Ахbоrоt-kоmmunikаtsiya tехnоlоgiyalаrining tаsniflаnishi



Yüklə 11,6 Kb.
səhifə1/3
tarix07.01.2024
ölçüsü11,6 Kb.
#201650
  1   2   3
5-Mavzu

  • 5-Mavzu:Iqtisodiy axborot tizimlarida axborotlarni himoyalash
  • usullari. Raqamli iqtisodiyot tushunchasi va ta’riflari

Reja:

  • 1. Axborot xavfsizligi tushunchasi va zaruriyati
  • Axborot xavfsizligiga tahdid va uning turlari
  • Umuman olganda axborotni muhofaza qilishning maqsadini quyidagicha ifodalash mumkin:
  • – axborotni tarqab ketishi, o‘g‘irlanishi, buzilishi, qalbakilashtirilishini oldini olish; – axborotni yo‘q qilish, buzish, nusxa olish, blokirovka qilish kabi noqonuniy harakatlarning oldini olish;
  • – axborot resurslari va axborot tizimlariga noqonuniy ta’sir qilishning boshqa shakllarini oldini olish, hujjatlashtirilgan axborotga shaxsiy mulk ob’ekti sifatida huquqiy rejimni ta’minlash;
  • – shaxs, jamiyat, davlatning xavfsizligiga tahdidni oldini olish;
  • – axborot tizimida mavjud bo‘lgan shaxsiy ma’lumotlarning maxfiyligini va konfedensialligini saqlash orqali fuqarolarning konstitutsiyaviy huquqlarini himoyalash; – davlat sirlarini saqlash, qonunchilikka asosan hujjatlashtirilgan va yana shunga o’xshash xavfsizlik masalalari.
  • Himoyalangan axborotga tahdidlar tushunchasi va uning tuzilishi. Umumiy yo‘nalishga ko‘ra axborot xavfsizligiga tahdidlar quyidagilarga bo‘linadi: – O‘zbekistonning ma’naviy ravnaqi sohalarida, ma’naviy hayot va axborot faoliyatida fuqarolarning konstitutsiyaviy huquqlari va erkinliklariga tahdidlar; – Mamlakatning axborotlashtirish, telekommunikatsiya va aloqa vositalari industriyasini rivojlanishiga, ichki bozor talablarini qondirishga, uning mahsulotlarini jahon bozoriga chiqishiga, shuningdek mahalliy axborot resurslarini yig‘ish, saqlash va samarali foydalanishni ta’minlashga nisbatan tahdidlar; – Respublika hududida joriy etilgan hamda yaratilayotgan axborot va telekommunikatsiya tizimlarining me’yorida ishlashiga, axborot resurslari xavfsizligiga tahdidlar.
  • Axborot hisoblash tizimlarida axborot xavfsizligini ta’minlash nuqtai nazaridan o‘zaro bog‘liq bo‘lgan uchta tashkil etuvchilardan iborat:
  • 1. Axborot;
  • 2. Texnik va dasturiy vositalar;
  • 3. Xizmat ko‘rsatuvchi personal va foydalanuvchilar.
  • Ахборот хавфсизлигига
  • таҳдидлар
  • Тасодифий таҳдидлар
  • Мақсадли таҳдидлар
  • Фалокатлар ва
  • авариялар
  • Техник воситаларнинг
  • ишдан чиқиши ва
  • тўхтаб қолиши
  • АКТ ишлаб
  • чикишдаги хатоликлар
  • Алгоритмик ва
  • дастурий хатоликлар
  • Хизматчи ходимлар
  • ва фойдаланувчилар
  • хатолари
  • Анъанавий жосуслик
  • ва қупорувчилик
  • Ахборотдан рухсатсиз
  • фойдаланиш
  • Электромагнит нурланиш
  • ва таъсирлар
  • Тизимга рухсатсиз
  • кириш
  • Зарарли дастурлар
  • Ахборот хавфсизлигига таҳдидлар турлари
  • Axborotni muhofaza qilish tamoyillarini uchta guruhga bo‘lish mumkin :
  • 2. Raqamli iqtisodiyotda axborot xavfsizligini ta`minlash usullari
  • Axborotni muhofaza qilish tizimlaridan foydalanish amaliyoti shuni ko‘rsatmoqdaki, faqatgina kompleks axborotni muhofaza qilish tizimlari samarali bo‘lishi mumkin. Unga quyidagi chora-tadbirlar kiradi:
  • 1. Qonunchilik. Axborot himoyasi sohasida yuridik va jismoniy shaxslarning, shuningdek davlatning huquq va majburiyatlarini qat’iy belgilovchi qonuniy aktlardan foydalanish.
  • 2. Ma’naviy-etik. Ob’ektda qat’iy belgilangan o‘zini tutish qoidalarining buzilishi ko‘pchilik xodimlar tomonidan keskin salbiy baholanishi joriy etilgan muhitni hosil qilish va qo‘llab quvvatlash.
  • 3. Jismoniy. Himoyalangan axborotga begona shaxslarning kirishini taqiqlovchi jismoniy to‘siqlar yaratish.
  • 6. Kriptografik. Ishlov berilayotgan va uzatilayotgan axborotlarga noqonuniy kirishni oldini oluvchi shifrlash va kodlashni tatbiq etish.
  • 7. Dasturiy. Foydalana olishlilikni chegaralash uchun dastur vositalarini qo‘llash.
  • 5. Texnik. Axborotni muhofaza qilish uchun elektron va boshqa uskunalardan foydalanish.
  • 4. Ma’muriy. Tegishli maxfiylik rejimi, kirish va ichki rejimlarni tashkil etish.
  • Axborotni himoya qilishni huquqiy usullarida huquqiy xaraktеrli masalalar:

Yüklə 11,6 Kb.

Dostları ilə paylaş:
  1   2   3




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©www.azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin