Saçl› deri psoriazisi tedavisinde topikal kortikosteroidler ve kalsipotriol losyon en çok tercih edilen ajanlard›r

A

All››n

nd

d››¤

¤››  T

Ta

arriih

h::  19.11.2004 K

Ka

ab

bu

ull  T

Ta

arriih

hii::  12.03.2005

Y

Ya

azz››flflm

ma

a  A

Ad

drre

essii::  Dr. Fatma Ayd›n, Ondokuz May›s Üniversitesi T›p Fakültesi, Dermatoloji Anabilim Dal›, Kurupelit / Samsun

Telefon: [phone] / 2353, Fax: [phone], e-mail: [e-mail]

Kalsipotriol Losyon, Mometazon Furoat Losyon

ve Kombinasyonlar›n›n Saçl› Deri Psoriazisi 

Tedavisindeki Etkinli¤inin Karfl›laflt›r›lmas›

Hamiyet Y›lmaz, Fatma Ayd›n, Nilgün fientürk

Tayyar Cantürk, Ahmet Yaflar Turanl›

Ondokuz May›s Üniversitesi T›p Fakültesi Dermatoloji Anabilim Dal›

Özet

Saçl› deri psoriazisi tedavisinde topikal kortikosteroidler ve kalsipotriol losyon en çok tercih edilen ajanlard›r.

Genellikle etkinli¤i artt›rmak ve yan etkileri azaltmak için kombinasyon tedavileri kullan›lmaktad›r. Çal›flma-

m›zda kalsipotriol losyon, mometazon furoat losyon ve her iki ajan›n kombinasyonunun saçl› deri psoriazisin-

deki etki ve yan etkilerini karfl›laflt›rmay› amaçlad›k. 

Hafif ve orta fliddetteki saçl› deri psoriazisi olan 45 hasta randomize olarak üç eflit gruba ayr›ld›. Birinci gruba

kalsipotriol losyon, ikinci gruba mometazon furoat losyon ve üçüncü gruba her iki losyon 4 hafta boyunca uy-

gulatt›r›ld›. Çal›flma sonunda, her üç grupta da yay›l›m skorlar›, kafl›nt› skorlar›, toplam klinik belirti skorlar› ve

psoriazis saçl› deri fliddet indeksi de¤erlerinde bafllang›ca göre azalma kaydedildi (p<0.05). Kombine grupta

kalsipotriol grubuna göre daha az say›da yan etki gözlendi. Sonuç olarak mometazon losyon ve kalsipotriol

losyon saçl› deri psoriazisinde etkili olmakla birlikte, her iki ajan kombine olarak kullan›ld›¤›nda, etkinli¤inin

daha fazla, yan etkilerinin ise daha az oldu¤u gözlenmifltir. 

Anahtar Kelimeler: Psoriazis, saçl› deri, kalsipotriol, mometazon furoat

Y›lmaz H, Ayd›n F, fientürk N, Cantürk T, Turanl› AY. Kalsipotriol losyon, mometazon furoat losyon ve kombi-

nasyonlar›n›n saçl› deri psoriazisi tedavisindeki etkinli¤inin karfl›laflt›r›lmas›. TÜRKDERM 2005; 39: 109-114

Summary

Background:  Topical corticosteroids and calcipotriol lotion are the most preferred agents for the treatment of

scalp psoriasis. Since combination treatments increase effectiveness and decrease side effects, they are usually

preferred for treatment of scalp psoriasis. The aim of our study was to compare the effectiveness and side effects

of momethasone furoate lotion, calcipotriol lotion and combination of these two agents for the scalp psoriasis.

Materials and Methods: Forty-five patients who had mild to moderate scalp psoriasis were randomly divi-

ded to three groups. Calcipotriol lotion for the first group, momethasone furoate lotion for the second group

and combination of these two agents for the third group were used for four weeks.

