Üriner Sistem Enfeksiyonları Tanı ve
Yüklə 103,13 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Üriner Sistem İnfeksiyonlarında Yaş Gruplarına Göre Epidemiyoloji
- Yanlı ş negatif sonuçlar Dilüe idrar Diyetle yetersiz nitrat alımı
- Radyolojik Yöntemler Katkı
- Yüzde Antibiyotik Sayı USİ
|
Üriner Sistem Enfeksiyonları Tanı ve Tedavi
Dr. Oral ÖNCÜL GATA Haydarpaşa Eğitim Hastanesi Enf. Hst. Kl. Mik. Srv. Istanbul
oraloncul@yahoo.com
Üriner Sistem İnfeksiyonları ABD’de her yıl 7 milyonun üzerinde başvuru
2 milyondan çoğu sistit
Akut pyelonefrit nedeni ile 100.000 üzerinde hastaneye yatış
ÜSE’ larında
maliyet 1 milyar doların üzerinde
Olguların %21’i Acil Servis’e başvuruyor..
Epidemiyoloji Acile başvuran ateşli çocukların %5,3’ü Yetişkinlerin %17,2’si İYE’dur.
2 yaş altı çocuklarda • Erkeklerde % 2.2 • Kızlarda % 2.1 7 yaşta • Erkeklerin % 1.7’si • Kızların % 8.4’ü en az bir kez üriner sistem enfeksiyonu geçirmiş olur
Etkenler • ÜSE’larının %95 kadarında tek bakteri. • En sık izole edilen bakteri üropatojen E. coli’ (%70-90) • Klebsiella türleri , Proteus, Enterococcus, diğer etkenler • S. saprophyticus genç cinsel aktif kadınlarda etken olabilmektedir. • Çocuklarda Adenovirus tip 11 hemorajik sistit
Etkenler •
•
– >1 yaş erkeklerde en sık etken – Prepisyum derisinde daha sık kolonize olur •
•
•
•
•
•
– C.trachomatis – İntrasellüler parazit • Piyüri, dizüri, pollaküri – Mycoplasma – Brusella • Tüberküloz basili • Fungal patojenler – Kandida türleri • Viral infeksiyonlar – Adenovirüs tip 11 ve 21
Etkenler • Komplike enfeksiyonlarda ve hastane enfeksiyonlarında ayrıca • Proteus, • Klebsiella, • Enterobacter türleri, • P. aeruginosa, • Acinetobacter, Citrobacter, Serratia, • Enterokoklar etken olabilir.
Bakteriyel adherans
- Adezin, pili veya fimbria - Tip 1 (mannoza duyarlı) pili skarlaşmada rol alır
- Tip 2 (mannoz rezistan) pili piyelonefritte rol alır Renal tübüler hücreleri zedeleme
- O antijeni ve endotoksinleri ile inflamasyonu uyarır - Hemolizinler Kompleman lizisi ve fagositozu engelleme
Kapsüler veya K antijen Mikroorganizma ile İlişkili Faktörler Yetersiz tedavinin bir sonucudur
Tedavi sonrası kültür negatif olduğu halde tekrarlayan İYE’ da
aynı üropatojen izole edilir
anatomik bozukluk
enfekte ÜS taşı
ureteral stent
uretral kateter Relaps
Önceki infeksiyondan bağımsızdır
Tedavi sonrası kültür negatif olduktan sonra İYE’nun yeni bir mikroorganizma ile tekrarlamasıdır
Anatomik bozukluk
Üriner –Genital fistül Üriner kolonizasyon Reinfeksiyon Erişkin kadın hasta
Geçirilmiş üriner sistem enfeksiyonu
Doğum sayısı
İnvazif girişim
Diabet Cinsel davranış Diyafram- spermisid kullanımı
Yaşlı kadın hasta
Mesanenin tam boşalmaması
Östrojenin azalması
Üriner sistem anomalisi
Mesane divertikülü
Rektosel Üreterosel Parkinson, Alzheimer SVO
Alt Üriner Sistem İnfeksiyonları İçin Risk Faktörleri Alt Üriner Sistem İnfeksiyonları İçin Risk Faktörleri Erişkin erkek hasta
AIDS Homoseksüellik Sünnet olmama
