MODDALARNI ATOMLASH USULLARI Atom-emissiya spektroskopiyasida ishlatiladigan atomlash va qo’zg’atish manbalarining asosiy turlari quyidagi jadvalda keltirilgan.
2.1-jadval. Atom-emissiya spektroskopiyasida ishlatiladigan atomlash manbalalarining asosiy turlari
Atomlash manbaining turi
T, 0C
namunaning xolati
, mass. %
Alanga
elektr yoyi
elektr uchquni
induktiv bog’langan plazma
1500-3000
3000-7000
10000-12000
6000-10000
Eritma
Qattiq
Qattiq
Eritma
10-7-10-2 10-4-10-2 10-3-10-1
10-8-10-2
0,01-0,05
0,1-0,2
0,05-0,1
0,01-0,05
Alanga. AES da ishlatiladigan temperaturasi eng past bo’lgan atomlash va qo’zg’atish manbai hisoblanadi. Yonuvchi aralashmaning tarkibiga qarab alanganing temperaturasi 1500 dan (yorituvchi gaz va havo aralashmasi) to 3000 0S gacha boradi (asetilen - N2O). Atomlash va qo’zg’atish oson bo’lgan elementlar uchun birinchi navbatda, ishqoriy va ishqoriy-yer metallari (Ca, Sr, Ba) uchun bunday temperaturalar eng samarali natija beradi. Alanga fotometriya usuli bular uchun eng sezgir usullardan biridir (aniqlash chegarasi 10-7 % mass. gacha). Ko’pchilik boshqa elementlar uchun aniqlash chegarasi bir necha tartib pastdir.
Atomlash manbai sifatida alanganing muhim ustunligi uning turg’unligidadir va shunga ko’ra o’lchash natijalari yaxshi takrorlanadi ( ).