Kompyuter ikkilik sanoq tizimida bitlar bilan ishlagan uchun bitli amallar tez bajatiladi. Bitli amallar unar va binar amallar bo’lishi mumkin. Unar amal bir son ustida bajarilsa, binar amal ikki son ustida bajariladi.
Unar amallar.
1) Ikkining darajasiga bo’lish yoki o’ngga siljitish amali.
x >> t;
Bu amalda x sonini 2t ga bo’lish bajariladi. Ikkilik sanoq sitemasida bu oxiridagi t dona bitni olib tashlashni bildiradi.
Masalan 26 sonini 22 ga bo’lish uchun 26 ikkilikda 11010 ga teng. Oxirgi 2 bitni o’chirsak 110->6. x=x>>t yoki qisqa yozishda x >>= t;
Masalan 26 sonini 22 ga bo’lish uchun 26 ikkilikda 11010 ga teng. Oxirgi 2 bitni o’chirsak 110->6. x=x>>t yoki qisqa yozishda x >>= t;
2) 2 ning darajasiga ko’paytirish yoki chapga siljitish amali.Ikkining darajasiga ko’paytirish uchun ikkilik sanoq sistemasida sonning daraja qancha bo’lsa shuncha nol qo’shamiz. Masalan 25 ikkilikda 11001 uni 23 ga ko’paytirsak 11001000=200. Yozilishi: x<
X=X<
2n=1<
Binar amallar
1) & (and) amali. Birinchi sonning har bir biti ikkinchi sonning mos biti bilan taqqoslanadi. Natijaviy bit qiymati ikkita bit ham 1 ga teng bo’lganda 1 ga teng bo’ladi.
1 & 1 = 1, 0 & 0 = 0, 1 & 0 = 0, 0 & 1 = 0;
Masalan:
45078 = 01011000000010110
&
78574 = 10011001011101110
12294 = 00011000000000110
Yozilishi: (45078 & 78574 );
2) | (or) amali. Birinchi sonning har bir biti ikkinchi sonning har bir biti bilan taqqoslanadi. Kamida bitta bitning qiymati 1 ga teng bo’lsa natijaviy bit 1 ga teng bo’ladi.
2) | (or) amali. Birinchi sonning har bir biti ikkinchi sonning har bir biti bilan taqqoslanadi. Kamida bitta bitning qiymati 1 ga teng bo’lsa natijaviy bit 1 ga teng bo’ladi.