Daha önceden tanısı konulmayan



Yüklə 444 Kb.
tarix09.02.2017
ölçüsü444 Kb.
#8252



Daha önceden tanısı konulmayan

  • Daha önceden tanısı konulmayan

  • 1 haftadan daha az süredir devam eden karın ağrısı



> 1000 sebebi bulunmaktadır:

  • > 1000 sebebi bulunmaktadır:

    • NSAP (34%)
    • Akut appendisit (28%)
    • Akut kolesistit (10%)
    • Obstrüksiyon (4%)
    • Perfore PU (3%)
    • Pankreatitis (3%)
    • Divertikular hastalıklar (2%)
    • Diğerleri (13%)
  • 20-40% yatış oranları

  • 50-65% başlangıçtaki yanlış tanı oranları





Stimulus viseral afferent lifler dorsal kök

  • Stimulus viseral afferent lifler dorsal kök

  • gangliyonlar

  • arka boynuz

  • kontralateral spinotalamik traktusta

  • talamik nukleus, ponsun retiküler formasyon nukleusu medulla

  • limbik sistem ve frontal kortekse giderler.



Viseral ağrı reseptörleri

  • Viseral ağrı reseptörleri

  • demyelinize C lifleri

  • C lifleri kas, periost, mezenter, viseral ve parietal peritonda bulunur. Bu reseptörlerin uyarılması künt veya yanma tarzında, yavaş başlangıçlı kötü lokalize edilen ağrı şeklinde yorumlanır.

  • İntraperitoneal organlar bilateral inerve olur, bu nedenle ağrı orta hatta hissedilir.



Viseral ağrı;

  • Viseral ağrı;

  • •künt,

  • •lokalizasyonu kötü,

  • •kramplı, yanıcı tarzdadır.

  • Hissedilen ağrının lokalizasyonu organların dermatomları ile ilişkilidir.

  • Foregut özofagus, mide, duodenum, pankreas, safra yolları, ve dalak;

  • midgut distal duodenum, jejunum, ileum, apendiks, çıkan kolon, proksimal transvers kolon;

  • hindgut distal transvers kolon, inen kolon, dentate çizgisine kadar rektosigmoid bileşkedir.

  • Terleme, huzursuzluk, bulantı, kusma, terleme ve solukluk

  • sekonder otonom etkilerdir.



Somatik ağrı

  • Somatik ağrı

  • viseral ağrıdan daha yoğun ve daha iyi lokalize edilir (miyelin lifler).

  • Bakteriyel ve kimyasal inflamasyonla birliktedir.

  • Cilt dermatomları T6 ve L1’le ilişkili periferal sinirlerle spinal korda gelir.



Yansıyan ağrı

  • Yansıyan ağrı

  • Somatik afferent sinirlerle viseral afferent nörönlar arasındaki bağlantılarla tutulan organdan uzakta hissedilen ağrıdır.

  • Gelişimsel embriyolojiye dayanan hissedilme yerleri vardır.



1-  Sağ omuz

  • 1-  Sağ omuz

  • -   diyafragm

  • -   safra kesesi

  • -   karaciğer kapsülü

  • - sağ taraflı plevraya ait sorunlar

  • 2-   Sağ skapula

  • - safra kesesi

  • - safra yolları

  • 3-Kasık veya genital bölge

  • -  böbrek

  • -  üreter

  • - aort veya ilyak arter



Hastanın durumu çok kötü mü?

  • Hastanın durumu çok kötü mü?

  • Hastanın semptomları bir hastalık paternine uyuyor mu?

  • Hastanın mevcut durumunun anlaşılmasını zorlaştıracak risk faktörleri var mı(altta yatan hst, yaş, gebelik…)?



Genel durumu kötü olan hastaların resüsitasyonu ve hızlı değerlendirmesi aynı anda yürür.

  • Genel durumu kötü olan hastaların resüsitasyonu ve hızlı değerlendirmesi aynı anda yürür.

  • Stabil hastalarda daha ayrıntılı hikaye, FM alınıp, tetkikler basamak basamak yürürken, risk taşıyan hastalarda ileri tetkiklerden başlanabilir.



Uç yaşlar

  • Uç yaşlar

  • Hızlı başlayan çok şiddetli ağrı

  • Anormal vital bulgular

  • Dehidratasyon

  • Viseral tutulum bulguları (terleme, kusma, solukluk…)



Normal vital bulgular özellikle yüksek risk grubu olan hastalarda durumun ciddiyetini ekarte ettirmez.

