Respublikamizda aes dan foydalanish istiqbollari
Yüklə 0,85 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
Involta Ilmiy Jurnali Vol. 1 No.6 (2022) 360 Shvetsiya (65,9 milliard kVt / yil), 8 reaktorlari (ishlab chiqarilgan elektr energiyasining 40,3%). Insoniyat rivojlangan sayin ko’proq zaxira va energiyani iste’mol qilmoqda. Jahonda 2021 yilda 1990 yilga nisbatan 2 barobardan oshiqroq energiya talab qilinmoqda va shu yaqin oraliqda mamlakatimizni qaraydigan bo’lsak 2016- yilda energiya ehtiyoji kunlik 142.1mln kVt*h bo’lgan bu ko’rsatgich 2021- yilga kelib 205.1mln kVt*soatni tashkil qilgan bundan esa ehtiyoj 44.3% oshganini ko’rishimiz mumkin. Bugungi kunga kelib insoniyat eketromabillardan foydalanishga o’tishmoqda yani endilikda yonilg’i sifatida ishlatib kelingan yoqilg’ilar turlari o’rnini ham elektr energiyasi bilan qoplashmoqda bu degani elektr energiyasiga bo’lgan talab tez orada yuqori suratda o’sish ehtimolini ko’rishimiz mumkin degani. Bugungi kundagi olimlar fikrlari va faktlar shuni ko’rsatadiki o’sib borayotgan energiya ehtiyojini qoplashning eng maqbul ekologik yo’li bu bosqichma bosqich AES lardan foydalanish suratini o’stirib borishdir. Quyida keltrilgan ma’lumotlardan kelib chiqan holda shuni aytish mumkinki bugungi kunda eng rivojlangan davlatlar energiya tizimining katta qismini AES lar tashkil qilmoqda . Bunga ko’ra biz ham energetik rivojlanish yo’li sifatida va energiya taqchiligi mavjud hududlarda energiya manbayi sifatida AES lardan foydalanadigan bo’lsak maqsadga muvofiq kelar ekan. AES lardan foydalanishning yana bir muhim foydali tarafi shundaki AES lar ekologik jihatdan ham toza energiya manbai hisoblanadi. Yuqorida keltirilgan jadval-1 dagi ma’lumotlardan shuni aytishimiz mumkinki AES lar orqali havoga ajralishi mukin bo’lgan zararli gazlar miqdori IES larga nisbatan bir necha o’n barobarga kam hamda elektr manbalari ichida eng ekologik jihatdan eng toza energiya manbai sifatida AES larni ko’rsatishimiz mumkin bo’ladi. Shu bilan bir qatorda AES lardan foydalangan holda yaqin kelajakda IES yoqilg’li manbalari bo’lgan neft va gaz yer osti va yer usti boyliklarini tejash va samarli ishlatish imkonyatiga ega bo’lamiz. AES lardan foydalanishimiz zarur bo’lgan yan bir muhim tarfini aytib o’tadigan bo’lsak bugungi kunda AES larda ishlatiladigan xom ashyolarning |