Results: At the end of the study extent score, itching score, total clinical sign score and psoriasis scalp se-

verity index were found to be decreased in all of the groups (p<0.05). Less side effects were observed in

the third group who used combination therapy compared to the calcipotriol group.

Conclusion:  Although momethasone furoate lotion and calcipotriol lotion were both effective for scalp psori-

asis, combination of these agents was more effective and caused less side effects.

Key Words: Psoriasis, scalp, calcipotriol, momethasone furoate

Y›lmaz H, Ayd›n F, fientürk N, Cantürk T, Turanl› AY. A comparison between the effects of calcipotriol lotion,

momethasone furoate lotion and their combinations for the treatment of scalp psoriasis. TÜRKDERM 2005;

39: 109-114

T Ü R K D E R M

Araflt›rma

Study

Saçl› deri psoriazisi, psoriazisten yak›nan

hastalar›n yaklafl›k % 40’›n› ilgilendiren

yayg›n bir tutulumdur

1

. Topikal kortikoste-

roidler ve kalsipotriol saçl› deri psoriazisi-

nin tedavisinde s›k olarak kullan›lmaktad›r.

Topikal kortikosteroidlerin uzun süreli kul-

lan›m›nda oluflabilecek yan etkileri azalt-

mak amac›yla alternatif ve kombine tedavi-

ler üzerinde durulmaktad›r

2

.

Mometazone furoat, beklometazonun sen-

tetik 16 alfa-metil analo¤u olan, potent bir

kortikosteroiddir. Psoriaziste, periferik kan-

daki lökositlerin lökotrien üretimini azaltarak

ve IL-4, IL-5, IL-6 ve TNF-a üretimini inhibe

ederek etki gösterdi¤i düflünülmektedir

3

. 

Kalsipotriol, son y›llarda psoriazis tedavisin-

de topikal kortikosteroidlere alternatif olarak

109

yayg›n bir flekilde kullan›lmaktad›r. Psoriazis patoge-

nezinde rol oynayan de¤iflik hücre tiplerinde biyolojik

cevaplar oluflturarak etki etmektedir. ‹mmünolojik etki-

leri aras›nda IL-2, IL-6, IL-8 sal›n›m›n›n inhibisyonu,

adezyon moleküllerinin ekspresyonunun, nötrofil ve

lenfosit infiltrasyonunun azalt›lmas› vard›r

4,5

.

Çal›flmam›zda hafif ve orta fliddetteki saçl› deri pso-

riazisi olan hastalar›n tedavisinde mometazon furoat

losyon, kalsipotriol losyon ve bu iki losyonun kombi-

nasyonlar›n›n etki ve yan etkilerini karfl›laflt›rmay›

amaçlad›k. 

Gereç ve Yöntem

Çal›flmaya Ondokuz May›s Üniversitesi T›p Fakültesi

Dermatoloji poliklini¤ine Haziran 2003-May›s 2004

tarihleri aras›nda baflvuran, hafif ve orta fliddetli saçl›

deri psoriazisi olan 45 hasta al›nd›. On sekiz yafl›n-

dan küçük, fliddetli saçl› deri ve/veya yayg›n psori-

azisi olan, hamile, emziren, etkili kontrasepsiyon uy-

gulamayan, son iki hafta içinde saçl› deri için topikal

tedavi, son sekiz hafta içinde sistemik tedavi veya

ultraviyole ›fl›n› tedavisi alan, günlük vitamin D veya

kalsiyum tabletleri kullanan, önemli hepatik veya re-

nal hastal›¤›, hiperkalsemisi, kalsipotriol veya mome-

tazon furoata karfl› duyarl›l›¤› olan hastalar çal›flma

d›fl› b›rak›ld›.