  • Normal vital bulgular özellikle yüksek risk grubu olan hastalarda durumun ciddiyetini ekarte ettirmez.

  • ŞOK HIZLI GELİŞEBİLİR.



Kritik hastalarda hızla:

  • Kritik hastalarda hızla:

  • Damar yolu, sıvı

  • Monitörizasyon

  • Oksijen

  • Eş zamanlı kan tetkikleri: elektrolit, BUN, Cr, Hemogram, PT,PTT, kan grubu, cross



Perforasyon



Erken appendicitis

  • Erken appendicitis

  • Perforasyon

  • Akut gastritis

  • Akut pankreatitis

  • AAA rüptürü

  • Mezenterik thromboz



DU / GU

  • DU / GU

  • Özofajit

  • Akute pankreatitis

  • AAA



Safra kesesi hst

  • Safra kesesi hst

  • DU

  • Akut pankreatitis

  • Pnömoni

  • Subfrenik abse



GU

  • GU

  • Pnömoni

  • Akut pankreatitis

  • Dalak rüptürü

  • Akut perinefritik abse

  • Subfrenik abse



Akut idrar retansiyonu

  • Akut idrar retansiyonu

  • İYE

  • Sistit

  • PID

  • Ektopik gebelik

  • Divertikülit



Akut apendisit

  • Akut apendisit

  • Mesenterik adenitis (genç)

  • DU perforasyonu

  • Divertikulit

  • PID

  • Salfanjit

  • Ureterde taş

  • Meckel’s divertikulum

  • Ektopik gebelik

  • Crohn hst



Kas ağrısı

  • Kas ağrısı

  • İYE

  • Renal taş

  • Pyelonefrit



Divertikulitis

  • Divertikulitis

  • IBH

  • PID

  • Rektal Ca

  • UC

  • Ektopik gebelik



  • -      Miyokard infarktüsü

  • -    Akut perikardit

  • -      Pnömoni

  • -       Pnömotoraks

  • -       Pulmoner infarkt

  • -       Orak hücreli kriz

  • -       Akut lösemi

  • -       Herpes zoster      



Muayene bulgularının güvenilir olmaması

  • Muayene bulgularının güvenilir olmaması

  • Altta yatan patolojinin tam oturmaması

  • Kişiye özgü tecrübe farkları

  • İyi bir hikaye ve geniş bir muayene gerektirmesi

  • Operasyon sırası konulan tanıların 35% ‘inde atipik hikaye vardır.





Sabit ağrı, kronik distande içi boş organ veya solid organ inflamasyonunda (hepatit veya pankreatit v.b) görülür.

  • Sabit ağrı, kronik distande içi boş organ veya solid organ inflamasyonunda (hepatit veya pankreatit v.b) görülür.

  • Şiddetli mezenterik iskemide fizik muayene bulgularına oranla çok şiddetli, sabit lokalize edilemeyen ağrı olur.

  • Miyokard infarktüsü, akut pankreatit ve üreter koliğinde birlikte sıkıntı, terleme, bulantı veya kusma görülürken periton inflamasyonu olanlarda sıkıntı daha azdır.

  • Pnömoni veya subdiafragmatik patolojilerde inspirasyonla ağrı artar.

  • Yüzeyel ağrı; karın ön duvarına yakın inflamasyonlarda (apandisit gibi), karın duvarı fıtıkları, rektus kılıfı anomalileri ve sinir sıkışmasında olur.



Derinde hissedilen ağrı solid veya içi boşluklu karın içi organ patolojilerinde hissedilir.

  • Derinde hissedilen ağrı solid veya içi boşluklu karın içi organ patolojilerinde hissedilir.

  • Karın içi organ malignitelerinde pozisyon ve analjezikle değişmeyen derin, sabit ağrı olur.

  • Yemeklerden önce ve gece yarısında olan ağrı peptik ülser hastalığında, postprandial ağrı biliyer kolikte olur.

  • Saatler ve birkaç gün içinde şiddeti gittikçe artan kısa hikayeli ağrılar akut karın patolojilerine yönlendirir.



  • Hareketle artan, şiddetlenen ağrılar akut karın patolojilerinde olur.

  • Pankreatitli hastalar ağrıyı azaltmak için fetal pozisyonda durur.

  • Retroçekal apandisitte psoas irritasyonunu azaltmak için sağ bacak diz ve kalçadan fleksiyona getirilerek ağrı azaltılmaya çalışılır.

