Yeni TƏLİm texnologiyalari. FƏal və İnteraktiv təLİM Əhatə olunan məsələlər
Qruplarda işin qiymətləndirilməsi
Yüklə 1,42 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Mövzu İnteqrasiya Texnikalar İş forması Resurslar Təlim nəticələri
- Fəal dərsin planı (
- İş forması
- Resurslar
- III mərhələ
- V mərhələ
|
Qruplarda işin qiymətləndirilməsi. Qrupun işində şagirdlərin fəallığının qiymətləndirilməsi meyarları: 1. Şagird tapşırığın məqsədləri üzərində diqqətini cəmləşdirirmi? 2. O, qrupun digər üzvləri ilə qarşılıqlı əlaqədə çalışırmı? 3. Başqalarına mane olmadan işləyirmi? 4. O, qrupun bütün üzvləri ilə nəzakətlə rəftar edirmi? 5. Şagird tapşırığın yerinə yetirilməsinə nə kimi töhfə verir? 6. Qrup halında işin yaxşılaşdırılması yollarını tapmağa kömək edirmi? 9.Fənn kurrikulumları əsasında gündəlik planlaşdırma 1. Dərsin gözlənilən nəticələrini müəyyən etmək (alt-standart əsasında dərsin təlim nəticələrini müəyyənləşdirmək); 2. Dərsin sonunda şagirdlərin hansı nəticələrə (ümumiləşdirmələrə) gələcəklərini müəyyənləşdirmək; 3. Dərsin motivasiyasını hazırlamaq (problem situasiyasının yaradılması, motivasiya növünün seçilməsi, tədqiqat sualının düzgün qoyulması); 4. Tədqiqat zamanı yeni biliyi toplamaq üçün istifadə olunan bilik mənbələrini müəyyənləşdirmək; 5. Müəyyən edilmiş gözlənilən nəticələrə gətirə biləcək tədqiqat tapşırıqlarını hazırlamaq; 6. Tədqiqat metodlarını müəyyənləşdirmək; 7. Lazımi materialları və iş vərəqlərini hazırlamaq, tədqiqatın təqdimat formasını müəyyənləşdirmək; 8. Müzakirə zamanı istifadə olunan yönəldici sualları ifadə etmək; 9. Məlumatın sistemləşdirilməsi (sxem, düstur, qrafik, cədvəl, layihə və s.); 10. Güman edilən yeni nəticələri nəzərə alaraq əlavə məlumat, tapşırıqlar hazırlamaq; 11. Dərsin hər mərhələsi üçün vaxtı müəyyən etmək; 12. Dərsin yaradıcı tətbiqetmə mərhələsi üçün tapşırıqlar hazırlamaq; 13. Qiymətləndirmə formasını (üsulunu) seçmək, meyarları müəyyənləşdirmək; 14. Müəllim və şagirdlərin tələbatlarına əsaslanan refleksiyanın gedişatını müəyyənləşdirmək; 15. Dərsdə istifadə olunacaq texniki vasitələri müəyyənləşdirmək; 16. Dərsdə istifadə olunacaq dəftərxana ləvazimatlarını hazırlamaq.
