««xalqaro audit»

Auditorlik tekshiruvi ishtirochisi ,auditorlik tashkilotining xodimi 
hisoblanib, bosh auditorlik yoki tekshiruv rahbariga bo’ysunadi. U auditor kichik 
auditor, assistent bo’lishi mumkin. Audit ishtirokchilari audit jarayonida ularga 
yuklatilgan ishlar uchun javobgardir. 
Auditorlik tashkilotining ish sifati nazorati tizimi quydagilardan iborat 
bo’lishi lozim: 
1. 
Auditorlik tashkiloti hodimlarining mustaqillik, haqqoniylik, ob’ektivlik, 
maxfiylik va professional etikaga amal qilish. 
2. 
Auditorlik tashkilotining bilim, saviyaga ega hamda ularga yuklatilgan 
majburiyatlarni bajara oladigan professional xodimlarga egaligi. 
3. 
Bilim va malakasi topshirilgan vazifalarga mos keladigan professional 
xodimlarga audit vazifalarni topshirish. 
4. 
Audit jarayonida yo’naltirilgan topshiriqlar asosida sifat talablariga rioya 
qilgan holda barcha ishlarni bajarish. 
5. 
Ayrim holatlarda xodimlarning bilim va malakasi etishmaganligi sababli 
auditorlik tashkilotidan kerakli konsultatsiyalarni olish. 
6. 
Auditorlik tashkilotining ish sifati nazorati tizimini samaradorligi va 
ishonchliligini doimiy tekshiruvi bo’yicha bir guruh ishlarni amalga oshirish. 

---

79 
7. 
Yuklatilgan majburiyatlarni bajarmagan auditorlik tashkiloti xodimlariga 
zarur choralarni ko’rish. 
Auditorlik tashkiloti rahbari olib borilishi aniq bo’lgan tekshiruv uchun hamda 
auditning umumiy rejasida aks ettirilishi lozim bo’lgan rahbarni va bosh auditorni 
oldindan tasdiqlangan bo’lishi kerak. Tekshiruv rahbari va bosh auditor tekshiruv 
ishtirokchilarining professional mahoratini tahlil qilishi va har bir ishtirokchining 
bilim va malakasidan kelib chiqqan holda ishlarini taqsimlashi zarur. Tekshiruv 
rahbari audit jarayonida auditorlik tashkiloti tomonidan belgilangan ish sifati nazorati 
vositalarini qo’llashga majbur. Bosh auditor va tekshiruv ishtirokchilariga 
topshirilgan har qanday ishlar shunday tarzda amalga oshirilishi kerakki, uni 
buyurgan rahbar ijrochilarning ana shu ishlarga bilim va malakalarini etarli 
ekanligiga ishonchi bo’lsin. Shuningdek, boshqaruv topshiriqlarini tayyorlashda 
umumiy reja va audit o’tkazishga sarflanadigan vaqtni e’tiborga olish zarur. 
Ijrochilarga yo’naltirilgan topshiriklarni etkazishning asosiy vazifasi audit dasturi 
hisoblanadi. Ijrochilar ishining joriy nazorati boshqaruv topshiriqlari va bajarilgan 
ishlar tekshiruvi kabi elementlardan iborat. 
Joriy nazoratni olib boruvchi professional xodimlar quyidagi funktsiyalarni 
bajaradi: 

yuklatilgan topshiriqlarga ijrochilarning bilim va malakasi etarliligini 
tekshiradi; 

yuklatilgan topshiriqlarni ijrochilarga tushunarli ekanligini tekshiradi;

bajarilayotgan ishlar auditning umumiy rejasi va dasturiga muvofiqligini 
aniqlaydi; 

audit jarayonida aniqlangan, buxgalteriya hisobi va audit yuzasidan kelib 
chiqqan muammolarni aniqlash. 
Bajarilgan ishlar natijalarini tekshirish har bir ijrochi va xodimlar tomonidan 
amalga oshiriladi. Ish natijalari tekshiruvini amalga oshiruvchi xodimlar tekshirilgan 
ish hujjatlariga o’zlarining imzolari yoki shartli belgilarini qo’yishlari lozim. Zarur 
hollarda esa tekshiruvchilar tekshiriluvchi harakatlariga baho, tavsiya yoki izohlar 
berishi mumkin. Auditorlik tashkiloti rahbari bajarilgan ish natijalari tekshiruvini 

---

80 
faqatgina audit o’tkazgan guruh xodimlariga emas, balki boshqa zarur malakaga ega 
bo’lgan mutaxassislarga ham topshirishi mumkin. Auditorlik tashkilotidagi bunday 
mustaqil va parallel tekshiruv, yirik va murakkab xo’jalik yurituvchi sub’ekt auditi 
sharoitida tavsiya etiladi.