O’zbekiston Respublikasining alohida muhofaza qilinadigan hududl-www.hozir.org
2. O`simliklar qoplamidagi bilvosita munosabatlar. O`simliklar qoplamidagi bilvosita munosabatlarga muhit hosil qilish va raqobat kirib, bu barcha fitotsenozlarda doimiy mavjud bo`ladi. Bunday muhitni tog` o`rmonlarida, zax muhitdagi fitotsenozlarda yaqqol ko`rish mumkin. Baland daraxtli qalin o`rmonlarda butalar, moxlar, lishayniklar o`ziga xos muhit tashkil qiladi. Asosan tog`ning o`ziga xos fito muhiti bo`lib, u botqoq, cho`l, o`tloq muhitidan tubdan farq qiladi. Fitotsenozdagi har bir tur o`ziga xos ekologik xususiyatga ega bo`lib, bu turlar o`rtasida har xil munosabatlar yuzaga keladi. Bu munosabatlar fitotsenozdagi turlar o`rtasida raqobat muhitni tashkil etishda to`liq namoyon bo`ladi. O`rmondagi yirik daraxtlar shu yerda o`suvchi butalarga va moxlarga salbiy ta`sir ko`rsatadi. Shu bilan birga, daraxtlardan to`kilgan barglar tuproqning tarkibiga ham ta`sir ko`rsatadi. Fitotsenozdagi buta va o`t o`simliklar, mikroorganizmlar ham tuproqning tarkibiga hamda muhitga o`ziga xos ta`sir qiladi. Barqaror jamoadagi turlar doimiy ravishda bir-birlari bilan kuchsiz raqobat qiladi. Agar jamoada yangi turlar son jihatdan ko`p bo`lsa, bu yerda raqobat kuchli bo`ladi. Buni yangi yerlarni o`zlashtirishda ko`rish mumkin. Umuman, jamoada raqobat tashkil etish muhit tashkil etishga nisbatan ancha murakkabdir.
Raqobat turlararo va tur ichida bo`ladi. Turlararo raqobat jamoaning barqarorligiga va turlar miqdoriga bog`liq holda yuzaga keladi. Qisqa muddat davom etadigan jamoalarda bir turga mansub individlar o`rtasida juda kuchli raqobat namoyon bo`ladi. Bunday holat agrofitotsenozlarda yaqqol ko`rinadi. Ekologik xususiyatlarni namoyon etishda fitotsenozdagi har bir o`ziga xos o`rin tutadi.
Raqobat turlararo va tur ichida bo`ladi. Turlararo raqobat jamoaning barqarorligiga va turlar miqdoriga bog`liq holda yuzaga keladi. Qisqa muddat davom etadigan jamoalarda bir turga mansub individlar o`rtasida juda kuchli raqobat namoyon bo`ladi. Bunday holat agrofitotsenozlarda yaqqol ko`rinadi. Ekologik xususiyatlarni namoyon etishda fitotsenozdagi har bir o`ziga xos o`rin tutadi.