Hastalar randomize olarak üç eflit gruba ayr›ld›. Dört

hafta boyunca birinci gruba günde iki kez kalsipotri-

ol losyon, ikinci gruba günde bir kez mometazon fu-

roat losyon ve üçüncü gruba günde bir kez kalsipot-

riol losyon sabah ve günde bir kez mometazon furo-

at losyon akflam topikal olarak uygulatt›r›ld›. Hastala-

ra verilen tedavi d›fl›nda medikal flampuanlar dahil

saçl› deri için hiçbir tedavi kullanmamas› önerildi. 

Hastalar›n de¤erlendirilmesinde 4 farkl› skor kullan›l-

d›

6,7

.

I ) Yay›l›m skoru: Tutulan alan›n geniflli¤i 1-5 aras›n-

da de¤erlendirildi.

1:<%20, 2: %20-39, 3: %40-59, 4: %60-79, 

5: %80-100.

II ) Klinik belirti skorlar›: Eritem, skuam ve kal›nl›k

varl›¤› 0-4 aras›nda de¤erlendirildi. 

0:Yok, 1:Hafif, 2:Orta, 3:fiiddetli, 4:Çok fliddetli.

III ) Kafl›nt› skoru: Kafl›nt› fliddeti 0-4 aras›nda de-

¤erlendirildi.

0:Yok, 1:Hafif, 2:Orta, 3:fiiddetli, 4:Çok fliddetli.

IV ) Tedavi cevab› ölçümü: Doktor ve hastalar için

ayr› ayr› yap›ld›, 1-5 aras›nda de¤erlendirildi.

1: Kötü, 2: De¤ifliklik yok, 3: Hafif iyileflme, 4: Belir-

gin iyileflme, 5: Tamamen iyileflme.

Bafllang›çta yay›l›m skoru, klinik belirti skoru ve ka-

fl›nt› skoru, tedavi sonunda ise bu skorlara ek olarak

tedavi ölçüm skoru ve tüm yan etkiler de¤erlendiril-

di. Tedavi sonunda bafllang›ca göre yay›l›m skoru ve

klinik belirti skorundaki azalma yüzdeleri hesapland›.

Her hastan›n toplam klinik belirti skorlar› (eritem

skoru+skuam skoru+kal›nl›k skoru) ve Psoriasis

scalp severity index =PSSI (psoriazis flaçl› deri alan

fliddet indeksi) de¤erleri hesapland› (PSSI = Yay›l›m

skoru x Toplam klinik belirti skoru). Tedavi sonunda

her hastan›n PSSI de¤erlerindeki azalma yüzdeleri

de [PSSI azalma yüzdesi = (PSSI (tedavi öncesi)–

PSSI (tedavi sonras›) / PSSI(tedavi öncesi) x 100]

hesapland›.

Seçilen tüm hastalardan bafllang›çta ve tedavi so-

nunda tam kan say›m›, karaci¤er ve böbrek fonksi-

yon testleri, glukoz, kalsiyum, fosfor ve idrar tetkikleri

yap›ld›. 

Yan etkilerde lezyonel veya perilezyonel irritasyon,

fasiyal irritasyon, batma hissi, yang›, gerginlik, deri

eriteminde art›fl, saçl› deride kuruluk, k›llanmada ar-

t›fl ve saç çizgisinde kafl›nt› varl›¤› de¤erlendirildi.

‹statistiksel Analiz

Gruplar›n normal da¤›l›ma uyup uymad›¤› Pearson

Ki-kare testi ile karfl›laflt›r›ld›. Yay›l›m, toplam klinik

belirti ve kafl›nt› skorlar›ndaki azalma yüzdeleri ve

PSSI de¤erlerindeki azalma yüzdeleri Mann-Witney

U testi kullan›larak karfl›laflt›r›ld›, p£ 0.05 istatistiksel

olarak anlaml› kabul edildi.

Bulgular

Bütün hastalar çal›flmay› tamamlad›. Hastalar›n bafl-

lang›çtaki gruplara göre demografik özellikleri Tablo

I’de gösterilmifltir. Hastalar›n yafllar›, cinsiyetleri ve

hastal›¤›n süresi yönünden gruplar aras›nda istatis-

T Ü R K D E R M

2005; 39: (2)

110

tiksel olarak fark bulunmad› (p>0.05). Bafllang›çtaki

yay›l›m skorlar›nda (p=0.564), kafl›nt› skorlar›nda

(p=0.409) ve toplam klinik belirti skorlar›nda

(p=0.594) gruplar aras›nda fark görülmedi (p>0.05). 

Çal›flma sonunda her üç grupta da yay›l›m skoru,

kafl›nt› skoru ve toplam klinik belirti skorlar›nda

önemli azalma kaydedildi (Tablo II). Çal›flma sonun-

da yay›l›m skoru, toplam klinik belirti skoru ve kafl›nt›

skorlar›ndaki farklar gruplar aras›nda karfl›laflt›r›ld›.

S›ras›yla, kalsipotriol grubunda %28.88 (± 37.5),

%49.4 (± 25.4) ve %57 (± 44.4), mometazon gru-

bunda %39.44 (± 45.7), %57.88 (± 32.9) ve

%81.41 (± 26.4), kombine grupta ise %66.6

(±48.8), %82.61 (±31.4) ve %93.33 (±17.6) ora-

n›nda azalma gözlendi. Yay›l›m skoru ve toplam kli-

nik belirti skorlardaki azalman›n yüzdesi aç›s›ndan

kalsipotriol ve mometazon grubu aras›nda fark ista-

tistiksel olarak anlaml› bulunmazken (p>0.05), hem

kalsipotriol ve kombine grup aras›ndaki hem de mo-

metazon ve kombine grup aras›ndaki fark istatistik-

sel olarak anlaml› bulundu (p<0.05). Kafl›nt› skorla-

r›ndaki azalma yönünden sadece kalsipotriol ve

kombine grup aras›ndaki fark istatistiksel olarak an-

laml› bulundu (p<0.05).

Çal›flman›n sonundaki PSSI de¤erlerinde bafllang›ç

de¤erlerine göre kalsipotriol grubunda %56.91

(±28.2), mometazon grubunda %64.83 (±33.4) ve

kombine grupta %84.56 (±27.7) azalma kaydedildi

(fiekil 1). Yine bu sonuçlar karfl›laflt›r›ld›¤›nda kalsi-

potriol ile mometazon aras›nda istatistiksel olarak

anlaml› fark bulunmazken (p>0.05), kalsipotriol ile

kombine grup aras›nda ve mometazon ile kombine

grup aras›nda istatistiksel olarak anlaml› fark bulun-

du (p<0.05). 

Her grupta hasta ve doktor tedavi ölçüm skorlar›n›n

yüzdeleri hesapland›. Hasta tedavi ölçüm skorunda

belirgin veya tamamen iyileflme kalsipotriol grubun-

da %53.3, mometazon grubunda %73.4 ve kombi-

ne grupta %86.7 olarak bulundu (fiekil 2). Doktor

tedavi ölçüm skorunda belirgin veya tamamen iyilefl-

me ise kalsipotriol grubunda %55.5, mometazon

T Ü R K D E R M

2005; 39: (2)

T

Ta

ab

bllo

o  II::  T

Te

ed

da

avvii  b

ba

afl

fllla

an

ng

g››c

c››n

nd

da

a  h

he

err  g

grru

up

ptta

ak

kii  h

ha

as

stta

alla

arr››n

n  d

de

e--

m

mo

og

grra

affiik

k  ö

özze

elllliik

klle

errii..

