Yem hijyeni Yemler  Besin maddeleri – Antinutrisyonel faktörler

• YEM HİJYENİ

Yemler  Besin maddeleri – Antinutrisyonel faktörler

• Yemler  Besin maddeleri – Antinutrisyonel faktörler

• Biyotik bozulma  Mikroorganizmalar – Ambar zararlıları

• Abiyotik bozulma  Kimyasal değişiklik (Acılaşma)

• Kimyasal kirlilik

• Zehirli tohum ve bitkiler

• Biyotik Bozulma

• 1. Mikrorganizmalar: Yemlerin doğal yapısında veya

• sonradan yemlere bulaşan mikroorganizmalar

• Bakteri – Mantar – Maya

• a) Mantarlar

•  Tarla florası (fitoparazit), ambar florası, depolama florası

•  Hazır organik maddelere gereksinim duyarlar.

•  Mikotoksinler ısıya karşı dayanıklıdır ve bakteri

• toksinlerinden daha zehirlidir.

Toksitite derecelerine göre yemlerde yaygın olarak bulunabilen mikotoksinler

• Toksitite derecelerine göre yemlerde yaygın olarak bulunabilen mikotoksinler

• Çok zehirli: Aflatoksin, ergotamin, patulin, sporidesmin, luteoskrin, okratoksin, zearalenon, rubratoksin

• Zehirli : Sitrinin, aspergilin asiti, penisilin asiti, sterigmatosistin

• Az zehirli : Griseofulvin, kojik asit, oksal asit, fumagilin

• b) Bakteriler

Mikrobiyal Kirlenmeyi Hazırlayıcı Nedenler

• Mikrobiyal Kirlenmeyi Hazırlayıcı Nedenler

• a) Yemlerin kökeni Yemler

•  Primer mikroorganizma sayısı  Bitkisel kökenli  Hayvansal kökenli

•  Zaman bağlı mikroorganizmal bozulma  Bitkisel kökenli  Hayvansal kökenli

• b) Yemlerdeki su düzeyi

• Optimum mikroorganizma üremesi için nem düzeyi % 20

• Latent  %12’ yi aşmamalı

•  Havanın bağıl nemi  Yemin nem içeriği

•  Higroskopik yemler (Yer fıstığı küspesi gibi)

• c) Havanın bağıl nemi  % 60   M. org üremesi   % 70

• d) Yemlerin işlenmesi

•  Doğal bütünlüğü bozulmamış tane yemler, yağlı tohumlar  Mikroorganizmal bozulmaya karşı dirençli

•  Kırma-öğütme  Mikroorganizmal üremenin kolaylaşması, artması

•  Mekanik zedelenmeye uğramış tane yemler, küspeler  Mikotoksin

•  Mikroorganizma sayısı  Toz yem  Pelet yem (Isı)

e) Çevre sıcaklığı: 0-46C Psikofilik Mezofilik Termofilik

• e) Çevre sıcaklığı: 0-46C Psikofilik Mezofilik Termofilik

• 10C 10-40C 40C

• f) Depolama süresi: Besin madde yıkımı  Ek su ve ısı

• g) Depo temizliği: Depo yüzeyi ve havası

• Yemlerdeki Mikrobiyel Kirliliğin Oluşturduğu Olumsuz Durumlar

• a) Mantarların olumsuzlukları

• I. Yemlerde biçim, renk, koku değişikliği

• II. Yemlerde besin madde bileşiminde değişme

• Yağ, protein, amino asit, vitamin düzeylerinde azalma

• III. Salgıladıkları antibiyotiklerin dirençli bakteri oluşumuna

• yol açması

• IV. Aspergillus, Fusarium, Penicillium  Mikotoksin  Mikotoksikozis

• V. Aktinomikozis, aspergillozis gibi hastalıklar

b) Bakterilerin olumsuzlukları

• b) Bakterilerin olumsuzlukları

•  Toksik hücre içeriği - Salgıladıkları toksinler - Vitamin antagonistleri (Yemde veya hayvan organizmasında)

