67
naye sahələrinin inkişafında cox mühüm əhəmiyyət
kəsb edir. Təbiətdə metallurgiya əhəmiyyətli təbii re-
surslar geniş miqyasda yayılmaqla, zəngin potensial
imkanlara malikdir. Dünyanın bütün ərazilərində me-
tallurgiya sənaye əhəmiyyətli resursların istehsal
dövriyyəsinə cəlb olunması, istehsal sahələrinin inki-
şafında xüsusi rol oynayan istehsal vasitələrinin inki-
şafına zəmin yaratmışdır. Yer kürəsində metallurgiya
sənaye əhəmiyyətli resurslar yalnız quruda deyil, ey-
ni zamanda dünya okeanlarında
və dənizlərində geniş
şəkildə yayılmışdır. Yer qabığının müxtəlif inkişaf
mərhələləri ilə əlaqəli olaraq metallurgiya əhəmiyyətli
filiz və qeyri filiz sərvətləri əsasən qədim kristallik
bünövrəyə malik olan dağlıq ərazilərdə inkişaf et-
mişdir. Bu cür ərazilərə Amerika kontinentində "Ap-
palac", "And-Kordilyer", "Kanada yaylası", Avropada
"Penin dağları", "Ural", və s. misal göstərmək olar.
Ümumilikdə metallurgiya əhəmiyyətli resursların
inkişafına görə dünyada doqquz əsas dağ-mədən
sənaye rayonu müəyyən olunmuşdur: 1) ABŞ, Kana-
da, Meksika; 2) Latın Amerikası; 3)Xarici Avropa;
4)MDB ölkələri; 5) Çin; 6) Şimali Afrika və Cənubi-
Qərbi Asiya; 7) Şimali Afrika; 8) CAR; 9) Avstraliya.
Metallurgiya əhəmiyyətli təbii ehtiyatlarla
zəngin olmaqla tərkibinə görə bir birindən fərqlənən
qara metallurgiya əhəmiyyətli təbii resurslar, əlvan
metallurgiya əhəmiyyətli təbii resurslardan ibarətdir.
Müasir şəraitdə yerin təkindən hasil edilən 25 mü-
hüm sərvət növləri qeydə alınmışdır ki, onlardan
69
xarakterinə görə metallurgiya sənayesi iki sahəyə:
qara və əlvan metallurgiya sənaye sahələrinə ayrılır.
Qara və əlvan metallurgiya sənaye sahələri bilavasitə
dünyanın ən qədim dağlıq ərazisində zəngin filiz və
yaxud dağ-mədən sənayesinin yüksək səviyyədə
inkişaf etdiyi ərazilər üçün xarakterikdir.
Dostları ilə paylaş: