Tədris Terapevtik Klinikasının diaqnostik və müalicə işlərinin vəziyyəti, onların yaxşılaşdırılması yolları müzakirə edilmişdir

S.AlİMEToV,

professor 

İşıqlı insan, tanınmış alim

Aprelin 17-si Dünya Hemofiliya 

Günüdür. Bu əlamətdar gün dünyanın 

100-dən çox ölkəsində əhalini 

xəstəliklə bağlı məlumatlandırmaq 

məqsədi ilə hər il qeyd olunur. İrsi qan 

xəstəliyi olan hemofiliya Asiya, Afrika 

qitəsində, Aralıq dənizi hövzəsində 

daha çox yayılmışdır.

Xəstəliyin əsas səbəbləri kimi 

mütəxəssislər yaxın qohumların nikahı-

nı, radiasiyalı ətraf mühiti, qida və tütün 

məmulatlarının təsirini göstərirlər.

Hemofiliya qanın laxtalanma prosesi-

nin anadangəlmə pozğunluğu olub, təkcə 

həmin xəstəlikdən əziyyət çəkən şəxslərin 

yox, həm də cəmiyyətin sosial-iqtisadi 

problemidir. Xəstəlik nəsildən-nəslə yalnız 

xəstənin bacıları və qızları vasitəsilə keçir. 

Qadın vasitəsilə hemofiliya, nəinki ondan 

sonrakı nəslə, hətta onun qızları və qız 

nəvələri vasitəsilə daha sonrakı nəsillərə 

də ötürülə bilər. Onu da qeyd etmək lazım-

dır ki, hemofiliya xəstələrində yeni qandan 

istifadə olunur.

Azərbaycanda isə bu xəstəlikdən 

1500-dən çox insan əziyyət çəkir. Son 

illər ölkəmizdə talassemiyalı xəstələrin 

müalicəsinin səviyyəsi yüksəldiyi üçün 

ölüm faizi azalmışdır.

Prezident İlham Əliyev tərəfindən 

2005-ci ildə “Hemofiliya və talassemiyalı 

irsi qan xəstəliyinə düçar olmuş şəxslərə 

dövlət qayğısı” haqqında Fərman imzalan-

mışdır. Bununla əlaqədar əhali arasında 

vaxtaşırı maariflənmə kampaniyası 

həyata keçirilir. Ölkəmizdə uğurla həyata 

keçirilən “Hemofiliya və talassemiya irsi 

qan xəstəlikləri üzrə Dövlət Proqramı”isə 

irsi qan xəstəliyindən əziyyət çəkənlərin 

həyat tərzinin yaxşılaşdırılmasına və 

ömürlərinin uzadılmasına xidmət edir. 

Proqram çərçivəsində xəstələr dərman 

preparatları ilə pulsuz təmin olunurlar.

Uşaqların sağlamlığını öz fəaliyyətinin 

əsas istiqamətlərindən biri kimi 

müəyyənləşdirən Heydər Əliyev Fondunun 

və onun prezidenti, Azərbaycanın birinci 

xanımı Mehriban Əliyevanın talasse-

miyalı uşaqlara diqqəti də xüsusi qeyd 

olunmalıdır. Fond 2005-ci ildən ölkəmizdə 

bu xəstəliyin yayılmasının qarşısını 

almaq məqsədi ilə “Talassemiyasız həyat 

naminə” layihəsinə başlamışdır. Bundan 

əlavə, Bakı şəhərində istifadəyə verilən 

Talassemiya Mərkəzi indi hemofiliyalı 

uşaqların və onların valideynlərinin böyük 

ümid yeridir. Demək lazımdır ki, 12 otaq-

dan ibarət klinika, xəstələrə qanköçürmə 

əməliyyatı aparılan transfuziya zalı, 

laboratoriya və digər zəruri şöbələrə malik 

Mərkəz beynəlxalq standartlara tam cavab 

verir. Burada quraşdırılan ən müasir tibbi 

avadanlıq müalicənin yüksək səviyyədə 

aparılmasına şərait yaradır.

Eyni zamanda, Səhiyyə Nazirliyi və 

digər dövlət qurumları tərəfindən vaxtaşırı 

təşkil edilən könüllü qanvermə aksiyala-

rından toplanan qan irsi qan xəstəliyindən 

əziyyət çəkənlərin müalicəsinə sərf olunur.