1. Motivasiya Tədqiqat üsulu
2. Tədqiqatın aparılması
3. Məlumat mübadiləsi
4. Məlumatın müzakirəsi və təşkili
5. Nəticə
6. Yaradıcı tətbiqetmə (dərsdə, evdə)
7. Qiymətləndirmə (meyarları, üsulları, vasitələri) və Refleksiya
Fəal dərsin planı (sxematik) Mövzu: (mövzunun adı yazılır). Standart: (alt standart və ya alt standartlar qeyd olunur). Məqsəd: (məqsədlər aydın və qısa şəkildə sıralanaraq yazılır) 1. ---------------------- 2. ---------------------- 3. ---------------------- İş forması: (məsələn, cütlərlə, kiçik və ya böyük qrumlarla, frontal və s. yazılır). İş üsulu: (məsələn, müzakirə, anlayışın çıxarılması). Resurslar: (məsələn, müxtəlif şəkillər, dərslik, hesablama, ölçmə alətləri və s.). Dərsin gedişi I mərhələ (Motivasiya, problemin qoyuluşu) Yardımçı suallar: 1. -------------------------- 2. --------------------------
1. ------------------------------ II mərhələ: (Tədqiqatın aparılması) İş vərəqi 1. ----------------------- İş vərəqi 2. ----------------------- İş vərəqi 3. ----------------------- İş vərəqi 4. -----------------------
1. --------------------- 2. --------------------- 3. --------------------- V mərhələ: (nəticə və ümumiləşdirmə). VI mərhələ: (yaradıcı tətbiqetmə). VII mərhələ: (qiymətləndirmə və ya refleksiya). Qeyd: Dərsin planlaşdırılması üçün onun bütün komponentlərinin bir-biri ilə uzlaşdırılması vacibdir; Dərsin təlim nəticələri tapşırıqlarla bilavasitə əlaqəli olmalıdır. Ümumiləşdirmələrə əsasən dərsin tədqiqat sualı tərtib olunur. Bütün bunlar dərsin tamlığını və
sistemliliyini (dərsin əvvəlinin və sonunun sıx əlaqəsi) təmin edir, təlim nəticələrinə nail olunmasına xidmət edir 10 . İstedadlı uşaqların təlimi
istedadın mənşəyini bir neçə səciyyəvi xüsusiyyətlərin uzlaşmasında, kəsişməsində axtarırlar . Renzullinin üç halqalı modeli buna nümunə ola bilər : güclənmiş motivasiya (fəaliyyətə aludə olmaq); orta səviyyədən yüksək intellekt; yaradıcılıq . V.Ştern əqli istedada belə bir tərifin verilməsini məqbul sayıb:”Əqli istedad-şüurlu surətdə öz təfəkkürünü yeni tələblərə yönəltmək, yeni məsələlərə və yeni tələblərə uyğunlaşmaq kimi ümumi əqli qabiliyyətdir”. İstedadlılar bacarıq və qabiliyyətləri özünəməösusluğu ilə fərqlənir. Bu qbildən olanlar böyük həcmli informasiyaya, zəngin söz ehtiyatına malik olur, örtülü əlaqə və asılılıqları tapır, səbəb-nəticə əlaqələri qurur, nəticə çıxara bilir, informasiyaları inteqrasiya və sintez edir, mürəkkəb ideyaları anlayır, incə fərqləri görə bilir, ziddiyyətlərə həssaslıq göstərir, informasiya axtarışının alternativ yollarından istifadə edir, prosesi, eləcə də onun nəticəsini qiymətləndirir , hipotez qura bilir, mühakiməsi ilə seçilir. Onların riskləri mənalıdır, divergent təfəkkürü vardır, təfəkkürü sürəkli və çevikdir, zəngin təxəyyülə malikdir, orjinal ideyaları vardır, birmənalı olmayanları qavramaq keyfiyyəti vardır, intuisiyası heyrətamizdir, estetik dəyərləri diqqəti cəlb edir.İstedadlı uşaqlar emosional sahənin xüsusiyyətləri ilə də seçilirlər: tapşırığın yerinə yetirilməsində təkidlidirlər, daxili motivasiyaya malikdirlər, mənəvi problemlərin analizinə həssas yanaşırlar, kinayəsiz, istehzasız yumor hissinə malikdirlər, davranışda və təfəkkürdə müstəqildirlər, sağlam rəqabəti qəbul edirlər. Etiraf olunur ki, istedadın birmənalı tərifini hələlik vermək mümkün olmamışdır. Professor Ə.