Urganch davlat unversiteti tarix fakulteti 3-bosqich talabasi Shomurotova Oydinoyning maqolalar to‘plami

O`zbekiston Konstitutsiyasi Biz Demakratik Taraqqiyot Yo`lida Va Fuqorolik Jamiyatini Barpo Etishda Mustaxkam Poydevordir.

Milliy g`oya ma`naviyat asoslari va huhuq talimi yo`nalishi 2-bosqich talabasi SHOMUROTOVA OYDINOY.

Anotatsiya; Bugungi kundagi konstitutsiyadagi o‘zgarishlar va yangiliklar.
Abstract: The virtue in a person is like a child, it should be nurtured.
Kalit so‘zlar ; Jamiyat va oila, konstitutsiya yangiliklar,kelajak.
Shu kunlarda xalqimiz davlatimiz va jamiyatimiz hayitida eng katta alohida o`ringa ega bo`lgan qutlug` va ulug` bayramlar qatorida katta quvonch va shodionali bayram bo`lga O`zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasini cheksiz g`urur va iftixor bilan nishonlaymiz haqiqatdan ham biz bundan 19 yil oldin ya`ni 1992-yil 8-dekabr kuni mohiyati va ahamiyatini hech narsa bilan o`lchab bo`lmaydigan tom ma`noda biz uchun o`ta muhim va tarixiy bo`lgan hayotimiz qomusi bo`lmish Konstitutsiyamizni qabul qilish bilan o`zini oqlamaydigan eski tuzimdan butunlay voz kechib yangi davlat yangi jamiyat qurish yo`lini imkoniyatlarini ochdik bugun bizning demakratik davlat fuqorolik jamiyati zamonaviy iqtisodiyot tizimini barpo etish dunyoda o`zimiz uchun munosib o`rin egallash yo`lida erishilayotgan yutuqlarimizni aytmaysizmi Jumladan:barqaror natijalarimizni jahon jamoatjiligi tan olinayotgan ekan buning boisi avvalo el yurtimizning qanday boy tarix va madaniy-ma`rifiy me`rosga ega ekanida uning intelektual salohiyati va ildizlari naqadar chukur ekanligida xalqimizning o`z oldiga qo`ygan yuksak maqsadlariga erishish yo`lida qanday buyuk ishlarga qodir ekanidadir buning boisi shundan iboratki biz hech hech qachon hech kimdan kam emasmiz va kam bo`lmaymiz ham degan edi birinchi prezidentimiz I.A.Karimov o`zining Yuksak Ma`naviyat Yengilmas Kuch asarida. Ezgu maqsad muddolarimiz bo`lmish ozod va obod hayot bunyod etishda ham hech kimdan kam bo`lmaymiz insha ollox.Sharqqa hos jamiyatni demakratlashtirish ko`p jihatdan oiladagi munosabatlarga bog`liq oilaviy munosabatlardagi muammalarni oilalarning eng obro`li va keksa a`zolari bobo buvilar tomonidan muhokama qilish shakllarda sal kamroq qishliqlarda odatiy hol sanaladi.Kopincha muammolarni ana shu usuli oilaviy masalalar bo`yicha rasmiy sud muhkamasida samaraliroqdir.O`zbekiston Respublikasi Oliy Majlis tomonida qabul qilingan oila kodeksi 1998-yil Jaxon ham Jamiyatida umumiy er`tirof etilgan huquqiy normalarga tuzilgani holda oila jamiyatning tayanch tuzilasidir degan tasavvurga asoslanadi.O`zbekistonda oila haqda g`amxo`rlik konstitutsiyaviy yo`l bilan amalga oshiriladi shu jumladan O`zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasi ham oila to`g`risida aytib ko`rsatilib o`tilgan bo`lib shu jumladan konstitutsiyasining 14-bobida aytilgan va 63 66 –moddalarda ko`rsatilgan jumladan 63-moddada aytilgan. Oila bu jamiyatning asosiy bo`g`ini bo`lib hamda jamiyat davlat muhofazasida bo`lish huquqiga ega.O`zbekistonda har bir oila va insonning turmush farovonligini oshirish fuqorolar totuvligini mustaxkamlash eng muhim va oliy janob fazilatlatlar sirasiga kiradi.Birinchi prezidentimiz I.A.Karimov shunday deydi eng muhum vazifa xalqchil adolatparvar jamiyatni vujudga keltirish lozim. Bu jamiyat poydevorini eng avvalo boy badavlat mexnat qadrini biladigan ma`naviy sog`lom madaniy saviyasi baland minglab va milionlab oilalar tashkil etadi deya takidlaydi.Jamiyatimizni rivojlantirish va yuksak darajaga ega bo`lishi uchun butun e`tiborimizni oilaga qaratishimiz kerak va darkor bo`ladi.Har bir inson oila tushunchani birinchi o`ringa onglab yetishi va oila nima uchun jamiyat nega kerak degan savollarni jamiyatda