Toshkent moliya instituti r. H. Ayupov, G. R. Boltaboeva raqamli iqtisodiyot asoslari

Vositachilik modeli
(
Brokerage Model
) – bu modelni ish faoliyatidan qat’i-
nazar vositachi kompaniyalar ishatadilar. Masalan, internet auktsionlar (
e-
auction, Auction Broker
), tarmoqli va mustaqil elektron birjalar (
e-exchange, 
Market-place exchange
), to’lov tizimlari (
Transaction Broker
), aggregator-
kompaniyalar, distribyuterlar (
Distributor
), ma’lumot axtaruv tizimlari (
Search 
agent
), virtual mo’llar (
cybermall, e-mall, Virtual Marketplace
) va 
metavositachilar 
(
Metamediary
). 
Bularga 
misol 
sifatida 
quyidagi 
kompaniyalarni keltirishimiz mumkin: 
eBay, PayPal, GettTaxi, booking.com, 
Merchant Services at Amazon,CarsDirect, Priseline.com
. 
2.
Reklama modeli (
Advertising Model
) – 
bunday modellar orasida 
reklamadan 
daromad olish modeli 
eng ommabop hisoblanadi. Internetda banner 
reklamasidan, kontekst reklamadan, videoreklamadan, animatsion reklamadan, 
rolilardan, suzib chiqadigan reklama va Pop-up reklama turlaridan yaxshi 
daromad qilish mumkin. Reklama modellarini turli sohalardagi kompaniyalar 
qo’llaydilar, ammo uning bir qancha shartlari ham mavjud, shu jumladan, eng 

---

Toshkent Moliya instituti 
R.H. Ayupov va G.R. Boltaboeva 
asosiysi trafik yuqori bo’lishi kerak. Shuning uchun bu modeldan internet-
portallar, e’lon doskalari (
Classifields
), qidiruv tizimlari (
Search Agents
), 
ijtimoiy tarmoqlar (
Social Networking Services
) kabilar foydalanadilar. Misol 
sifatida