R. I. Nurimbetov, S. I. Ahmedov

Sifat borasida 
korxona siyosati 
,
^
 
i Sifatni 
\
I 
ta’minlash 
J
Sifat to'garaklari
5.2-rasm. TQM ni korxonaga tatbiq etishdagi asosiy elementlar.
5.2-rasmda jarayonlar sifati «besh m» orqali aniqlanadi. 0 ‘z 
navbatida «birinchi m» ichiga (odamlar): ma’lumot, rag‘batlantirish, 
malaka, o‘qish, mehnat jamoasi; «to‘rtinchi m» (usullar):-tizim, 
tashkilot, rahbarlik uslubi, texnologiya. Qolgan «m» laming tarkibi 
komponent nomi bilan belgilanadi.
Shunday qilib sifat ko‘p sonli va turli-tuman bo‘lgan texnik, 
iqtisodiy va ijtimoiy-ruhiy omillarga bog‘liq bo‘lib, ushbu omillardan 
oqilona va samarali foydalangan korxonalargina o ‘z oldilariga 
qo‘ygan maqsadlariga erishishi mumkin.

---

Tayanch iboralar: kompleks tizim, sifat ko‘rsatkichlari, sifat 
darajalari, sifat bo‘linmalari, sifat to‘garaklari, maqsadli guruhlar, 
texnopark, ixtiro, ratsionalizatorlik, manfaatdorlik.
NAZORAT SAVOLLAR1
1. Mahsulot sifatini belgilash qanday tushunchalar bilan aniqlanadi?
2. Ishonchlilik ko'rsatkichlari nimalarni tavsiflaydi?
3. Mahsulot sifatiga qo'yiladigan asosiy talablar nimalardan iborat?
4. AQShda sifat muammosini yechish maqsadida qanday chora-tad- 
birlar qo'llanildi va u qanday natija berdi?
5. Demingning «14 band»dan iborat bo‘lgan mashhur sifat falsafasini 
sanab o'ting.
6. Sifatni boshqarishga yaponcha yondashishning xususiyatlarini sanab 
o'ting.
7. Yaponiyada sifatni oshirish bo'yicha ishlashning muhim asosini nima 
tashkil etadi?
8. Mahsulot sifati muammosini yechishga yevropacha yondashishning 
farqli xususiyatlarini izohlab bering.
9. Sifatning umumboshqaruv konsepsiyasining mohiyatini tushuntirib 
bering.
10. TQM samaradorligi nechta asosiy shartlarga bog'liq bo'ladi?

---

V I B O B . IS H L A B C H IQ A R IS H T I Z IM ID A
M A R K E T IN G T A D Q IQ O T L A R I