  • Mezenterik iskemide hiç bir pozisyonda ağrı azalmaz.

  • Renal kolikte hasta ağrıdan kıvranır.



Ateş

  • Ateş

  • Genitoüriner

  • Jinekolojik

  • Vaskular



Önceki ataklar

  • Önceki ataklar

  • Araştırmalar

  • Operasyonlar

  • Kronik hst

  • Immün baskılama

  • İlaçlar(NSAIDs,laksatifler,fertilite ajanları,RİA)

  • Gebelik hik



Hastanın hali ve pozisyonunun gözlenmesi BAŞTA gelir.

  • Hastanın hali ve pozisyonunun gözlenmesi BAŞTA gelir.

  • Tüm sistemlerin muayenesi esastır.



Batın:

  • Batın:

  • Inspeksiyon

    • - Karın içe mi çökük, gergin, distandü mü
    • Görünen peristaltik hareket var mı?
    • Skar izleri var mı?
    • Görünen kitle var mı(fıtık, glob)
    • Ekimoz (travma, kanama diyatezi)
    • KC hst bulguları(spider anjiom, caput medusa)


Oskültasyon

  • Oskültasyon

    • BS
    • > 2 dak
    • Hiperaktif mi?
    • Epigastrium da üfürüm var mı?


Perküsyon

  • Perküsyon

    • KC boyutu
    • Asit varlığı
    • Timpanism


Palpasyon

  • Palpasyon

  • Hernia olabilecek yerleri kontrol ediniz

  • Hassasiyet

  • Rebound

  • Defans

  • Rijidite





Kadınlarda

  • Kadınlarda

  • Pelvik muayene



RT



İlk 20 sn sadece 3 olası tanı vardır:

  • İlk 20 sn sadece 3 olası tanı vardır:

    • Çok kötü:
      • Muhtemel ölecek
      • Resüsitasyona başla
    • Hasta:
      • Birkaç saat stabil?
      • Hızlı araştırma, ilk tedaviler
    • Nispeten iyi:
      • Uygun şekilde araştır
      • Gözle.


ABCDE

  • ABCDE

  • Resüsitasyon

  • Monitörizasyon



İstenilen lab tetkiklerinin amacı:

  • İstenilen lab tetkiklerinin amacı:

  • Ayırıcı tanıyı doğrulamak

  • Tedavi planını değiştirecek bir şey bulmak

  • HİÇBİR TETKİK AKUT CERRAHİ PATOLOJİYİ 100% DOĞRULAMAK İÇİN KULLANILAMAMAKTADIR…



Hemogram, gerekli ise PT,PTT

  • Hemogram, gerekli ise PT,PTT

  • AST,ALT

  • Bun, Cr

  • Elektrolitler

  • TİT

  • Glukoz

  • Amilaz

  • AKG

  • EKG

  • Kardiyak enzimler

  • Gebelik testi



Radyoloji

  • Radyoloji

    • Ayakta AC (Ac patolojisi, serbest hava)
    • Ayakta Batın grafisi (obstrüksiyon, perforasyon
    • USG (bilier patoloji, hidronefroz, jinekolojik patoloji???)




Erken diyagnostik laparoskopi :

  • Erken diyagnostik laparoskopi :

  • Gereksiz laparotomi olasılığını azaltıyor

  • Tanı doğruluğunu arttırıyor.

  • NSAP da tanı konma olasılığı artıyor.



Yatış:

  • Yatış:

  • Tanısı konulan yatış gerektiren sebepler

  • Karın ağrısına sebep olabilecek hayatı tehdit edebilecek sebeplerin ekarte edilemediği hastalar

  • Yüksek riskli hastalarda karın ağrısı(yaşlı, immunkompromize, iletişim kuramayan…)

  • Oral alamayan, kusması olan, çıkış önerilerini yapamayacak hst



Çıkışta net tanı konulamayan hast 12 saat içinde kontrole çağrılmalıdır.

  • Çıkışta net tanı konulamayan hast 12 saat içinde kontrole çağrılmalıdır.

  • Çıkış önerileri diyet konusunda, ağrı kesici konusunda verilmelidir.

  • Aile de hasta da net tanı konulamadığından haberdar olmalıdır.

  • Hangi durumlarda acile geri gelmesi konusunda da uyarılmalıdır.



Yüklə 444 Kb.

Dostları ilə paylaş:




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©www.azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin