Wymagania podstawowe. Uczeń: Wymagania ponadpodstawowe. Uczeń

Dział XI. EKOSYSTEMY (po egzaminie gimnazjalnym)

wymienia przykłady organizmów występujących w poszczególnych warstwach lasu (w Polsce) określa, jakie korzyści czerpie człowiek z lasu uzasadnia konieczność ochrony lasów	wykazuje zależności pokarmowe organizmów w lesie rozpoznaje pospolite gatunki zwierząt i roślin żyjących w lesie przedstawia przystosowania wybranych zwierząt leśnych do warunków środowiska	wykazuje zależności pokarmowe między organizmami w lesie posługuje się prostym kluczem do oznaczania gatunków ssaków, ptaków oraz drzew rozróżnia główne typy lasów w Polsce: bór, ols, grąd i dąbrowę	określa rolę ściółki leśnej w powstawaniu próchnicy oraz jako miejsca bytowania i żerowania ogromnej ilości saprotrofów i destruentów uzasadnia stwierdzenie, że typ lasu określa się na podstawie występowania głównych gatunków drzew syntetyzuje wiedzę na temat lasu jako ekosystemu
podaje przykłady ekosystemów wodnych rozpoznaje wybrane gatunki roślin i zwierząt żyjących w jeziorze wymienia sposoby ochrony ryb i innych gatunków organizmów wodnych	przedstawia warunki życia oraz przykłady organizmów żyjących w strefie przybrzeżnej, toni wodnej i strefie przydennej jeziora podaje przykłady łańcuchów pokarmowych w jeziorze	opisuje przystosowania roślin i zwierząt do życia w poszczególnych strefach jeziora uzasadnia konieczność ochrony ryb i innych gatunków wodnych jako ważnych ogniw biocenozy	wykazuje różnice między środowiskiem lądowym a wodnym (gęstość, dostępność światła, ilość tlenu, CO2, wody) syntetyzuje wiedzę na temat jeziora jako ekosystemu
rozpoznaje, na podstawie fotografii lub rycin, ekosystemy lądowe świata: pustynię, sawannę, tundrę, tajgę, las mieszany, wilgotny las równikowy wymienia przykładowe gatunki zwierząt (ssaków lub ptaków) występujące w poszczególnych ekosystemach lądowych świata	opisuje, na wybranym przykładzie ssaka, jego przystosowania do życia w określonym ekosystemie lądowym przyporządkowuje gatunki roślin i zwierząt do właściwego ekosystemu świata: tundry, pustyni, wilgotnego lasu równikowego, lasu mieszanego (strefy umiarkowanej)	charakteryzuje wybrane ekosystemy lądowe i wodne świata porównuje, na przykładzie fenka i lisa polarnego oraz wielbłąda i niedźwiedzia polarnego, przystosowania ssaków do życia w różnych warunkach środowiska	uzasadnia stwierdzenie, że występowanie określonego typu ekosystemu jest związane z warunkami środowiska (np. temperaturą, ilością wody) syntetyzuje wiedzę na temat ekosystemów świata