Yaşlı erkek hasta Darlık İnvazif girişim Prostat hipertrofisi Taş
Bakterisidal sekresyonun kaybı Parkinson, Alzheimer, SVO
Üriner Sistem İnfeksiyonlarında Yaş Gruplarına Göre Epidemiyoloji
Kadın Erkek Prevalans Risk faktörü Prevalans Risk faktörü Yaş (%) (%) < 1 1 Anatomik veya fonksiyonel ürolojik anomaliler
1 Anatomik veya fonksiyonel ürolojik anomaliler
1-5
4-5 Konjenital anomaliler, Vezikoüreteral
reflü 0,5
Konjenital anomaliler, Sünnetsizlik
6-15
4-5 Vezikoüreteral
reflü
0,5
- 16-35
20 Cinsel temas, spermisid ve Diyafram kullanımı
0,5 Homoseksüalite
Sünnetsizlik, HIV İnfeksiyonu
36-65
35 Jinekolojik ameliyatlar, Mesane prolapsusu, Postmenopozal östrojen
eksikliği 20
Prostat hipertrofisi, Obstrüksiyon, sonda
Kullanımı, cerrahi girişim >65
40 36-
65 yaş faktörlerine ek
Olarak inkontinans, Kronik sonda kullanımı
35 36-
Olarak inkontinans uzun süreli sonda kullanımı
• Komplike olmayan sistit,
• Kadınlarda komplike olmayan pyelonefrit,
• Kadın ve erkeklerde komplike idrar yolu enfeksiyonu
İdrar yolu enfeksiyonlarının sınıflaması Semptomatik idrar yolu enfeksiyonları Komplike Üriner Sistem İnfeksiyonları • Gebeler • Erkek hastalar • Kontrolsüz DM ve immünsupressif hastalar • Hastane kaynaklı infeksiyonlar • Üriner sistemin fonksiyonel anomalileri – Vezikoüreteral reflü, – Spinal kord hasarı – Nörojenik mesane • Eksternal kateter varlığı (üretral, suprapubik, nefrostomi..) • Üriner sistemin yapısal anomalileri – Renal ve perinefritik abse – Böbrek taşı – Amfizematöz pyelonefrit – Polikistik böbrek hastalığı
Altta Yatan Hangi Durumlar Akut Pyelonefriti Akla Getirmeli? • Obstüksiyon (taş, tümör) • Üriner girişimler • Divertikül • Fistüller • Diğer üriner sorunlar • Nörojenik mesane • Vezikoüreteral reflu • Aralıklı kateter
• Nefrostomi tüpü • Gebelik • Diabet • Böbrek yetmezliğ, • Böbrek transplantasyonu • Immunosupresyon • Çok ilaca dirençli idrar yolu patojenleri • Hastane kaynaklı enfeksiyon
Acilde Üriner Sistem İnfeksiyonları • Acil müdahale gerektiren semptomatik • Akut başlangıçlı ve şiddetli • Saatler içinde değerlendirme • Hızlı tanı • Hızlı medikal / cerrahi tedavi..
Acil Üriner Sistem İnfeksiyonları
Komplike Üriner Sistem İnfeksiyonları Alışılagelmişin dışındakiki etkenlerle gelişen USI Komplike Olmayan Üriner Sistem İnfeksiyonları Ürosepsis, Septik Şok Enfeksiyon Hastalıkları Uzmanı Acil Servis Ekibi ve Uzmanı
Acil Üriner Sistem İnfeksiyonları
Yetersiz laboratuar ve radyolojik inceleme Zaman kısıtlılığı Acil Servis Ekibi ve Uzmanı
Kan / İdrar Kültürü
Hızlı tanı yöntemleri Yetersiz Anamnez ve Bilgilenme Hızlı Fizik Muayene Semptomatik Tedavi
Tanı Öykü
Miksiyon ve defekasyon özellikleri
Kardeşlerde İYE, anne-babada VUR sorgulanmalıdır. Fizik inceleme
Abdominal palpasyon
Mesane dolgunluğu
Abdominal kitle
Kostavertebral açı hassasiyeti
Erkeklerde eksternal meatus stenozu ve sünnet durumu Kızlarda vajinit bulguları ve labial adezyon
Konstipasyonu ve enkoprezisi olanlarda perineal duyu ve alt ekstremite periferik refleksleri incelenmelidir.
İdrar Toplama Yöntemleri • Torba örneğI – En az güvenilen ve en az travmatik idrar alım şeklidir. – 30 dakikada idrar alınamadıysa kontaminasyon riski artar. – İYE’yi ekarte ettirmekte etkili ancak tanısında yetersizdir. – Y anlış pozitiflik oranı yüksektir . • Orta akım idrarı – Mesane kontrolü gerekir. – Büyük kız çocukları ile sünnetli erkek çocuklarda kullanılır. • Sonda ile idrar örneği alma – İnvazivdir – Mikroorganizmaların mesaneye geçişini kolaylaştırır.
Nitrit Testi • Bakteriüriyi saptar. • Amin emdirilmiş kağıt kullanılarak idrarda nitrit araştırılır. • İdrarda diyetten karışan nitratlar nitrat redüktaz salgılayan bakteriler aracılığı ile nitrite dönüştürülür. • Bu dönüşüm için 4 saat gerekmektedir , bu
nedenle sabah idrarı tercih edilmelidir . • Birçok gram (+) bakteri bu metodla gösterilemez .
Dilüe idrar Diyetle yetersiz nitrat alımı
Nitratı indirgeyemeyen bakteriler (Staphylococcus ve Enterococcus)
Laboratuar Tanı • Tam idrar tetkiki • Lökosit esteraz testi
‘dipstick’ yöntemi ile idrarda lökosit varlığı • Bakteriüri
Her alanda 15-20 hareketli basilin görülmesi mm3’te 100.000 bakteri varlığını gösterir. • Hematüri • Her sahada 5 veya daha fazla eritrosit varlığıdır. • Semptomatik İYE olgularında sıktır. • Akut sistit olgularının %20-25’i makroskobiktir. • Varlığı İYE için tanısal değildir.
İdrar İncelemesi
Piyüri: Santrifüj edilmiş idrarda büyük büyütme (40) ile her alanda 5 ve daha fazla lökosit bulunması
Lökosit silendirleri infeksiyonun renal parankim ile ilişkisini gösterir Acil Şartlarında Radyolojik İnceleme Gerektiren Üriner Patolojiler • Sepsis ve Septik Şok • Cerrahi işlem gerektiren üriner infeksiyonlar – Renal abse – Amfizematöz obstrüksiyonla seyreden infeksiyonlar • Nefrolitiyazis ve üriner infeksiyonlar • Rekürren infeksiyonlar • Komplike ve komplike olmayan pyelonefritler • Şiddetli semptom ve bulgulara sahip üriner infeksiyonlar
Radyolojik Bulgular Üriner İnfeksiyonlara Nasıl Katkı Sağlar? Radyolojik Yöntemler Katkı Direkt Üriner Sistem Grafisi Üriner sistemde kitle, opasite, kalkül, gaz varlığında bulgu verir Ayakta Direkt Batın Grafisi Renal doku ve üreterde kalkül, gaz Ultrasonografi Üriner sistemde taş, kitle, abse, hidronefroz, hidroüreter, amfizematöz değişiklikler, gaz vb Bilgisayarlı Tomografi Kalkül, hidronefroz, hidroüreter, gaz, abse, kitle, amfizematöz değişiklikler, obstrüksiyon yapan her türlü oluşumlar, yapısal anomaliler, darlık ve yapışıklıklar.. Üriner CT ve Gaz
• Amfizematöz pyelonefrit • Amfizematöz pyelit • Perinefritik amfizem • Perinefritik abse • Renal abseler • Lokalize anaerop infeksiyonlar
Kontrastlı Görüntülemeyi Gerektiren Acil Üriner Patolojiler • Abseleri diğer patolojilerden ayırmak için • Renal perfüzyon • Renal infarkt • Renal arter obstrüksiyonu • Renal ven trombozu • Komplike üriner sistem infeksiyonları
Dirençli Patojenlerin Sürveyansında Epidemiyolojik Araştırmalar • Prospektif Gözlemsel Çalışma – 360 Akut Ürolitiyazis hastası – Üriner sistem infeksiyon ? – 29 (%8) üriner infeksiyon
Hangi Bulgu Önemli?
