Toshkent pediatriya tibbiyot instituti

Uning belgilari — umumiy xolsizlik, quvvatsizlik, di­namiya, keskin ozib ketish, ishtahaning umuman yo‘qligi, qo‘l-oyoqlarning sovuq qotishi, jinsiy faoliyatining yo‘q bo‘lishi, atrof-muhitga befarqlik qabilalarda namoyon bo‘ladi. Obyektiv holda keskin ravishda tananing teri osti kletchatkasining ingichka bo‘lib qolishi, mushaklar atrofiyasi (ki­chik hajmga ega bo‘lish), vaqtdan oldin qarib ketish, bemor terisiga ajin tushishi, yer rangida, uning burishib ketishi ko‘zga tashlanadi. Shu bilan birga soch va qo‘ltiq tagidagi tuklarning sinuvchanligi va to‘kilishi, bir xil hollarda qosh, mo‘ylov va soqol tushib ketadi. Bemorlar organizmidagi ichki a’zolar faoliyati keskin o‘zgarib gepofunksiya va atrofiyaga uchraydi. Ushbu kasallikda yuqorida aytib o‘tilganidek hamma chetda joylashgan endokrin bezlarining faoliyati ishdan chiqadi. Kattalarda ikkilamchi jinsiy belgilar orqaga qaytadi, ayollarda sut bezlari va bachadon atrofiyaga uchraydi. Qalqonsimon bez faoliyatining pasayishi gipotireoz ko‘rinishga olib keladi. Shu qatori buyrak usti bezi gipofunksiyasi belgilari sifatida kuchli holsizlik, qon bosimining tu­shib ketishi, qondagi qand miqdorining pasayib og‘ir ahvolga tushishi kuzatilishi mumkun

• Uning belgilari — umumiy xolsizlik, quvvatsizlik, di­namiya, keskin ozib ketish, ishtahaning umuman yo‘qligi, qo‘l-oyoqlarning sovuq qotishi, jinsiy faoliyatining yo‘q bo‘lishi, atrof-muhitga befarqlik qabilalarda namoyon bo‘ladi. Obyektiv holda keskin ravishda tananing teri osti kletchatkasining ingichka bo‘lib qolishi, mushaklar atrofiyasi (ki­chik hajmga ega bo‘lish), vaqtdan oldin qarib ketish, bemor terisiga ajin tushishi, yer rangida, uning burishib ketishi ko‘zga tashlanadi. Shu bilan birga soch va qo‘ltiq tagidagi tuklarning sinuvchanligi va to‘kilishi, bir xil hollarda qosh, mo‘ylov va soqol tushib ketadi. Bemorlar organizmidagi ichki a’zolar faoliyati keskin o‘zgarib gepofunksiya va atrofiyaga uchraydi. Ushbu kasallikda yuqorida aytib o‘tilganidek hamma chetda joylashgan endokrin bezlarining faoliyati ishdan chiqadi. Kattalarda ikkilamchi jinsiy belgilar orqaga qaytadi, ayollarda sut bezlari va bachadon atrofiyaga uchraydi. Qalqonsimon bez faoliyatining pasayishi gipotireoz ko‘rinishga olib keladi. Shu qatori buyrak usti bezi gipofunksiyasi belgilari sifatida kuchli holsizlik, qon bosimining tu­shib ketishi, qondagi qand miqdorining pasayib og‘ir ahvolga tushishi kuzatilishi mumkun

mumkin.Kasallikni kechishi. Bir xil hollarda kasallik juda asta kuchayadi. Shunday shakllardan biri borki, ko‘p yillar mobaynida tana vazni sekin kamayadi, shu bilan birga holsizlik, kam harakatlik, gipotenziya, jismoniy faoliyatning kamayishi, gi­potireoz belgilari kuzatiladi. Kasallikning ko‘pchilik hollarida xastalik bir necha oy ichida progressiv holatda bemorni nogironlikka olib keladi. Bizning kuzatishlarimizda bemorlar har oy 3-5 kg ozishar edi. Juda kam hollarda kasallik kuchli kechishiga, rivojlanishga ega bo‘lib 2-3 oy ichida bemor teri bilan qoplangan skeletni eslatadi. Tashxis xarakterli shikoyatlar va progressiv ozib ketish aso­sida quyiladi. Eng yetakchi simptomlardan biri bu, albatta, bemorning keskin ozib ketishidir, bu holat kasalning ovqatlanish usuli va hajmiga bog‘liq emas. Gormonal tekshirishlar gipofizning trop gormonlari pasayishiga va buyrak usti, qalqonsimon hamda jismoniy bezlarning yetishmovchiligiga bog‘liq. Bunday bemorlar, albatta, dokrinologik dispanserlarida mutaxassis shifokorlar nazoratida davolanishlari lozim. Shu bilan birga insonning ozib ketishi saraton kasalligida ko‘p kuzatiladi va bu klinik belgi bemorni shifokorga murojaat qilishiga sabab bo‘ladi.