II..  g

grru

up

p

IIII..  g

grru

up

p

IIIIII..  g

grru

up

p

((n

n=

=1

15

5))

((n

n=

=1

15

5))

((n

n=

=1

15

5))

O

Orrtt±

±S

SS

S

O

Orrtt±

±S

SS

S

O

Orrtt±

±S

SS

S

Yafl (y›l)

41.7±4.8

39.7±4.1

48.9±4.7

Aral›k

18-72

20-73

18-78

Cinsiyet (%)

Kad›n

46.7

66.7

53.3

Erkek

53.3

33.3

46.7

Hastal›¤›n süresi (y›l) 9.1±2.6

8.2 ±2.2

6.7±1.9

Aral›k

0.1-40

0.5-30

0.5-30

T

Ta

ab

bllo

o  IIII::    H

He

err  ü

üç

ç  g

grru

up

ptta

a    tte

ed

da

avvii  ö

ön

nc

ce

es

sii  vve

e  s

so

on

nrra

as

s››n

nd

da

a  yya

ayy››ll››m

m  s

sk

ko

orru

u,,  k

klliin

niik

k  b

be

elliirrttii  s

sk

ko

orru

u,,  k

ka

afl

fl››n

ntt››  s

sk

ko

orru

u  vve

e  P

PS

SS

SII  s

sk

ko

orrlla

arr››n

n››n

n

o

orrtta

alla

am

ma

alla

arr››  vve

e  s

stta

an

nd

da

arrtt  s

sa

ap

pm

ma

alla

arr››..

G

Grru

up

p  1

1

G

Grru

up

p  2

2

G

Grru

up

p  3

3

o

orrtt±

±S

SS

S

o

orrtt±

±S

SS

S

o

orrtt±

±S

SS

S

T

TÖ

Ö

T

TS

S

T

TÖ

Ö

T

TS

S

T

TÖ

Ö

T

TS

S

Yay›l›m skoru

1.6±1.1

1.2±1.1

1.8±0.9

1.2±0.7

1.6±0.9

0.5±0.9

Klinik belirti skoru 

5.3±1.2

2.7±1.4

5.2±1.7

2.5±2.1

5.7±2.1

1.1±1.7

Kafl›nt› skoru 

1.9±0.9

1.0±1.1

2.0±1.1

0.5±0.8

2.4±1.0

0.2±0.6

PSSI

9.6±5.2

3.8±2.7

10.5±7.7

4.6±5.7

9.4±6.0

1.9±4.2

TÖ: Tedavi öncesi, TS: Tedavi sonras›

fi

fie

ekkiill   1

1::   Ç

Ça

all››fl

flm

ma

a   s

so

on

nu

un

nd

da

a   b

ba

afl

fllla

an

ng

g››c

ca

a   g

gö

örre

e   P

PS

SS

SII   d

de

e¤

¤e

err--

lle

erriin

nd

de

ekkii  a

azza

allm

ma

a  yyü

üzzd

de

elle

erriin

niin

n  g

grru

up

plla

arra

a  g

gö

örre

e  d

da

a¤

¤››ll››m

m››..

85,00

80,00

75,00

70,00

65,00

60,00

55,00

Kalsipotriol

Mometazon

Mometazon + kalsipotriol

111

grubunda %63.9 ve kombine grupta %80 olarak

bulundu (fiekil 3). Kalsipotriol grubunda 2 hastada

(%13.3), mometazon grubunda 4 hastada (%26.6)

ve kombine grupta 8 hastada (%53.3) klinik olarak

tamamen iyileflme görüldü. 

Çal›flma s›ras›nda laboratuar de¤erlerinde herhangi

bir patoloji saptanmad›. Karfl›lafl›lan yan etkiler Tab-

lo III’de gösterilmifltir. ‹rritasyonun kalsipotriol gru-

bunda kombine gruba göre daha fazla olmas› ista-

tistiksel olarak anlaml› bulundu (p<0.05).

Tart›flma

Kalsipotriol solüsyonun hafif ve orta dereceli saçl›

deri psoriazisi tedavisinde etkinli¤i ve güvenirli¤i

daha önce yap›lan çal›flmalarda gösterilmifltir

8,9

.

Green ve arkadafllar› saçl› deri psoriazisi olan 49

hastaya 4 hafta boyunca günde iki kez kalsipotriol

losyon veya plasebo uygulanmas› sonunda klinik

belirti skorunda kalsipotriol grubunda %48.9, pla-

sebo grubunda % 18.6 azalma tespit etmifller ve

kalsipotriol solüsyonun plaseboya göre anlaml› ola-

T Ü R K D E R M

2005; 39: (2)

T

Ta

ab

bllo

o  IIIIII::  Y

Ya

an

n  e

ettk

kiille

erriin

n  g

grru

up

plla

arra

a  g

gö

örre

e  d

da

a¤

¤››ll››m

m››..

K

Ka

alls

siip

po

ottrriio

oll

M

Mo

om

me

etta

azzo

on

n

M

Mo

om

me

etta

azzo

on

n+

+K

Ka

alls

siip

po

ottrriio

oll

((n

n=

=1

15

5))

((n

n=

=1

15

5))

((n

n=

=1

15

5))

S

Sa

ayy››  ((%

%))

S

Sa

ayy››  ((%

%))

S

Sa

ayy››  ((%

%))

‹rritasyon

3 (20)

1 (6.7)

0 (0)

Fasiyal irritasyon

2 (13.3)

0 (0)

0 (0)

Batma hissi

2 (13.3)

1 (6,7)

0 (0)

Yang›

1 (6.7)

1 (6.7)

1 (6.7)

Gerginlik

1 (6.7)

2 (13.3)

1 (6.7)

Eritem

1 (6.7)

1 (6.7)

1 (6.7)

Kuruluk

3 (20)

1 (6.7)

0 (0)

Saç çizgisinde kafl›nt›

2 (13.3)

0 (0)

0 (0)

fi

fie

ekkiill   2

2::   T

Te

ed

da

avvii   s

so

on

nu

un

nd

da

a   h

ha

as

stta

a   tte

ed

da

avvii   ö

öllç

çü

üm

m   s

skko

orrlla

arr››n

n››n

n

yyü

üzzd

de

elle

erriin

niin

n   g

grru

up

plla

arra

a   g

gö

örre

e   d

da

a¤

¤››ll››m

m››   ((g

grru

up

p   1

1::   kka

alls

siip

po

ottrriio

oll,,

g

grru

up

p  2

2::  m

mo

om

me

etta

azzo

on

n,,  g

grru

up

p  3

3::  kka

alls

siip

po

ottrriio

oll+

+m

mo

om

me

etta

azzo

on

n))..

120

100

00

60

40

20

0

1

2

3

Tamamen iyileflme

Belirgin iyileflme

Hafif iyileflme

De¤ifliklik yok

Gruplar

fi

fie

ekkiill   3

3::   T

Te

ed

da

avvii   s

so

on

nu

un

nd

da

a   d

do

okktto

orr   tte

ed

da

avvii   ö

öllç

çü

üm

m   s

skko

orrlla

arr››n

n››n

n

yyü

üzzd

de

elle

erriin

niin

n   g

grru

up

plla

arra

a   g

gö

örre

e   d

da

a¤

¤››ll››m

m››   ((g

grru

up

p   1

1::   kka

alls

siip

po

ottrriio

oll,,

g

grru

up

p  2

2::  m

mo

om

me

etta

azzo

on

n,,  g

grru

up

p  3

3::  kka

alls

siip

po

ottrriio

oll+

+m

mo

om

me

etta

azzo

on

n))..    