İnfeksiyon (+) Üriner Taş(+) ? Risk İnf (+) İnf ( - ) Ayırt Edici Özellik Ağrı + + - Dizüri + + - Sık idrar + + - Piyüri + - + Piyüri (> 5 lökosit) %86 Duyarlılık %79 Özgüllük Acil Üriner Sistem İnfeksiyonlarda AB Tedavi Prensipleri • Patojenlere karşı aktif • İdrarda yeterli konsantrasyon • Normal floraya minimal etki • Kısa süreli kullanım • Düşük maliyet • Düşük yan etki • Düşük direnç gelişimi
Acil Servisde USI için Hangi AB’leri Tercih Edelim? • CIP, TMP/SMX > Fosfomisin • Fosfomisin ve Nitrofrontain tercih edilmez.. • Pyelonefrit – Sistit ayrımı zor.. • CIP 2X500 mg/gün • Başlangıç tedavisi önemli.. • 1999 IDSA (TMP/SMX) • 2011 IDSA (FQ) ön planda..
Akut Sistit Tedavisi Nitrofrontain • Proteus, Pseudomonas suşlarına etkisiz • Komplike USI’larında etkisiz.. Fosfomisin • Tek doz uygulanır • Komplike USI de etkisziz TMP/SMX
• Acil servisde daha fazla tercih
• Duyarlı popülasyonda etkili ABD Acil Servislerinde USI Tedavi Tercihleri (2010) • Retrospektif Çalışma – Acil Servise başvuran tüm USI’ları.. – Ciddi İnfeksiyonlarda CIP>TMP/SMX>NF – Kinolonlar ve Beta-Laktamlar rezerv
– CIP> Sefpodoksim
Antibiyotik Sayı USİ 40.4
CIP/LEV 1.2 milyon Sistit, Pyelonefrit 12 TMP/SMX
370 bin Sistit>pyelonefri t 11
Nitrofrontain 311 bin
Sistit>pyelonefrit Semptomatik Piyüri varlığında tümü Semptomatik piyüri+Ateş varlığında CIP, TMP/SMX Hangi Durumda NF ve Fosfomisin Tercih Edilmemeli? Komplike USI
Pyelonefrit ERKEK HASTALAR Prostatit ve Üretrit.. Escherichia coli Chlamydia spp Neisseria gonorrheae Çoğu birlike.. KADIN HASTALAR USI ve CYBİ birlikte Chlamiydia spp. Neisseria gonorrheae Herpes simplex Rekürren infeksiyonlar
YAKLAŞIM.. Çoğu birlikte görülür Dizüri + diger semptom Hedef USI + CYBI alınır LEV + CRO (tek doz).. Sadece USI ise kültür..
Üriner Sistem İnfeksiyonu ve Cinsel Yolla Bulaşan İnfeksiyonlar Pyelonefrit Tedavi Yaklaşımı • Ateş
• Taşikardi Sepsis
• Kusma • İştahsızlık Dehidratasyon • Ağrı
• Hassasiyet Hospitalizasyon CIP direnci>%10 ise CRO (IDSA 2011) Öz bakım Anatomik VUR Pediyatrik Yaş Grubunda Üriner İnfeksiyonlar Pyelonefrit KRY Skar Doku KRY’lerin önemli bir nedeni.. Sonuç • Acil üriner sistem infeksiyonları daima önemsenmeli • Anamnez ve öykü iyi değerlendirilmeli • Klinik ve laboratuar parametreleri kullanılarak • Hasta doğru zamanda doğru yere yönlendirilmeli ya da tedavi uygulanmalıdır.. Teşekkürler. . Yüklə 103,13 Kb. Dostları ilə paylaş:
|