş IQ L A R ” , 1939, H əsən M əm m ədov, kətan, yağlı boya, 7 9 x1 0 2 sm A zə rb a yca n D övlət İn cə sə n ə t M uzeyi ‘TARZƏN HACI M ƏMMƏDOVUN PORTRETİ” , 1959, Hafiz Məmmədov, kətan, yağlı boya, 75x140 sm Azərbaycan Dövlət İncəsənət Muzeyi USTA", 1989, Elçin M əm m ədov, kətan, yağlı boya, 100x85 sm Azərbaycan Dövlət Rəsm Qalereyası BAYRAM ” , 2003, Həmzə Abdullayev, kətan, yağlı boya ŞƏ R Q M O TİVLƏ Rİ”, 2006, Cəmilə Həşimova, karton, qarışıq texnika, 50x70 sm ŞƏ RQ M U S İQ İÇ İL Ə R İ” , A ğ a s ə f Cəfərov, kətan, yağlı boya, 150x128 sm Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət və Turizm Nazirliyi “BAHAR N Ə Ğ M Ə Sİ” , 1967, Bağır Maratlı, kətan, yağlı boya, 160x68 cm Azərbaycan Dövlət İncəsənət Muzeyi “ Q A R A B A Ğ B Ü L B Ü L L Ə R İ” , 1999, Q ü d rə t M əm m ədov, kətan, yağlı boya, 64x80 sm
Г M U S İQ İ” , 2000, Tofig Q əzənfər, kətan, yağlı boya, 100x120 sm M ü a sir İncə sə n ə t M ərkəzi, Rəsm q a le re ya sı ‘X A N Ə N D Ə ", 1995, Nam iq M əm m ədov, kətan, yağlı boya, 50x32 sm M üasir İncəsənə t M ərkəzi, R əsm Q alereyası
A D S IZ , 200 1, İnna K o stina, kətan, yağlı boya, 6 0 x5 0 sm R Ə Q S ” , 2005, Ə fə n d iye va Aidə, kətan, yağlı boya, 4 5 x 3 5 sm “Q ız Q a la sı” Rəsm Q a le re ya sı
OD G Ə L İN İ” , 1973, M irC avad C avadov, kətan, yağlı boya, 2 6 0 x2 9 0 sm Şəxsi kolleksiya M U S İQ İ”, 2005, Lyubov M ircavadova, kağız, pastel, 7 0x5 0 sm
K A M A N Ç A Ç I Q IZ ” , 1994, Elşən H acizadə, kətan, yağlı boya , 100x100 sm A zə rba ycan Dövlət İncə sə n ə t M uzeyi ‘AY, KAM ANÇA VƏ PİŞİK”, 2006, Niyaz Nəcəfov, kətan, yağlı boya, 85x90 sm DUET”, 2006, Əmrulla, kətan, yağlı boya, 70x90 sm я M U SİQ İÇ İ X A N IM L A R ", 1997, A faq H ü seynova , kətan yağlı boya, 9 0x9 0 sm D Ə R V İŞ ”, 2005, Z a k ir Hüseynov, kətan, yağlı boya, 100x90 sm 'A X Ş A M Ç A Ğ I” , 2006, E ld a r B abazadə, kətan, yağlı boya, 110x50 sm __
MİLLİ MUSİQİ ALƏ TLƏ R İ”, 2006, Nazim Şamxorov, kətan, yağlı boya, 80x70 sm M UĞAM ”, 2006, Faiq Qəmbərov, karton, yağlı boya, 73x102 sm DƏ DƏ Q O R Q U D ”, 2001, İsm ail M əm m ədov, kətan, yağlı boya, 80x67 sm i UD Ç A L A N ”, 2006, N azim R əhm anov, kətan, yağlı boya, 8 0x1 00 sm “A b ş e ro n ” Rəsm Q a le re ya sı
MUĞAM CÜTLÜYÜ", 2005, A rif İsmayılov, kətan, yağlı boya, 68x80 sm M UĞAM ” , 2000, Emin Ələkbərov, kətan, yağlı boya, 80x100 sm SADIQCANIN PO R TR ETİ” , 2005, Bayram Qasımxanlı, kətan, yağlı boya, 53x70 sm ‘QARABAĞ ŞİKƏSTƏSİ”, 2005, Arif Qəndi, kətan, yağlı boya, 69x80 sm S ə rginin tə şkilatçıla rı aşağ ıda kı m uzey və q a le re ya la ra öz tə şə kkü rlə rin i bildirirlər: ı A zə rb a y c a n D ö vlət İncəsənə t M uzeyi L ə tif K ə rim o v adına A z ə rb a yca n Xalçası və X a lq Tətbiqi S ə n ə ti D ö vlə t M uzeyi Azərbaycan Musiqi Mədəniyyəti Dövlət Muzeyi Azərbaycan Dövlət Rəsm Qalereyası A zə rb a yca n D ö vlə t R ə ssam lıq A ka dem iyası “Q ız Q a la sı” Rəsm Q alereyası M ü a sir İncəsənə t M ərkəzi “A R T -G ro u p ” Rəsm Q alereyası “A b ş e ro n ” Rəsm Q alereyası “ M u ze y M ərkə zi” Sərgi Q alereyası Kataloq: Music Music -> Aşıq Şəmşirin anadan olmasının 120 illiyinə həsr olunur Music -> Beatles-Michelle Doris Day – Perhaps,Perhaps, Perhaps Roy Orbison – Pretty Women Music -> Ozan dünyasi №2(5), 2011 Music -> İbrahimova elza imaməddin qizi Music -> Composer/Arranger Music -> Department of Music Center for the Arts Recital Hall Music -> Ludwig van Beethoven Music -> Topic: Listening and Understanding Music ks1 ludwig van beethoven Music -> Ludwig van Beethoven: His Life and Music By Joy Agre Yüklə 10,19 Mb. Dostları ilə paylaş:
|