Annotatsiya

Annotatsiya 

 

  

Ushbu  Pedagogika.  Psixologiya  fanidan  amaliy  mashg„ulotlarni  bajarish 

uchun  ishlab  chiqilgan  6  ta  mavzu  bo„yicha  uslubiy  tavsiyalarda  amaliy 

mashg„ulotlarni bajarish bo„yicha qo„yiladigan tarbiyaviy va psixologik maqsadlar 

va  ularni  o„tkazish  bo„yicha  texnologik  xaritalar  qo„llanilgan  zamonaviy  o„qitish 

texnologiyalarining  ishlanmalari,  nazorat  va  test  savollari  keltirilgan.  Shu  uslubiy 

tavsiyalar talabalarni amaliyot mashg„ulotlari mavzusi bo„yicha darslarni samarali 

olib borishga va o„quv materiallarini chuqurroq o„zlashtirishga yordam beradi.  

 

“

Pedagogika

. 

Psixologiya

” 

fanidan

  

1-Amaliy mashg„ulot

 

 

Mavzusi

: “

Psixologiya

 

fanining

 

predmeti

 

va

 

rivojlanish

 

boskichlari

” 

Amaliy

 

mashgulotni

 

olib

 

borish

 

texnologiyasi

 

Amaliy

 

mashg„ulotning

 

ta‟limiy

 

maqsadi

: 

Talabalarda

   

psixologiyaning

 

ijtimoiy

 

gumanitar

 

fan

 

sifatida

   

ekanligi

 

haqidagi

 

tasavvurlarni

 

hosil

 

qilish

, 

talabalarga

 

psixologiya

 

fanining

 

ob‟ekti

, 

predmeti

, 

maqsad

 

va

 

vazifalari

 

haqida

 

tushuncha

 

berish

. 

Psixologiya

 

fanining

 

ijtimoiy

 

gumanitar

 

fanlar

 

bilan

 

bog„liqlik

 

va

 

farqli

 

jihatlarini

 

qiyoslay

 

olishga

 

o„rgatish

. 

psixologiya

 

fanining

 

muhim

 

vazifalaridan

 

biri

 

odam

 

psixik

 

faoliyatining

 

qonuniyatlarini

 

ochib

 

berishdan

 

iborat

 

ekanligi

 

haqida

 

tushuncha

 

berish

. 

Amaliy

 

mashg„ulotning

 

tarbiyaviy

 

maqsadi

: 

Talabalarning

   

ruxiy

 

xolatiga

 

ob‟ektiv

, 

ya‟ni

 

xolisona

 

baho

 

berishga

 

o„rgatish

 

jumladan

 

Psixologiyani

 

mukammal

 

bilish

 

odamning

 

aql

-

idrokini

 

o„stirish

, 

nutqini

 

taraqqiy

 

ettirish

, 

bilimlarni

 

chuqur

 

egallashga

 

muxim

 

omil

 

ekanligini

 

tushuntirish

. 

Psixologik

 

bilim

 

noto„g„ri

 

g„oyalarga

 

qarshi

 

kurashda

 

kuchli

 

g„oyaviy

 

qurol

 

sifatida

 

kullanilishiga

 

kumaklashish

. 

 

Amaliy

 

mashg„ulotning

 

rivojlantiruvchi

 

maqsadi

: 

Respublikamizda

 

demokratlashuv

 

jarayoning

 

jadal

 

sur‟atlar

 

bilan

 

amalga

 

oshirilishi

,  

odamlar

 

kundalik

 

hayotdagi

 

ikir

-

chikirlarni

 

qanchalik

 

tez

 

va

 

to„g„ri

 

idrok

 

qilishlari

 

talabalarda

 

falsafiy

, 

ilmiy

 

va

 

insonning

 

ichki

 

dunyoqarashini

 

shakllantirish

. 

 

Amaliy

 

mashg„ulotni

 

jihozlash

: 

Pedagogika

 

va

 

psixologiya

 

boshqa

 

ijtimoiy

 

gumanitar

 

fanlar

 

bilan

 

bog„liqligi

, 

psixologiyaning

 

jamiyatdagi

 

funksiyalari

, 

uning

 

tarmoklari

, 

psixologiyaning

 

tasnifiga

 

oid

 

slaydlar

, 

proektor

, 

tayanch

  

signallar

. 

Amaliy

 

mashg„ulotda

 

foydalaniladigan

 

texnologiya

: 

Lokal

 

darajada

 

foydalanadigan

 

texnologiya

. 

Asosiy

 

atama

 

va

 

tushunchalar

. 

