Zbekiston respublikasi

 
3.2.16-rasm. Ikki tomonlama amal qiluvchi pnevmotsilindr
Ko`p 
pozitsiyali 
pnevmotsilindrlar. 
Yuqorida 
ko`rib 
chiqqan 
pnevmotsilindrlar shtokning 2 ta pozitsiyasini ta`minlay oladi: shtok korpusdan 
chiqqan, shtok korpus ichida. Agar shtokni har xil pozitsiyalarida to`xtatish kerak 
bo`lsa har xil pnevmatik mexanizmlar ishlatiladi. Ularning tuzilish strukturasi, 
pozitsiyalash aniqligi har xil bo`ladi.
Shtokni fiksatsiyalash pnevmotsilindrini ko`rib chiqamiz.
 
3.2.17-rasmda shtok 
6
korpus ichida o`rnatilgan prujina 
1
ta`sirida 
harakatlanadigan tormoz bashmagi 
4
yordamida to`xtatiladi. Bo`shliq 
5
ga qisilgan 
havo berilganda porshen 
2
prujina 
1
ni qisadi va shtokni to`xtatib turgan tormoz 
bashmagi 
4 
ni bosib o`tirgan konstruktsiya 
3
elementlarini ochadi va fiksator shtok 
6ni blokirovkadan chiqaradi. 

---

176 
 
3.2.17-rasm
. 
Shtokni fiksatsiyalash pnevmotsilindri 
Aylantiruvchi 
pnevmodvigatellar. 
Texnologik 
jihozlarda 
chiqish 
zvenolarini 0 dan 360°gacha burchakka aylanishi talab etiladi. Buni amalga oshirish 
uchun shiberli-plastinali pnevmodvigatellar ishlatiladi (3.2.18-rasm). 
 
 
3.2.18-rasm. Reykali-tishli uzatmali aylanuvchi ikki tomonlama amal 
qiluvchi pnevmoyuritma sxemasi 
Reykali-tishli 
uzatmali 
aylanuvchi 
pnevmoyuritma 
(3.2.19-rasm) 
“Shesternya-reyka” uzatmasi bazasida ishlab chiqilgan. Shesternya 
3
chiquvchi val 
4
da o`rnatiladi. Shesternya shtok-reyka 
2
bilan ilashadi. Shtok-reyka ikki tarafidan 
ikkita bir tomonlama amal qiluvchi pnevmotsilindr porshenlari 
1
bilan mahkam 
bog`langan. 
Qisilgan havo pnevmotsilinlar bittasining ishchi bo`shlig`iga berilganda 
porshen shtok-reyka bilan birga to`g`ri chiziqli harakat qiladi. Bu harakat reyka-
sherternyali uzatma yordamida valning aylanma harakatiga aylanadi (valning bitta 
aylanishi chegarasida). Val esa kerakli burchakka aylanuvchi tashqi ob’ekt (m.: 
sanoat robotining ishchi qurilmasi) bilan bog`langan. Ikkinchi pnevmotsilindr 

---

177 
bo`shlig`iga qisilgan havo berilganda teskari harakat bajariladi.