Əlizadə yazır ki, psixologiyada istedad anlamının özünəməxsus inkişaf tarixçəsi var. Vaxtilə istedad dedikdə , qabiliyyətlərin inkişafı üçün zəruri olan anatomik-fizioloji imkanları nəzərdə tuturdular. Bu anlam tədricən köklü surətdə dəyişildi: istedad fəaliyyətin səmərəli icrası üçün şərt olan qabiliyyətlərin özünəməxsus kompleksi kimi başa düşüldü . ”Psixologiya” lüğətində “istedad” anlayışı ilə bağlı göstərilir: istedad- insan psixikasının bütün həyat boyu inkişaf edən sistemlilik keyfiyyəti olub, onun bir və ya bir neçə sahədə digər insanlara nisbətən kifayət qədər yüksək nailiyyətlərini şərtləndirir; istedad- uğurlu fəaliyyəti şərtləndirən qabiliyyətlərin keyfiyyətli uzlaşmasıdır; istedad-insanın fəaliyyət imkanlarının genişliyini, səviyyəsini və özünəməxsusluğunu şərtləndirən qabiliyyətlərin ümumiləşməsidir; istedad- talantlılıq və fəaliyyətdə görkəmli nailiyyətlər əldə edilməsi üçün daxili imkanlardır; istedad- adidə qeyri-adiliyi görmək, bir və ya bir neçə fəaliyyət sahəsində yüksək bacarığın və əksər hallarda qabiliyyətinin nümayiş etdirilməsidir. ”İstedad təzahürünün əsas anlayışlarının müəyyənləşdirilməsində qabiliyyət anlayışına istinad edilməsi səmərəli və məqsədəuyğundur “(B.M.Teplov) . Qabiliyyətlər şəxsiyyətin fərdi-psixoloji xüsusiyyətləri olub müəyyən fəaliyyətin müvəffəqiyyətli icrasının şərtini təşkil edir və onun üçün zəruri olan bilik, bacarıq və vərdişlərə yiyələnmə dinamikasındakı fərqlərdə ifadə olunur . Qabiliyyətlər bilik, bacarıq və vərdişlərlə qarşılıqlı əlaqədədir, lakin onları eyniləşdirmək olmaz. Əgər müəllim hərtərəfli yoxlama aparmadan uşağın ancaq müəyyən bilik, bacarıq və vərdişlər sisteminə malik olub-olmamasına görə onun qabiliyyətli və ya qabiliyyətsiz olması haqqında nəticə çıxarırsa, elmi cəhətdən kobud, praktik cəhətdən zərərli addım atır. Danılmazdır ki, bilik, bacarıq və vərdişlər qabiliyyətlərin inkişafı üçün zəruri şərtlərdən biridir. Bilik uşaqların zehni qabiliyyətlərinin, yaradıcı-dialektik təfəkkürünün, idrak motivlərinin, psixi proseslərinin inkişafına kömək edir . Uşaqların qabiliyyətlərini inkişaf etdirmək üçün onların müvafiq bilik, bacarıq və vərdişlərə yiyələnməsinə ardıcıl surətdə fikir verilməlidir. Biliyin yaradıcı sıciyyə daşıması üçün onun elə bil ki, yenidən kəşf olunması-özününküləşdirilməsi lazımdır.Bilik hafizə faktından fikir faktına, canlı düşüncə prosesinin bir ünsürünə çevrildikdə, o özü də canlanır və sonrakı nəzəri və əməli fəaliyyət üçün təməl olur . Qabiliyyətlər bilavasitə bilik, bacarıq və vərdişlərdə deyil, onların qazanılma dinamikasında, yəni bütün başqa şərtlər eyni olduqda, bu fəaliyyət üçün zəruri olan bilik, bacarıq və vərdişlərə yiyələnmə prosesinin nə qədər tez , dərin, asan və möhkəm icra olunmasında təzahür edir. B.M.Teplov qeyd edir ki, qabiliyyət anlayışı həmişə özündə üç əlaməti ehtiva edir: qabiliyyət dedikdə bir insanı digərindən fərqləndirən fərdi psixoloji xüsusiyyətlər nəzərdə tutulur; qabiliyyət dedikdə insanın istənilən fərdi xüsusiyyətləri deyil, yalnız hər hansı bir məsələnin uğurlu həllini şərtləndirən keyfiyyətləri nəzərdə tutulur; qabiliyyət anlayışı yalnız insanın əldə etmiş olduğu bilik, bacarıq və vərdişlərlə məhdudlaşmır . Qabiliyyət və istedad insan fəaliyyətinin özü kimi ictimai-tarixi xarakter daşıyır.Qabiliyyət və istedad əmək fəaliyyətinin konkret , tarixən inkişaf edən formalarından təcrid olunmuş şəkildə izah edilə bilməz.Onlar konkret tarixi dövrdə fəaliyyətin ictimai cəhətdən əhəmiyyətli olan hansı növlərinin təşəkkül etməsindən və “fəaliyyətin müvəffəqiyyətli icrası” dedikdə hansı meyarın başa düşülməsindən tamamilə asılıdır.Bu meyardan asılı olaraq hər hansı bir ictimai quruluşda istedadın bu və ya digər xüsusi növü haqqındakı anlayışın da məzmunu əhəmiyyətli dərəcədə dəyişilir.Məsələn, “musiqi qabiliyyətləri” və ya “musiqi istedadı” anlayışı bir səsli mahnıdan başqa digər musiqi bilməyən xalqlardan fərqli olaraq müasir adamlar üçün başqa məzmuna malikdir . C.Gilfordun intellektin strukturu modeli zəminində istedad anlamının məzmunu daha da dəqiqləşdirilmişdir.Müasir təsəvvürlərə görə,istedad anlamını koqnitiv qabiliyyətlərə aid edirlər, inkişafın bütün digər tərəflərini isə talant termini ilə təhlil edirlər. Lakin bununla bahəm qeyd etmək lazımdır ki, intellektin inkişafı prosesində bütün psixi funksiyalar qarşılıqlı əlaqədədir.Klarkın fikrincə, istedadlı adam öz imkanlarını tam şəkildə yalnız qavrayış, təfəkkür, emosiyalar və başqa funksiyaların inteqrasiyası vasitəsilə reallaşdıra bilər. M.Karne bu fikirləri açıqlayaraq göstərir ki, Klarkın mövqeyi Yunqun ideyalarına əsaslanır. İnsanın istedadı onun fəaliyyəti ilə üzə çıxır.Fəaliyyət növləri və onları təmin edən psixika sahələri kriteriyasına görə, istedadın növlərinin ayırd edilməsi əsas fəaliyyət sahələri çərçivəsində müvafiq psixi sahələr və psixi səviyyələrin iştirak dərəcəsi nəzərə alınmaqla aparılır.Sözügedən aspektdən istedadın aşağıdakı növləri fərqləndirilə bilər: praktik fəaliyyətdə peşələr üzrə, idman sahəsində, təşkilati və s. fəaliyyətlərdə istedad; idraki fəaliyyətdə məzmundan asılı olaraq müxtəlif növ intellektual istedad ( dəqiq elmlərdə, təbiət elmlərində, intellektual oyunlarda və s.); bədii-estetik fəaliyyətdə-xoreoqrafik, səhnə, ədəbi-poetik, musiqi, təsviri və s. istedad; kommunikativ fəaliyyətdə-liderlik, attrakativ (cəlbedici, diqqətçəkici) istedad; mənəvi-dəyər yönümlü fəaliyyətdə-yeni mənəvi dəyərlərin yaradılmasında təzahür edən istedad . İstedad və zəka arasındakı münasibətdən də bəhs etmək olar. Zəka hiss və ağılın, fəhm və intellektin vəhdətidir. Müəyyən bir məsələnin öyrənilməsində abstakt təfəkkür, formal məntiq qaydaları ilə yanaşı, müəyyən bir sövq-təbii hiss, fəhm (fəlsəfi dildə desək”qeyri-şüuri” idrak) də iştirak edir . M.Qorki S.Sergeyev-Senskiyə yazdığı bir məktubunda belə göstərir: “Mənə elə gəlir ki, Sizin, L.N.Tolstoy “qəflətən qocalmışdır” fikriniz düz deyil, məncə o, özünün qüdrətli istedadının müqabilində son dərəcə aciz görünən qoca dərrakəsilə, bir qədər küt və ağır dərrakəylə doğulub.Tolstoy özünün bu iki keyfiyyəti arasındakı facianə uyğunsuzluğu hələ lap gəncliyində duymuş, elə buna görə də bütün ömrü boyu bu dərrakəylə mübarizə aparmışdır”.Fikrimizcə, burada əlavə şərhə ehtiyac yoxdur.