qanday hayot kechirish kerak mehnat qonun huquqini qay darajada onglash lozim ekanligini bilib va tushunib yetish lozim va joiz bo`ladi.Ana o`shdagina Vatan ravnaqi xalq faravonligida vatan uchun jonini ayamaydigan vatanparvar yoshlar yetishib chiqadi.Sog`lom jamiyat sog`lom oila negizida qaor topadi.Buning uchun eng avvalo oilada birinchi navbatda yaxshi tarbiyani shakllantirmog`imiz zarurdir.Tarbiya so`zini chuqur anglab yetgan inson ota onasini va vatanga bo`lgan sadoqatini hech ham unutmaydi.Shu jumladan:davlatning yangi sharoitlariga ijtimoiy iqtisodiy va ruxiy moslashishga qaratilgan qonunlar prezident parmonlari vazrlar mahkamasi qarorlari orqali oilani muhim manaatlariga bevsita bog`liq bo`lgan holda ish olib borishni ijtimoiy keskinlikka nisbatan pas bo`lishni va oldini olishni ta`minlaydi 1998-yilni Oila yili deb e`lon qilinishi ham bunga misol bo`ladi sog`lom oilani shakllantirish uchun eng avvalo jamiyat hayotining butun tizmini jipslashtira olishga qodir inson bo`lish lozim.Eng avvalo manaviy va madaniy qadryatlarga alohida e`tabor qaratib jamiyat hayotining butun munosabatlaridagi va jamiyatdagi ahvoli ham javobgarlikni ham unutmasligimiz kerakli g`oyat muhum va ahamiyatlidir.Hammamizni tarbiyalagan voyaga yetkazgan shu xalq barchamizga tuz nasiba bergan ham shu xalq.Bizga ishonch bildirgan raxbar qilib saylagan ham aynan shu xalq.Shunday ekan birinchi navta kim bilan muloqot qilishimiz kerak odamlarimiz kim bilan bamaslaxat ish tutishimiz kerak avvalo xalqimiz bilan.Shunda xalqimiz bizdan rozi bo`ladi xalq rozi bo`lsa ishimizda unum va Baraka bo`ladi.Xalq bizdan rozi bo`lsa yaratgan ham bizdan rozi bo`ladi.Shu ma`noda buyuk Alisher Navoiy bobomizning shunday aytib o`tgan.Odamiy ersak dema odamiy onikim yo`q kim xalq g`amidin g`ami degan satrlarda chuqur hayotiy hikmat falsafa bor.Ya`ni bu dunyoda insonninh dardu tashvishlarini o`ylab yashash odamiylikning eng oliy mezonidir.Xalqning g`amidan uzoq bo`lgan insonni odam qatoriga qo`shib bo`lmaydi deb ta`kidlamoqda.Yosh avlod tarbiyasi haqida gapirganda Abdurauf Fitrat bobomizni bu fikrlariga har birimiz ayniqsa endi hayotga kirib kelayotgan o`g`il qizlarimiz amal qilishlarini men juda juda istardim mana ulug` ajdodlarimiz nima deb yozganlar.Xalqning aniq maqsad sari harakat qilishi davlatmand bo`lishi baxtli bo`lib izzat hurmat topishi Jaxongir bo`lishi yoki zaif bo`lib xorlikka tushishi baxtsizlik yukini tortishi e`tibordan qolib o`zgalaga tobe va qul va asir bo`lishi ularni o`z ota onalaridan bolalikda olgan tarbiyalariga bog`liq.Inson va uning hayoti ozodligi shani qadr qimmati va boshqa ajralmas huquq va erkinliklari muqaddas sanalib ular davlat tomonidan kafolatlanadi.Tarbiya qancha mukammal bo`lsa xalq shumcha baxtli yashaydi deydi donishmandlar.Tarbiya mukammal bo`lishi uchun bu masalada bo`shliq paydo bo`lishini mutloqo yo`l qo`yib bo`lmaydi.Albatta yoshlarga tarbiya berishda ulug` ustozlarimizning hissasi katta.Donolar shunday degan ustoz muallimsiz qolsa gar zamon nodonlikdan qora bo`lardi jaxon.Shuning uchun ham ustozlarni mehnatini qadrlab donishmandlar shunday degan ustoz otangdan ilg`or undan ortiq haqqi bor.Otang hayot beradi ustoz najot beradi deyilgan.Demak bundan shunday xulosa keladiki ta`lim tarbiyani qunt bilan to`g`ri o`rganib hulosa chiqarib har bir yosh avlod kelajakda mukammal davlatimizga xalqimizga mukammal xizmat qiladigan haqiqiy xalqparvar bo`lib yetishadi.Ibodat asli xalqqa xizmat qilish na machitu na joynomozda bu ish deganlar donolarimiz.Bundan ko`rinib turibdiki yoshlarimiz kelajakda asl xalqparvar inson bo`lib yetishishi uchun albatta qunnt bilan ilmni mukammal o`rganishi va o`rgangan ilminin n kelajak hayotida tadbiq va to`g`rin yurib xalqqa xizmat qilishi hamda vataniga sodiq bo`pishi kerak.