120

100

00

60

40

20

0

1

2

3

Tamamen iyileflme

Belirgin iyileflme

Hafif iyileflme

De¤ifliklik yok

Gruplar

112

rak üstün oldu¤unu bulmufllard›r. Ayn› çal›flmada

hasta ve doktor tedavi ölçüm skorlar› da plaseboya

göre yüksek bulunmufltur. Kalsipotriol grubunda 7,

plasebo grubunda 5 hastada saçl› deri ve yüzde

kutanöz irritasyon veya kuruluk gözlenirken, hiçbir

hastada total serum kalsiyumunda anormallik sap-

tanmam›flt›r

1

. Thaci ve arkadafllar› 3396 saçl› deri

psoriazisi hastas› ile yapt›klar› 8 haftal›k çal›flmada,

kalsipotriolü günde iki kez monoterapi ya da di¤er

tedavi modelleri ile kombine olarak (UVB, topikal

steroid, PUVA, salisilik asit) kullanm›fllar ve sadece

kalsipotriol solüsyon kullanan grupta ortalama

PSSI de¤erinin 8. hafta sonunda 16.0’dan 4.9’a

düfltü¤ünü gözlemlemifllerdir. Bizim çal›flmam›zda

ise 4. hafta sonunda bu de¤er 9.6’dan 3.8’e düfl-

müfltür. Bu çal›flmada yan etkiler monoterapide

%3.2, kombine tedavilerde %1.6 olup yanma, ka-

fl›nt›, irritasyon, kuruluk olarak bildirilmifltir

7

. Bizim

çal›flmam›zda ise kalsipotriol grubunda 5 hastada

(%33.3) bir veya daha fazla yan etki bildirilmifl

olup, bunlar s›ras›yla lezyonel ve perilezyonel irri-

tasyon, kuruluk, bat›flma, saç çizgisinde kafl›nt›,

yang›, gerginlik ve deri eriteminde art›flt›r. Çal›flma-

m›zda kalsipotriol kullanan grupta istatiksel olarak

anlaml› irritasyon semptomlar›n›n olmas› kalsipotri-

olün günde iki kez uygulanmas› sonucu oluflmufl

olabilir. Bununla birlikte tedavi iyi tolere edilmifl ve

tedaviyi b›rakan olmam›flt›r.

Mometazon furoat antiinflamatuar etkinli¤i ayn› grup-

taki ajanlardan yüksek, ancak yan etkileri daha dü-

flük, potent bir kortikosteroiddir

3

. fiimdiye kadar ya-

p›lan çal›flmalarda kalsipotriol losyon ile mometazon

furoat losyon hiç kombine olarak kullan›lmam›flt›r.

Ayr›ca saçl› deri psoriazisinde losyon formlar› kulla-

n›larak yap›lan çal›flmalarda kortikosteroid ve kalsi-

potriolün kombinasyonu ile monoterapileri karfl›laflt›-

r›lmam›flt›r

3

. Mometazon furoat losyon, isopropil al-

kol (%40), propilenglikol, hidroksipropilsellüloz, sod-

yum fosfat monobazik monohidrat, fosforik asit ve

su içermektedir. Losyonun pH’› yaklafl›k 4.5’dur.

Kalsipotriolün asit ortamda ve ayr›ca halobetazol ve

betametazon dipropiyonat d›fl›ndaki topikal steroid-

lerle birlikteli¤inde stabilitesini kaybetti¤i bildirilmifl-

tir. Mometazon ile kalsipotriolün kimyasal olarak ge-

çimli oldu¤unu gösteren bir çal›flma olmad›¤› için

çal›flmam›zda mometazon ve kalsipotriol losyon fark-

l› zamanlarda verilerek kimyasal reaksiyona girmesi

engellenmifltir

8,10

.

Klaber ve arkadafllar›n›n yapt›¤› çift kör bir çal›flmada

kalsipotriol losyon ve betametazon valerat losyonun

etkileri saçl› deri psoriazisi hastalar›nda karfl›laflt›r›l-

m›flt›r. Dört hafta sonunda doktor tedavi ölçüm skor-

lar›na göre kalsipotriol losyon ile hastalar›n %57’sin-

de, betametazon valerat losyon ile %74’ünde, hasta

tedavi ölçüm skorlar›na göre ise hastalar›n %58’inde

ve %75’inde tam veya önemli iyileflme görülmüfltür.