Elmi mənbələrdə “aktual istedad” və”potensial istedad” anlayışları işlədilir. Aktual istedad istedadlı uşağın müəyyən hadisə, proses sahəsində fəaliyyətin yaş və sosial normalara nəzərən yüksək icraçılıq səviyyəsini şərtləndirən psixoloji xarakteristikasıdır. Potensial istedad isə istedadlı uşağın müəyyən hadisə, proses sahəsində fəaliyyəti yaş və sosial normalara nəzərən yüksək nəticələrin müəyyən imkanlarını (potensialını) şərtləndirən psixoloji xarakteristikadır. İstedadı təzahür formasına görə də təsnifatlaşdırmaq olar:gizli istedad və aşkar istedad. Gizli istedad qeyri-ənənəvi, maskalanmış formada təzahür edir və bir qayda olaraq , ətrafdakılar tərəfindən qeyri adekvat qarşılanır.Bu zaman istedadlı uşaq nəzərdən qaçırıla, zəruri kömək və dəstəkdən məhrum ola bilər. Aşkar istedad uşaq fəaliyyətində, hətta əlverişsiz şəraitdə belə, özünü kifayət qədər parlaq və aydın əks etdirir. Nailiyyətləri o qədər aşkar olur ki,mütəxəssislərin tərəddüdünə yer qalmır. Elmi mənbələrdə göstərilir ki, uşaqlarda istedad əlamətləri onların real fəalyyətlərində və ya onların davranış xüsusiyyətlərinin müşahidəsi zamanı görünə bilər. İstedadın yəqin əlamətləri fəaliyyətin yüksək səviyyədə yerinə yetirilməsi ilə bağlıdır və”istəyirəm” həm də “bacarıram”kateqoriyaları ilə birlikdə nəzərdən keçirilməlidir. Yəni istedad əlamətləri uşağın davranışının instrumental və motivasiya aspektlərini əhatə edir. İstedadlıların davranışlarının instrumental aspekti aşağıdakı əlamətlərilə şərh edilə bilər: fəaliyyətin spesifik strategiyalarının olması; keyfiyyətcə özünəməxsus məhsuldarlığa səbəb olan fəaliyyət üsullarının olması. İstedadlı uşağın davranışının motivasiya aspekti aşağıdakı kimi şərh edilə bilər: predmet gerçəkliyin bəzi sahələrinə( səslərə, rənglərə, işarələrə, canlılara, qurğulara və s.) və ya öz fəallığının müəyyən formalarına (fiziki,idraki, təsviri, bədii və s.) həzz hissi yaşantıları ilə müşayiət edilən yüksək həssaslıq; doymayan maraqla ifadə olunan yüksək idraki tələbat və şəxsi təşəbbüsü ilə fəaliyyətində verilən şərtlər çərçivəsindən kənara çıxma; bu və ya digər məşğuliyyətlərə, fəaliyyət sahələrinə aşkar ifadə olunan böyük maraq və ya aludəçilik, hər hansı bir əşyaya qeyri-adi yanaşmadan qaynaqlanan maraq; müəyyən bir fəaliyyətə intensiv meylin nəticəsi olan inadkarlıq və yüksək əməksevərlik; paradoksal, ziddiyyətli və qeyri-müəyyən informasiyaya güclü meyil, standart, tipik və hazır qərarlara və cavablara müqavimət və onlardan yayınma; öz zəhmətinin məhsuluna yüksək tələbkarlıq, kamilliyə can atmaq; kifayət qədər çətin məqsədlər qoymaq və onlara nail olmağa ciddi səy göstərmək. Qeyd edək ki, istedad sahələri müxtəlifdir və hər sahəyə uyğun səciyyəvi xüsusiyyətlər özünü büruzə verir. Elmi mənbələrdə istedad sahələrinə aşağıdakılar aid edilir: ümumi intellektual qabiliyyətlər; müəyyən (spesifik) akademik qabiliyyətlər; yaradıcı təfəkkür və fəaliyyət; liderlik; psixomotor qabiliyyətlər; incəsənətin təsviri və ifaçılıq növləri. Müxtəlif şəxslərdə istedadın ayrı-ayrı komponentləri –tərkibləri fərqli səviyyədə təzahür edə bilər. Bu səbəbdən də ayrı-ayrı uşaqlarda istedadın eyni bir növü bənzərsiz, unikal səciyyə kəsb edə bilər. İstedad yalniz o zaman təşəkkül tapır ki, insanın ümumi qabiliyyətlər ehtiyatı uğurlu fəaliyyət üçün zəruri olan, lakin yaxşı inkişaf etməmiş və ya çatışmayan qabiliyyət tərkibini kompensasiya edə bilsin.
Millətin əsl həyatı – yaşama gücü məhz onlardadır . Akademik A.X Mirzəcanzadə yazırdı ki, belə şəxslərə fərdi yanaşmaq və xeyrxah münasibət göstərmək lazımdır. Burada bir kəlamı yada salmaq yerinə düşər:”İstedadlara hökmən kömək lazımdır, istedadsızlar özlərinə yol tapacaqlar”. Fəal yaradıcı şəxsiyyət əsl mənada o vaxt formalaşa bilər ki, istedadın əlamətləri bəri başdan bu istedadın inkişafına kömək edən obyektiv gerçəkliklə “möhkəmləndirilmiş” olsun . K.Marks qeyd edirdi ki, Rafaelin istedadına malik olan hər kəs, əslində Rafael ola bilməz:”Hər hansı başqa sənətkar kimi , Rafael özünə qədər incəsənətdə əldə edilmiş texniki müvəffəqiyyətə, öz ölkəsində cəmiyyətin təşkili və əmək bölgüsünə və nəhayət, onun vətəni ilə işgüzar münasibətdə olan bütün ölkələrdə əmək bölgüsünə əsaslanırdı. Rafaelə bənzər digər şəxs öz istedadını inkişaf etdirməyə müyəssər ola bilərmi? Bu tamamilə həyatın və dövrün tələbindən asılıdır”. “Daim yeni olan yeganə yeniliyi”- istedadı qorumaq və hifz etmək əvvəlki dövrlərdən daha çox indi XXI əsrdə aktuallıq kəsb etməkdədir.İntelekt və intellektual uşaqlar probleminin aktuallığı ilə bağlı professor Ə.Əlizadə yazır:”İki əsrin , XX və XXI yüzilliyin qovşağında qabiliyyət və istedad problemi xüsusilə aktuallaşıb. Bü çoxcəhətli problem hələ lazımi səviyyədə öyrənilməsə də , artıq bir həqiqət şəksizdir: qabiliyyət və istedad şəxsi məsələ deyil, milli sərvətdir. Onu göz bəbəyi kimi qorumaq, xalqa qaytarmaq valideynin də, tərbiyəçinin də, müəllimin də ən şərəfli missiyasıdır” . İstedadlıların müəyyənləşdirilməsi , dəstəklənməsi və inkişaf etdirilməsi ciddi elmi problemdir.Istedadın qorunması və inkişaf