Psixologiyaning

 

tarmoklari

: 

umumiy

, 

pedagogik

, 

ijtimoiy

, 

mexnat

, 

yuridik

, 

injenerlik

, 

tibbiyot

, 

savdo

, 

xarbiy

. 

Psixikaning

 

namoyon

 

bulish

 

shakllari

: 

jarayonlar

, 

xolatlar

 

va

 

shaxsning

 

xususiyatlari

. 

 

 

Amaliy

 

mashg„ulotning

 

borishi

: 

I. 

Tashkiliy

 

qism

. 

1. 

Davomatni

 

aniqlash

. 

2. 

Talabalarning

 

o„quv

 

motivlarini

 

faollashtirish

. (

Keys

, 

aqliy

 

xujum

,

o„yin

 

mashqlari

). 

3.

Talabalarga

 

bugungi

 

amaliy

 

mashg„ulotning 

mavzusini

 

e‟lon

 

qilish

. 

Talabalarni

 

amaliy

 

mashg„ulotning 

II. 

rejasi

, 

maqsadi

 

borishi

,   

bajariladigan

 

o„quv

 

topshiriqlari

 

bilan

 

tanishtirish

. 

III. 

Mavzuni

 

o„rganish

. 

Talabalar soni: 20-25 nafar 

 

Vaqti: 2 soat 

 

Seminar mashg’ulotining  shakli: 

Individual topshiriqlanish bajarishga asoslangan 

mashg‟ulot  

Seminar mashg’ulotining rejasi: 

 

1

 

Psixologiya

 

xakida

 

umumiy

 

tushuncha

 (

maksadi

, 

vazifalari

) 

2. 

Antik

 

davr

 

va

 

Yangi

 

davr

 

psixologiyasi

 

3. 

Psixologiyaning

 

fanlar

 

tizimida

 

tutgan

 

o„rni

. 

4.  

Psixologiyaning

 

tarmoqlari

. 

O’quv mashg’uloti maqsadi:  

Mavzu  bo‟yicha  bilimlarni  chuqur  o‟zlashtirishni 

ta‟minlash. 

Pedagogik vazifalar: 

O’quv faoliyatining natijalari: 

-  mavzu 

bo‟yicha 

bilimlari 

ongli 

ravishda 

o‟zlashtirishning 

motivatsiyasini yaratadi: 

-  mavzu 

bo‟yicha 

bilimlarni 

mustahkamlab,  chuqurlashtiradi: 

-  o‟z nuqtai nazarini bayon qilish hamda 

shakllantirish jarayonini tashkil etish. 

-  Guruhlaarda 

ishlash 

ko‟nikma-sini 

hosil qiladi va rivojlantiradi. 

-  Pedagogika.  Psixologiya  fani,  uning  predmeti, 

hamda  o‟qitishdan  ko‟zda  tutilgan  asosiy 

maqsadlar 

xususida 

fikrlar 

bildiradi 

va 

tushuntiradi. 

-  Antik  davr  va  Yangi  davr  psixologiyasining 

paydo  bo‟lishi  masalasi  xususidagi  fikrlarni 

tushuntirib beradi; 

-  Psixologiyaning  fanlar  tizimidagi  axamiyatini 

ochib beradi. 

- Psixologiyaning tarmoqlari haqida  fikrlar bildiradi   

 

O’qitish uslubi va tehnikasi: 

Amaliy  ishlash  usuli,  bahs-munozara,  fikr  almashish 

muhokama qilish. 

O’qitish vositalari: 

Tarqatma  matеriallar, slaydlar. 

O’qitish shakli: 

Jamoa va guruhlarda ishlash, hamkorlikda  ishlash. 

O’qitish shart sharoiti: 

Tеxnik 

vositalarni 

qo‟llashga 

mo‟ljallangan 

auditoriya.  Proеktor. 

Monitoring va baholash: 

Og‟zaki so‟roq, savol-javob, tahlil natijalari. 

 

 

 

 

 

 

 

Amaliy mashg‟ulotning tеxnologik xaritasi. 

 

Faoliyat 

bosqichlari 

Faoliyat mazmuni 

Pedagog  

Talaba  

1 - bosqich 

Kirish  

(15 daqiqa) 

1.1. Talabalarning darsga tayyorgarligini tеkshirish. 

1.2.Tayanch  so‟zlar  orqali  so‟rov  o‟tkazadi.  Javoblarni 

umumlashtiradi. (1 ilova) 

Javob bеradi 

2 - bosqich 

Аsosiy 

bosqich 

(55 daqiqa) 

2.1.  Mavzu  bo‟yicha  o‟rganilgan  savollar  o‟rtaga 

tashlanadi (2-ilova)  

2.2.Talabalar 3 guruhga bo‟linadi. 