Bu çal›flmada toplam klinik belirti skorundaki azalma

yüzdeleri kalsipotriol grubunda %45.2 iken betame-

tazon grubunda %61.6 olarak bulunmufltur

6

. Bizim

çal›flmam›zda elde etti¤imiz sonuçlar Klaber ve arka-

dafllar›n›n yapt›¤› çal›flman›n sonuçlar› ile uyumludur.

Yine ayn› çal›flmada yan etkiler karfl›laflt›r›ld›¤›nda

lezyonel ve perilezyonel irritasyon kalsipotriol grubun-

da %26 iken, betametazon grubunda %8 olarak bu-

lunmufltur. Bizim çal›flmam›zda ise mometazon ve

kalsipotriol losyonun kombinasyonunun, daha az lez-

yonel ve perilezyonel irritasyona neden oldu¤u göz-

lenmifltir. Muhtemelen mometazon furoat losyonun,

kalsipotriol losyonun neden oldu¤u irritasyonu azalt-

mas› bu etkiden sorumludur. 

Sonuç olarak, çal›flmam›zda kalsipotriol ve mometa-

zon furoat losyonun kombinasyonu her iki losyonun

da yaln›z kullan›m›ndan daha etkili bulunmufltur. Ay-

r›ca kombine grupta her iki gruba göre daha az yan

etki görülmüfltür. Mometazon furoat losyonun saçl›

deri psoriazisindeki etkinli¤inin ayn› gruptaki ajanlara

göre yüksek oldu¤u bildirildi¤i halde, çal›flmam›zda

mometazon furoat losyonun kalsipotriole üstünlü¤ü

istatistiksel olarak anlaml› bulunmam›flt›r. Ancak bu

konuda daha fazla say›da hastay› içeren daha genifl

çal›flmalara ihtiyaç duyuldu¤u kan›s›nday›z.

Kaynaklar

1.  Green C, Ganpule M, Harris D, et al: Comparative ef-

fects of calcipotriol (MC903) solution and placebo (ve-

hicle of MC903) in the treatment of psoriasis of the

scalp. Br J Dermatol 1994;130(4):483-487.

2.  Van de Kerkhof PC, Fransen MEJ: Psoriasis of the

scalp: diagnosis and management. Am J Clin Dermatol

2001;2(3):159-165.

3.  Prakash A, Benfield P: Topical mometasone. a review of

its pharmacological properties and therapeutic use in

T Ü R K D E R M

2005; 39: (2)

113

the treatment of dermatological disorders. Drugs

1998;55(1):145-163.

4.  Van de Kerkof PC: Psoriasis. Dermatology. Ed. Bolognia

JL, Jorizzo JL, Rapini RP. 1st ed.. London, Mosby

2003;125-149.

5.  Koo J: Vitamin D and scalp psoriasis. Cutis 2002;70(5

Suppl):21-24.

6.  Klaber MR, Hutchinson PE, Pedvis-Leftick A: Compara-

tive effects of calcipotriol solution (50 micrograms/ml)

and betamethasone 17-valerate solution (1 mg/ml) in

the treatment of scalp psoriasis. Br J Dermatol

1994;131(5):678-683.

7.  Thaci D, Daiber W, Boehncke WH, Kaufmann R: Calci-

potriol solution for the treatment of scalp psoriasis: eva-

luation of efficacy, safety and acceptance in 3,396 pati-

ents. Dermatology 2001;203(2):153-156.

8.  Lebwohl M: Vitamin D and topical therapy. Cutis

2002;70(5 Suppl):5-8. 

9.  Van de Kerkhof PC, Green C, Hamberg KJ, et al: Safety

and efficacy of combined high-dose treatment with cal-

cipotriol ointment and solution in patients with psoriasis.

Dermatology 2002;204(3):214-221.

10.  Patel B, Siskin S, Krazmien BA,Lebwohl M: Compatibi-

lity of calcipotriene with other topical medications. J Am

Acad Dermatol 1998;38:1010-1011.

T Ü R K D E R M

2005; 39: (2)

114