Вазомотор назария - хар бир тутқаноқнинг пайдо бўлиши бош миядаги қон томир харакатларининг ўзгариши натижасида пайдо бўлади деб тушунтиради. Тутқаноқнинг бошланишида пўстлоқ қон томирлари тораяди. Сўнг хуруж давомида қон томир девори фалажланади. Томир паретик кенгаяди.
Вазомотор назария - хар бир тутқаноқнинг пайдо бўлиши бош миядаги қон томир харакатларининг ўзгариши натижасида пайдо бўлади деб тушунтиради. Тутқаноқнинг бошланишида пўстлоқ қон томирлари тораяди. Сўнг хуруж давомида қон томир девори фалажланади. Томир паретик кенгаяди.
Токсик (захарланиш) наза-рияси касални келиб чиқиш сабаби организмнинг, айниқса бош мияни азотли бирик-маларини парчаланиши нати-жасида пайдо бўлган моддалар билан захарланиш тушун-тирилади.
Токсик (захарланиш) наза-рияси касални келиб чиқиш сабаби организмнинг, айниқса бош мияни азотли бирик-маларини парчаланиши нати-жасида пайдо бўлган моддалар билан захарланиш тушун-тирилади.
Шиш назарияси – эпилепсияга хужайра мембраналарининг ўтказувчанлигини бузилиши оқибатида бош миянинг коллоид моддаси шишади, бу эса тортишишга бўлган реакциясини оширади.
Шиш назарияси – эпилепсияга хужайра мембраналарининг ўтказувчанлигини бузилиши оқибатида бош миянинг коллоид моддаси шишади, бу эса тортишишга бўлган реакциясини оширади.
Рефлектор назария – эпилептик тутқаноқ- перифериядан келадиган таъсирларга бош миянинг жавоб реакциясидир.
Рефлектор назария – эпилептик тутқаноқ- перифериядан келадиган таъсирларга бош миянинг жавоб реакциясидир.
Эпилепсияда Аммонов шохи ва миячада склероз ҳолати кузатилади. Пўстлоқда глиоз толаларнинг ўсиб кетиши, бош миянинг ҳар ҳил бўлимларида ганглиоз ишемик ўзгаришлари қайд қилинади ва мия қоринчаларининг асимметрияси, қон-томир чигалида ўзгаришлар, қон-томир эндотелийининг шиши кузатилади.
Эпилепсияда Аммонов шохи ва миячада склероз ҳолати кузатилади. Пўстлоқда глиоз толаларнинг ўсиб кетиши, бош миянинг ҳар ҳил бўлимларида ганглиоз ишемик ўзгаришлари қайд қилинади ва мия қоринчаларининг асимметрияси, қон-томир чигалида ўзгаришлар, қон-томир эндотелийининг шиши кузатилади.
Симптоматик
Симптоматик
Генуин
Криптоген
Ўсмалар
Ўсмалар
Кисталар
Цистицеркоз
Менингоэнцефалит
Уремия
Эклампсия
БМҚАЎБ
Генуин эпилепсияда бош миядаги деструктив ўзга-ришларнинг клиник белги-лари кузатилмайди.
Генуин эпилепсияда бош миядаги деструктив ўзга-ришларнинг клиник белги-лари кузатилмайди.
Эпилепсия кўп ҳолатларда болалик ва ўсмирлик даврларида бошланади. Кўпинча 16-20 ёшда.
Эпилепсия кўп ҳолатларда болалик ва ўсмирлик даврларида бошланади. Кўпинча 16-20 ёшда.
40 ёшдан сўнг – кечки эпилепсия – tarda
60 ёшдан сўнг – қарилик (senilis)
Асосий клиник белгиси-тутқаноқ хуружлари. Тутқаноқ тез-тез учраб туради (неврологик касаллар ичида 5-6%ни ташкил этади), 1000 кишига 2-5 касал тўғри келади.
Асосий клиник белгиси-тутқаноқ хуружлари. Тутқаноқ тез-тез учраб туради (неврологик касаллар ичида 5-6%ни ташкил этади), 1000 кишига 2-5 касал тўғри келади.
Катта эпилептик хуруж (grand mal)
Катта эпилептик хуруж (grand mal)
Кичик эпилептик хуруж (petit mal)
Тонико-клоник хуружлар
Тонико-клоник хуружлар
Тоник хуружлар
Клоник хуружлар
Чақалоқлардаги хуружлар
Эпилептик статус
Оддий абсанслар
Оддий абсанслар
Мураккаб абсанслар
Миоклоник абсанс (клоник компонент билан)
Атоник абсанс
Акинетик абсанс
Гиперкинетик абсанс
Вегететив-висцерал абсанс
Аура
Аура
Тоник хуружлар
Клоник хуружлар
Постэпилептик уйқу
АУРА (aura (грек.) – шамол) клиникада тутқаноқ хабарчиси деб номланади ва хушдан кетишдан олдин пайдо бўлади.
АУРА (aura (грек.) – шамол) клиникада тутқаноқ хабарчиси деб номланади ва хушдан кетишдан олдин пайдо бўлади.