Ularga topshiri?  bеriladi. (3-ilova)  

2.3. Mavzu bo‟yicha tayyorlangan topshiriqlarni tarqatadi. 

2.4.  Baholash 

mеzonlari  bilan  tanishtiradi.Qanday 

qo‟shimcha 

o‟quv 

matеriallardan 

foydalanish 

mumkinligini  tushuntiradi.  Guruhda    ishlashni  tashkil 

etadi. 

 

2.1. Talaba o‟z fikrini 

bayon etadi 

2.2. Talabalar intеrfaol 

usulda guruhlarga 

bo‟linadi. 

2.3. Topshiriqlar bilan 

tanishadilar. 

2.4. Guruhga 

bo‟linadilar,har bir 

guruhdan jamoalar 

chiqib, taqdimot 

o‟tkazadi 

3- bosqich 

Yakuniy  

(10 daqiqa) 

3.1.  Guruhlarda  taqdimot  o‟tkazishni  va  bir  birini 

baholashni tashkil etadi. Topshiriqni bajarish jarayonidagi 

xulosalarni umumlashtiradi, bilimlarni to‟ldiradi. 

3.2.  Mavzu  maqsadiga  erishishdagi  tinglovchilar  faoliyati 

taxlil qilinadi va rеyting asosida baholashadi. 

3.3.  Mavzu  bo‟yicha  bilimlarni  chuqurlashtirish  uchun 

adabiyotlar ro‟yxati bеriladi. 

Savollar bеradilar. 

 

 

 

 

O‟U mga qaraydi. 

 

 

1-ilova

 

Tayanch iboralar 

 

1.  Psixika 

2.  faoliyat 

3.  mexanizm 

4.  pessimizm 

5.  emotsiya 

6.  ruh, jon 

7.   Psixologik 

8.  shaxs hissiyot 

9.   

 

2-ilova

 

Blits so‟rov savollari  

№ 

Savollar 

Javoblar 

1 

Psixologiya fani nimani o‟rganadi? 

 

 

2 

Psixologiyaning lug‟aviy ma'nosi nima?   

3 

Psixika deb nimaga aytiladi?  

 

 

4 

Psixologiyaning tarmoklari qaysilar? 

 

5 

Psixologiyaning necha xil  soxalari  

mavjud va ular qaysilar? 

 

 

6 

Kadimgi  faylasuflarning psixologik 

karashlari. Ushbu faylasuflar kimlar? 

 

 

 

 

3-ilova

 

 

                               

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

kabi masalalarini o‟rganadi 

 

 

4-ilova

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Psixologiyaning ob'ekti 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Pedagogika. 

Psixologiya

 

fani qaysi  

ijtimoiy gumanitar 

fanlar bilan 

bog‟liq? 

 

 

 

 

 

 

 

5-ilova 

Т-chizmalar, T-chizma munozara vaqtida qo‟shaloq javoblar (yo‟q tarafdor qarshi) yoki 

taqqoslash-zid javoblarni yozish uchun univеrsal grafik organayzеr hisoblanadi. Masalan, 

psixologiyaga bеrilgan ta'rifni, taqqoslash-zid tamoyiliga asoslanib yozish mumkin. 

 

T-sxеma jadvali asosida psixologiyaga  ta'rif bering. 

 

Antik davr 

Zamonaviy davr 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

  

 

 

 

 

6-ilova

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Psixologiya 

ning vazifalari 

 

 

 

 

 

 

Psixologiya grek tilidan olingan bo„lib Psuhe ruh, jon, logos, ilm, fan, ta‟limot 

ma‟nolarini beradi. Ular biriktirilganda

 

ruh yoki jon xaqidagi fan degan mazmunni 

anglatadi.  

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

7-ilova

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

8-ilova 

 

“Chalkashtirilgan mantiqiy zanjirlar kеtma-kеtligi” intеrfaol mеtodi. 

 

Bunda  dastlab  o‟qituvchi  психиканинг  намоён  шакллари  ва  уларнинг  узаро  богликлигиni 

doskaga  chalkashtirilgan  holda  yozib  qo‟yadi.  So‟ngra  ulardan  mazkur  shakllarning  qaysi 

guruhiga kirishiga qarab, психик жараёнлар, психик холатлар va шахснинг хусусиятларини 

aytadi. 

 

X1X asrga kelib psixologiyadagi asosiy uchta tarmoqlar 

paydo bo„ldi. 

