Bakterioloji silahın əsas xüsusiyyətləri:
- qısa müddət ərzində infeksion xəstəliktörədicilərin kütləvi şəkildə yayılması, epidemiya əmələ gətirməsi;
- inkubasiya (gizli) dövrünün olması;
- xarici mühitdə mikroblar və onların toksinlərinin çətin təyin olunması (müxtəlif mikroorqanizmlərin təyini yalnız laborator şəraitdə mümkündür);
- seçıci və məqsədyönlü təsir etməsi. Yalnız bitkilərin yoluxması məqsədilə (fitoftoraz), heyvanların yoluxması məqsədilə (iribuynuzlu heyvanların taunu), yalnız insanların yoluxması məqsədilə (təbii çiçək, vəba) istifadə olunan bakteriyalar mövcuddur. Düşmən öldürücü təsirə malik (taun, təbii çiçək, sibir yarası) və ya canlı qüvvəni müvəqqəti sıradançıxarma (tulyaremiya) qüvvəsinə malik törədicilər istifadə edə bilər;
- güclü psixoloji təsiri insanlar arasında təşviş yaradır;
- bakterioloji silahın nüvə və kimyəvi silahlara nisbətən ucuz başa gəlməsi;
- bioloji törədicilərin çox müxtəlif olması – eyni zamanda bir neçə xəstəliktörədicisi istifadə oluna bilər;
- təsirinin uzun müddət davam etməsi (məsələn, Sibir xorası sporları xəstəliktörətmə təsirini bir neçə il saxlaya bilir);
- xəstəliktörədicilərin və onların toksinlərinin hava vasitəsilə hermetik olmayan yerlərə daxil olub insanları yoluxdurmaq qabiliyyətinin olması.
Sadalananlara əsaslanaraq bakterioloji silahın tətbiqi zamanı əmələ gələn fəsadların sərhədlərinin olmamasını təsdiq edə bilərik.
Xəstəliktörədicilər insan orqanizminə müxtəlif yollarla düşə bilər. Ən geniş yayılmış üsul hava vasitəsidir. Su və qida, açıq yara və yanıq yerlərinə mikrob düşməsi, yolxucu həşəratların dişləməsi, kontakt yolu ilə, bioloji vasitələrlə yoluxdurulmuş hərbi sursatlar vasitəsilə yoluxma mümkündür. Qansoran həşəratlar xəstəliyi xəstə insan və heyvanlardan sağlam fərdlərə ötürür. Bit, birə, ağcaqanadlar, gənələr, çe-çe milçəkləri və s. səpkili yatalaq, hemorragik qızdırma kimi xəstəliklərin ötürücüsüdür. Xəstə heyvanlardan insana keçən xəstəliklərə zoonozlar deyilir (brusellyoz, Sibir xorası). Xəstəliklərin yayılma yollarından biri də qida yoludur. Yoluxmuş ət və ət məhsullarından Sibir xorası, tulyaremiya, salmonellyoz və parazit xəstəlikləri, tərəvəzlərdən vəba, dizenteriya, qarın yatalağı və s. ötürülür. Epidemik təhlükəliliyinə görə bakteriya və viruslar yoluxdurucu olmayan, zəif yoluxdurucu və güclü yoluxdurucu olmaqla 3 qrupa bölünür. İstifadə olunan mikroorqanizmlərin hansı qrupa aid olmasından asılı olaraq zədələnmə ocağının epidemioloji xüsusiyyətləri və epidemiya əleyhinə tədbirlərin xarakteri dəyişir.
Dostları ilə paylaş: |