•  Diyare (Akut gastroenterit)

•  Absorbsiyon bozukluğu

•  Avitaminoz

•  Alerji

•  Spesifik hastalıklar: Clostridium botilinum Toprak

• Salmonella Hasta hayvan dışkısı

• Listeria Silaj

• c) Mayaların etkisi

•  Sindirim  Esansiyel amino asitler ve B grubu vitaminler

•  Aşırı maya tüketimi  Diyare

•  Kandidiyazis (C. albicans)  Koksidiyozis veya uzun süreli antibiyotik kullanımı sonrası

Yemlerde Mikrobiyal Bozulmanın Tanısı

• Yemlerde Mikrobiyal Bozulmanın Tanısı

•  Buğdaygil tanelerinin koyu renkli olması, filizcik veya mekanik zedelenmeler

• Mikroorganizma sayısı:

• Yemlerde 1 000 g/mantar, 10 000 g/bakteri

• 30 – 40 kat fazla

• Patojen mikroorganizma sayısı ve toksin miktarı ?

• Spesifik mikrobiyolojik ve mikotoksikolojik yöntemlerle

• inceleme

Biyotik Bozulmaya Karşı Önlemler Yemin su içeriği ve bağıl nem I. Mikroorganizma üremesine dirençli tohum türleri kullanımı II. Hasat öncesi insektlerle savaş III. Zamanında hasat, yağmurda bırakmama, bereli-kırık tane sayısının az olması  Konservatif madde kullanımı ve yemin kısa sürede kullanımının sağlanması IV. Konservatif madde kullanımı Propiyonik – sorbik asit (Na-Ca) (hayvanlar için en zararsız) + Asetik asit veya formik asit V. CO2, NH3, etilen oksit gazı, UV ışınları Pahalı, yığın halindeki yemlerde her noktaya ulaşım zor

• Yemlerdeki Mikotoksinlerin Zararsız Duruma Getirilmesi

• - Toksinin zararsız parçalanma ürünlerine çevrilmesi

• (Mikroorganizmalar ile)

• - Selektif çözücüler, distilasyon ile toksin

• uzaklaştırılması

• - Asit, baz, ışın, ısı ile toksinin parçalanması

• - NH3 uygulaması

• - Toprak emici minerallerin (adsorbanların) kullanımı

• Mikotoksinli Yemlerin Değerlendirilmesi

• Mikotoksin düzeyi düşük yemle verme  Ergin

• ruminantlara

• Toksitite  B1  G1  B2  G2

• Ambar Zararlıları

• Bitler, böcekler Kemirgenler, kuşlar

• Ağ maddeler Yem kaybı

• Gömlek kalıntıları Dışkılar ile hastalık etkenleri

• Besin madde kaybı

• Yem ve depolardaki ambar zararlıları ile savaş

• - Yem ambara konmadan önce

• - Yem ambara alınırken ve konduktan sonra

Abiyotik Bozulma

• Abiyotik Bozulma

• I. Kimyasal değişiklik  Acılaşma (Enzimler, hematin, peroksitler, yüksek sıcaklık, iz mineraller)

• II. Kimyasal kirlilik:

•  Herbisit, molluskisit, rodentisit, insektisit  DDT

•  Fabrikalar, otoyollar  Akut - kronik metal zehirlenmeleri

•  Karma yemlere katkı maddelerinin hatalı katılması

•  Trikloretilen  Bitkisel yağ üretiminde

• + Proteinle etkileşim  Zehirli maddeler

•  Etilenoksit gazı B grubu vitaminler, histidin–metiyonin yıkımı

•  Kükürt dioksit gazı  Tiamin ve tokoferol parçalanması

• III. Zehirli tohumlar ve bitkiler

•  Mısır 1000 kg + Crotalaria spectabilis 100g  Civcivlerde

• toksitite