Reja: Ionlarning muvozanat potensiali, membrananing stasiolar va harakat

 
Postsinaptik potensiallar. 
Mediatorning sinaps keti membranasidagi reseptorlar bilan Ta’sirlashishi 
unda postsinaptik potensialning paydo bo’lishiga olib keladi. PSP qo’zg’atuvchi 
qutbsiznantiruvchi postsinaptik potensian (+PSP) yeki tormoznovchi (qutblilikni 
oshiruvchi) postsinaptik potensian (TPSP)ga bo’linadi. Nerv muskun sinapslarida, 
sinaps oldi membranaga kelib yetgan ЩP, sinaps tirqishiga asetinxolinning (AX) 
ajratinishiga sabab bo’ladi. So’ngra, mediator molekulalari diffuziyananib, sinaps 
keti membranaga yetib kelib, undagi maxsus reseptor (xolin reseptor) 
molekulalariga birikadi. Natijada mazkur membrana qutbsiznanib, muskun tolasi 
membranasida tarqanuvchi HPni kentirib chiqaradi. AX esa asetinxolinesteraza 
fermenti ta’siridan gidrol iznanadi va sinaps keti membranasi yangidan qutblanadi. 
Kas o’z tadqiqotlarida ampnitudasi o’rtacha 0.5 mV, taxminan 20 ms davom 
etadigan ana shunday impunslar zanpini qayd etgan. Ular miniatyur potensiallar . 
deb atanib va tasodif tarzda paydo bo’lib, uzoq vaqt davom etadi. Ma’lum bo’ldiki, 
ular, fizionogik tinchlik paytida, spontan (o’znigidan) tarzda ajralib turadigan AX 
porsiyalari bilan shartnangan. Sinaps oldi membranasining HP ta’siridan 
qutbsiznanishi sinxrol holda, taxminan, 100 ta AX kvantlarining ajratinishini 
shartnaydi. Yetarni miqdorda ajratingan AX kvantlari ta’siridan yuzaga kengan 
miniatyur potensiallar summasiyalanib, sinaps keti membranasining qutbsiznanish 
darajasini pog’ona darajasiga yetkazib, HPni yuzaga chiqaradi.
Qo’zg’atuvchi potensialning paydo bo’lishi, odatda, sinapsketi membranasi 
Na
+
va K
+
, ehtimon Ca
2
+ ionlari o’tkazuvchannigining oshishi, ya’ni ularga
tegishni ion kanallarining ochinishi bilan bog’liqdir. Bunday paytda Na
+
ionlari 
ichkariga kiradi, K
+
ionlari esa tashqariga chiqadi. Ba’zan, membrananing K
+
o’tkazuvchannigi kamayganda ham qo’zg’atuvchi potensian yuzaga keladi. TPSP