Тоник тутқаноқ бошида бемор бақиради, нафас олиши тўхтайди, юзи оқаради, қизаради, кўкариб кетади. Боши гох ён томонга, гох орқага ташланади, кўзлар ҳам ён томонга ёки тепага қаратилган бўлиб, кўз қорачиғи кенгайиб, ёруғликка жавоб бермайди.
Тоник тутқаноқ бошида бемор бақиради, нафас олиши тўхтайди, юзи оқаради, қизаради, кўкариб кетади. Боши гох ён томонга, гох орқага ташланади, кўзлар ҳам ён томонга ёки тепага қаратилган бўлиб, кўз қорачиғи кенгайиб, ёруғликка жавоб бермайди.
Бўйин веналари шишган, жағ қаттиқ қисилган, лаб бурчагидан кўпик, баъзида қон келади, қўл ва оёқлар катта буғимларда ёзилиб, қўл панжалари сиқилган бўлади. Кўпинча сийиш ва ич кетиши аломатлари бўлади. Тоник тиришишнинг охирида озгина қайт қилиш бўлиб, кейин клоник тиришишга ўтади.
Бўйин веналари шишган, жағ қаттиқ қисилган, лаб бурчагидан кўпик, баъзида қон келади, қўл ва оёқлар катта буғимларда ёзилиб, қўл панжалари сиқилган бўлади. Кўпинча сийиш ва ич кетиши аломатлари бўлади. Тоник тиришишнинг охирида озгина қайт қилиш бўлиб, кейин клоник тиришишга ўтади.
Клоник тиришиш босқичи бош, қўл ва оёқлари қалтираб, тана зарб билан ёнга, орқага урилади. Бемор нафас олишни бошлайди, цианоз камаяди, терлайди. Бу боскич 30 секунд – 5 минут давом этади. Клоник тортишишдан сўнг касал уйқуга кетади.
Клоник тиришиш босқичи бош, қўл ва оёқлари қалтираб, тана зарб билан ёнга, орқага урилади. Бемор нафас олишни бошлайди, цианоз камаяди, терлайди. Бу боскич 30 секунд – 5 минут давом этади. Клоник тортишишдан сўнг касал уйқуга кетади.
(petit mal) – хушнинг бир неча секундга (1-20 секунд) йўқолади, касал йиқилмайди, ранги оқаради, кўз қорачиқлари кенгайиб ёруғликдан таъсирланмайди. Тутқаноқ вақтида бош ёнга бурилиб, юзда титраш белгилари бўлиши мумкин. Тутқаноқ тугагандан сўнг касал ўз ишини давом этиб кетаверади. Бўлиб ўтган тутқаноқ хақида ҳеч нима билмайди.
(petit mal) – хушнинг бир неча секундга (1-20 секунд) йўқолади, касал йиқилмайди, ранги оқаради, кўз қорачиқлари кенгайиб ёруғликдан таъсирланмайди. Тутқаноқ вақтида бош ёнга бурилиб, юзда титраш белгилари бўлиши мумкин. Тутқаноқ тугагандан сўнг касал ўз ишини давом этиб кетаверади. Бўлиб ўтган тутқаноқ хақида ҳеч нима билмайди.
Психик эквивалент – вақтинчалик ўткир психик бузилиш, бирданига бошланади ва бир неча секунддан бир неча кунгача давом этади. Бемор ўзи билмаган ҳолда гаплашиши, маълум бир харакатлар қилиши мумкин. Тутқаноқ хуружи орасида беморни худди соғ одам деб уйлаш мумкин.
Психик эквивалент – вақтинчалик ўткир психик бузилиш, бирданига бошланади ва бир неча секунддан бир неча кунгача давом этади. Бемор ўзи билмаган ҳолда гаплашиши, маълум бир харакатлар қилиши мумкин. Тутқаноқ хуружи орасида беморни худди соғ одам деб уйлаш мумкин.
Status epilepticus –хавфли ҳолат, тутқаноқлар кетма-кет бўлиши ва улар орасида бемор хушига келмаслиги билан характер-ланади. Тутқаноқ хуружлар сони суткасига 200-300тагача бўлади.
Status epilepticus –хавфли ҳолат, тутқаноқлар кетма-кет бўлиши ва улар орасида бемор хушига келмаслиги билан характер-ланади. Тутқаноқ хуружлар сони суткасига 200-300тагача бўлади.
Истерия
Истерия
Уремик хуружлар
Эклампсия
Спазмофилия (тетания)
БМҚАЎБ
Хуруж вақтида биринчи ёрдам: тутқаноққа қарши воситалар (седуксен 2,0 в/в, гексенал ёки тиопентал Na 10 мг/кг. Магний сульфат, кальций хлорид, хлоралгидрат 5% 3-0-50 мл клизмада. Юрак воситалари: строфантин, корглюкон, эуфиллин, папаверин.
Хуруж вақтида биринчи ёрдам: тутқаноққа қарши воситалар (седуксен 2,0 в/в, гексенал ёки тиопентал Na 10 мг/кг. Магний сульфат, кальций хлорид, хлоралгидрат 5% 3-0-50 мл клизмада. Юрак воситалари: строфантин, корглюкон, эуфиллин, папаверин.