 

psixologiyani

ng tarmoqlari 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

PSIXIK JARAYONLAR 

PSIXOLOGIK XOLATLAR 

SHAXSNING 

XUSUSIYATLARI 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

9-ilova

 

 

 

Sezgilar 

Idrok 

Diqqat 

Emotsiyalar 

e‟tiqodlilik 

bardamlik 

tetiklik 

apatiya 

qiziquvchanlik 

hayratlanish 

ishonchlilik 

ijodiy ruhlanish 

yo„nalishlar 

temperament 

xarakter 

qobiliyatlar 

Nutq 

 

Emotsiyalar 

e‟tiqodlilik 

bardamlik 

tetiklik 

apatiya 

qiziquvchanlik 

hayratlanish 

ishonchlilik 

ijodiy ruhlanish 

iqtidor 

aqliy salohiyat 

xulq motivatsiyasi  

ish uslubi 

mas‟uliyat 

Xotira 

Tafakkur 

Xayol 

Psixologiyaning tarmoklari 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

XULOSA

. 

Yuqorida

 

bildirilgan

 

fikrlardan

 

kelib

 

chiqib

 

shuni

 

xulosa

 

qilib

 

aytish

 

mumkinki

 

har

 

bir

  

pedagog

 

pedagogikaning

 

so„ngi

 

yutuqlaridan

 

xabardor

 

bo„lishi

, 

pedagogik

 

mahoratga

 

ega

 

bo„lishi

, 

talabalarni

 

bilim

, 

ko„nikma

 

va

 

malakalarini

 

oshirishda

 

xizmat

 

qiladigan

 

pedagogik

 

texnologiyalari

 

va

 

metodlarini

 

bilishi

 

xamda

 

amalda

 

qo„lla

 

olishi

 

kerak

. 

Bu

 

esa

 

har

 

bir

 

pedagogning

 

mashg„ulotlarini

 

qiziqarli

 

va

 

samarali

 

bo„lishiga

, 

o„z

 

oldiga

 

qo„ygan

 

maqsadlariga

 

erishishni

 

ta‟minlaydi

. 

O„shandagina

 

biz

 

har

 

jihatdan yetuk

, 

barkamol

  

shaxsni

, 

raqobatbardosh

 

kadrlarni

 

tayyorlay

 

olamiz

 

va

 

biz

 

pedagoglar

 

ham

 

boshqa

 

rivojlangan

 

demokratik

 

davlatlardagi

 

kadrlar

 

bilan

 

bemalol

 

raqobat

 

qila

 

olamiz

. 

Hozirda

 

davlatimizning

 

o„z

 

oldiga

 

qo„ygan

 

asosiy

 

vazifalaridan

 

biri

 

ham

 

shu

 

masaladir

.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Adabiyotlar: 

I.A.Karimov “Yuksak ma'naviyat yengilmas kuch” T. 2008y. 

1.  Karimov I.A. Uzbekiston buyuk kelajak sari. T., Uzbekiston, 1998. 

2.  Karimov I.A. “Ma‟naviy yuksalish yo„lida”. T., “O„zbekiston”, 1999. 

3.  Karimov I. A. “O„zbekiston XX1 asrga intilmoqda”. T., “O„zbekiston”, 1999. 

4.  Abduraxmonov  F.  “Qadimgi  sharq  mamlakatlarida  psixologik  fikrlar  taraqqiyoti”.  T., 

“O„zbekiston”, 1995. 

5.  Abduraxmonov  F.  “Odamlar  bilan  qanday  muloqotga  kirishish  va  yondoshish  kerak”. 

T., “O„qituvchi”, 1996. 

6.  Andreeva G.M. Sotsialnaya psixologiya. M., Aspekt press, 1999. 

7.  Badmaev B.S.Psixologiya: kak yee izuchit i usvoit. M., Uchebnaya literatura, 1997. 

8.  Davletshin M. va b. Psixologiya: Izoxli lugat. T., Ukituvchi, 1998. 

9.  Karimova V. Ijtimoiy psixologiya. T., «Ukituvchi», 1994. 

10.Karimova V., Akromova F. Psixologiya. T, 2000. 

11.G„oziev E. Intelekt psixologiyasi. T, «O„qituvchi», 1990. 

12.G„oziev E. Psixologiya. T, «O„qituvchi», 1994. 

13.G„oziev E. Tafakkur psixologiyasi. T, «O„qituvchi», 1990. 

www.bilim.uz. 

www.edu.uz - Vazirlik sayti  

www.ziyo.edu.uz - Vazirlik sayti 

www.performance.edu.uz - Vazirlik sayti.