18-lab-ya U K
Beshinchi va oltinchi guruh kationlariga xos reaksiyalar
Beshinchi analitik guruh kationlari aralashmasining analizi
Beshinchi analitik guruh kationlari guruh reagenti bo'lgan 6 n. li HC1 yordamida xloridlar holida cho'ktiriladi. Olingan cho'kma quyidagi keltirilgan sxema bo'yicha analiz qilinadi.
Beshinchi analitik guruh kationlari aralashmasining analiz sxemasi
3.15. Anionlarning umumiy tavsifi
Manfiy zaryadlangan ionlar anionlar deb ataladi. Masalan, Cl- , S04~, NO- va hokazo. Kationlar, asosan, bitta atomdan tashkil topgan bo'lsa, anionlar murakkab tarkibli ionlardir, ya’ni ular bir yoki bir nechta atomlardan tarkib topgan. Masalan, C H 3CO O -, SCN" SO2", B40 2-, Cr20 2-, C032-, P043". Anionlar kationlardan farq qilib, ko'pincha bir-birining topilishiga xalal
www.ziyouz.com kutubxonasi
bermaydi. Shuning uchun anionlar eritmani bo‘lib-bo‘lib tekshirish usuli yordamida, ya’ni tekshirilayotgan eritmaning ayrim ulushlaridan topiladi. Anionlar aralashmasini analiz qilishda guruh reagentlari odatda guruhlarni bir-biridan ajratish uchun emas, balki guruhlarning bor-yo‘qligini aniqlab olish uchun qoilaniladi. Agar biror guruh anionlarining yo‘qligi aniqlansa, shu guruhga kiradigan ayrim anionlarni topish uchun reaksiya o‘tkazilmaydi. Shunday qilib, anionlar guruhini topish reaksiyalari umumiy analizni ancha osonlashtiradi. Yuqorida anionlarning ko‘pchilik reaksiyalari bilan tanishilgan edi. Masalan, Ba2+, Pb2+ kationlari S042- va Cr042- anionlari yordamida topilgan edi. Aksincha, bu anionlarni bariy va qo'rg'oshin tuzlari yordamida topish mumkin. Shunga o'xshash Ag+ ionining reagenti СГ ioni bo'lgani holda СГ ionini Ag+ yordamida topish mumkin.
Anionlar klassifikatsiyasi. Anionlar klassifikatsiyasi, asosan, anionlarning bariy va kumushli tuzlari eruvchanliklarining birbiridan farq qilishiga asoslangan. Anionlarning ko'pchiligi bo'libbo'lib analiz qilish usulida ochiladi. Eng ko'p tarqalgan klassifikatsiyaga ko'ra anionlar uch guruhga bo'linadi.
1-analitik guruh anionlar: SO2-, SO2-, S20 2-, CO2-, P043-, A50 43-, BO - Cr042-, Cr20 2-, F-, Si032-, C20 42". Bu anionlarning bariyli tuzlari suvda qiyin eriydi. Guruh reaktivi — neytral yoki kuchsiz ishqoriy muhitda BaCl2.
2-analitik guruh anionlari: Cl- , Br", J-, S2-, SCN-, [Fe(CN)6]4-, [Fe(CN)6]3-, CN“, Br03", J03", C103“. Bu anionlarning kumushli tuzlari suvda va suyultirilgan nitrat kislotada qiyin eriydi. Guruh reagenti — 2 n li HN03 ishtirokida AgN03.
3-analitik guruh anionlari: N 03~ N 0“, CH3COO_, MnO“ va boshqalar. Bu anionlarning bariyli va kumushli tuzlari suvda juda yaxshi eriydi. Guruh reagentga ega emas.
Anionlaiga tegishli bo'lgan xususiy reaksiyalar 9-, 10-, 11-jadvallarda berilgan.
www.ziyouz.com kutubxonasi
1- analitik guruh anionlariga xos xususiy reaksiyalar
T/r Ion Reagent Reaksiyaning molekular va ionli tenglamasi 11ova
1 2 3 4 5
6 .1 S042- Pb (N 03) 2
ionlarining analitik reaksiyalari Na2S04 + Pb (N 03) 2 = -iPbS04 + 2NaN03
2Na++ S042- + Pb2+ + 2N03- = 4-PbSO, + 2Na+ + 2N03“ S042" + Pb2+ = iPbS04
Oq cho‘kma, ishqorlarda eriydi
6 .2 SO42- SrCI2
Na2S04 + SrCl2 = iSrS04 + 2NaCl
2Na+ + S042- + Sr2+ + 2C1- = J-SrS04 + 2Na+ + 2СГ S042- + Sr2+ = iSrS04
Oq cho‘kma (loyqa)
6.3 S042- BaCl2
Na2S04 + BaCl2 = lBaS04 + 2NaCl
2Na+ + S042- + Ba2+ + 2СГ = 4-BaS04 +2Na+ + 2СГ S042- + Ba2+ = iBaS04
Oq cho‘kma, kislotalarda erimaydi
6.4 S032- HC1
SO £~ ionlarining analitik reaksiyalari Na2S03 + 2HC1 = 2 NaCl + S02T + H20 2Na+ +S032- + 2H+ +2СГ = 2Na+ +2C1 + S02T + H20
S032" + 2H+ = S02t + H20
Gaz holidagi S02 ajraladi
6.5 S032- J2 + H20
Na2S03 + J2 + H20 = Na2S04 + 2HJ
2Na+ + S032“ + J2 + H20 = 2Na+ + S042- + 2H+ + 2Г S032- + J2 + H20 = S042- + 2H+ + 2J -
Yodli suv eritmasi rangsizlanadi
www.ziyouz.com kutubxonasi