etdirilməsi həm də cəmiyyətin yaradıcı potensialının aktuallaşdırılması, onun inkişaf problemidir. J.Bryuno göstərir ki, istedadlı uşaqların təliminin ümdə məsələləri bunlardır: hər bir şəxsiyyətin inkişafına şəraitin yaradılması; fərdi nailiyyətləri mümkün qədər tez bir zamanda maksimum səviyyəyə çatdırmaq; istedadların potensial imkanlarının cəmiyyətin inkişafına yönəltməklə, onun tərəqqisinə nail olmaq . İstedadların seçilməsi ilə bağlı məsələdə “Kim seçilməlidir və necə seçilməlidir? “-sualına bir mənalı cavab vermək mümkün deyildir. Bu sahədə görülməli olan işləri tez, yüngül, ucuz , az müqavimət yolu ilə həyata keçrmək cəhdləri cəmiyyətə böyük itkilər hesabına başa gələ bilər. Odur ki, istedadlıların axtarılıb tapılması, dəstəklənməsi və inkişaf etdirilməsi istiqamətində fəaliyyətlər planlı və çoxmərhələli şəkildə həyata keçirilməlidir. V.Q.Belinski yazırdı: “Talant , istedad ağıla, təhsilə, zəngin məlumatlara, hadisələrə və şeylərə orjinal və düzgün baxışlara əsaslanmırsa, o tezliklə fərasətsizliyə çevrilir “. İstedadın qorunması xüsusi qayğı tələb edir və burada təhsil-tərbiyənin rolu danılmazdır, əvəzsizdir.Yeri gəlmişkən qeyd edək ki, bir qrup alim talantlı uşaqları istedadlı uşaqların bir qismi kimi ayırd edir, başqa bir qrup isə istedad və talant anlayışlarını sinonim kimi işlədir . Nailiyyətləri yeniliyinə və sosial əhəmiyyətinə görə obyektiv tələblərə cavab verən uşaqlar talantlı uşaqlar hesab edilirlər.Talantlı uşağın konkret fəaliyyət məhsulu bir qayda olaraq, yüksəkixtisaslı mütəxəssis tərəfindən peşə ustalığı və yaradıcılıq meyarlarına nəzərən qiymətləndirilir. Gənc istedadların axtarılmasında əsas yanaşma yalnız uşaqlara deyil, həm də müəllim və valideynlərə yönəlmiş tibbi-psixoloji və pedaqoji tədbirlər kompleksidir. İstedadlı uşaqların seçilməsi üçün müxtəlif metodlardan istifsdə edilməli, seçilmiş uşaqların inkişafı və nailiyyətləri mütəmadi izlənilməlidir. Bu proses özündə bir neçə mərhələni saxlayır.İstedadlı uşaqların yaradıcılıq potensialının inkişaf praktikası xüsusi yaradıcılıq proqramlarının və təlim materiallarının hazırlanmasını və tətbiqini zəruri
edir. İstedadlı uşaqlara gələcəkdə öz yaradıcılıq potensiallarını aktuallaşdırmaları üçün zəruri olan keyfiyyətləri - yaradıcılığı, ünsiyyəti, liderlik xüsusiyyətlərini və digər şəxsiyyət xüsusiyyətlərini formalaşdırmağı öyrətmək məqsədi ilə xüsusi təlim proqramları işlənir. Pedaqoji təmayüllü ali məktəblərdə(eləcə də kolleclərdə) istedadlarla işin istiqamətləri Yüklə 1,42 Mb. Dostları ilə paylaş:
|