Mexanika. Moddalar 3 XIL holatda bo’ladi: Qattiq Suyuq Gaz Qattiq jism

Yorug’lik-elektromagnit to’lqin hisoblanadi. 

 

 

Elektromagnit to’lqinlarning to’lqin uzunligi kamayish tartibi: 

1.Past chastotali to’lqinlar 

2.Radioto’lqinlar 

3.Infraqizil nurlar 

4.Ko’rinadigan yorug’lik 

5.Ultrbinafsha nurlar 

6.Rentgan nurlar 

7.Gamma nurlar 

Radio to’lqinlar quyidagi guruhlarga bo’linadi: 

1.Uzun to’lqinlar  

)

1000

(

m





 

2.O’rta to’lqinlar 

)

1000

100

(

m







 

3.Qisqa to’lqinlar 

)

100

10

(

m







 

4.Ultra qisqa to’lqinlar 

)

10

(

m





 

Ko’rinadigan yorug’lik to’lqinlari taxminan 320 nm dan 760 nm gacha to’lqin uzunligida bo’ladi. 

Nyutonning ta’rificha ko’rinadigan yorug’lik to’lqinlari 7 xil rangga ajraladi: 

1.Qizil (to’lqin uzunligi eng katta) 

2.To’q sariq 

3.Sariq 

4.Yashil 

5.Havorang 

---

 

 

6.Ko’k 

7.Binafsha (to’lqin uzunligi eng kichik)  

251.Infraqizil nurlar-To’lqin uzunligi qizil yorug’lik to’lqin uzunligidan katta bo’lgan optik diapazondagi ko’rinmas  

nurlar infraqizil nurlar deyiladi. 

252.Ultrabinafsha nurlar-To’lqin uzunligi binafsha yorug’lik to’lqin uzunligidan kichik bo’lgan optik diapazondagi  

ko’rinmas nurlar ultrabinafsha nurlar deyiladi. 

Ultrabinafsha nurlarni oddiy deraza shishasi o’tkazmaydi. 

Ultrbinafsha nurlarning kichik dozasi organism uchun shifobaxsh. Ultrabinafsha nurlarining yuqori dozasi ko’zning  

to’r pardasini yemiradi.  

Atmosferaning yuqori qatlamlarida ultrabinafsha nurlar dozasi yuqori bo’ladi. Shu sababli alpinistlar oddiy  

shishadan ko’zoynak taqishadi. 

Infraqizil nurlardan qorong’uda obyektning tasvirini olishda foydalaniladi. 

253.Spektr-Murakkab oq yorug’likning 7 xil rangga ajralishi spektr deyiladi. 

Shaffof prizma murakkab oq yorug’likni 7 xil rangga ajratuvchi asbob. 

Qizil yorug’lik bir muhitdan 2-muhitga o’tishda eng kam burchakka og’adi va eng katta tezlik bilan tarqaladi. 

Binafsha yorug’lik bir muhitdan 2-muhitga o’tishda eng katta burchakka og’adi va eng kichik tezlik bilan tarqaladi. 

254.Yorug’lik dispersiyasi-Yorug’lik sindirish ko’rsatkichining uning rangiga (chastotasiga) bog’liqligi yorug’lik  

dispersiyasi deyiladi. 

255.Yorug’lik dispersiyasi-Yorug’lik sindirish ko’rsatkichining uning to’lqin uzunligiga bog’liqligi yorug’lik dispersiyasi  

deyiladi.